Forbes: Chuyển sản xuất MacBook từ Trung Quốc sang Việt Nam giúp Apple tăng tỷ suất lợi nhuận nếu chi phí lao động ở Việt Nam thấp hơn

Apple đã dựa vào Trung Quốc để sản xuất tất cả các sản phẩm của mình, nhưng do đại dịch và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đang diễn ra, Apple đang chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi quốc gia này.

Apple đã chuyển dây chuyền sản xuất iPhone sang Ấn Độ và bây giờ sẽ sản xuất MacBook tại Việt Nam.

Sau khi chỉ dựa vào Trung Quốc để sản xuất các sản phẩm của mình, Apple đã quyết định đa dạng hóa sản xuất. Với các nhà máy mới ở Ấn Độ và Việt Nam, Apple đang tìm cách hạn chế những gián đoạn mà hãng gặp phải gần đây.

Forbes đã đưa ra những lý do Apple chuyển sản xuất và ý nghĩa của quá trình chuyển đổi này đối với công ty trong tương lai.

MacBook sản xuất tại Việt Nam

Apple đang chuyển dây chuyền sản xuất MacBook từ Trung Quốc sang Việt Nam với sự hỗ trợ của nhà cung cấp hàng đầu, Foxconn. Công ty đang tiến tới kế hoạch chấm dứt sự phụ thuộc vào Trung Quốc để sản xuất nhiều sản phẩm của mình, bao gồm iPhone, AirPods, HomePod và MacBook. Thay vào đó, Apple đang tìm cách sản xuất các sản phẩm của mình ở nhiều quốc gia để giảm khả năng gián đoạn chuỗi cung ứng.

Việc sản xuất MacBook tại Việt Nam dự kiến sẽ bắt đầu sớm nhất là vào tháng 5/2023. Apple đã bắt đầu sản xuất iPhone tại Ấn Độ và có kế hoạch tăng gấp ba sản lượng trong hai năm tới. Khi các dây chuyền lắp ráp bắt đầu hoạt động tại Việt Nam, Apple sẽ có cơ sở sản xuất thứ hai cho các sản phẩm chủ lực của mình.

Apple ban đầu đã thử nghiệm việc sản xuất Apple Watch tại Việt Nam vào đầu năm nay trước khi quyết định chuyển cả việc sản xuất MacBook của mình sang đây. Ngoài hai sản phẩm này, Apple cũng sẽ bắt đầu sản xuất HomePods tại nhà máy Việt Nam.

Sự thay đổi này là đỉnh cao của kế hoạch kéo dài hai năm nhằm chuyển việc sản xuất các sản phẩm của Apple sang các quốc gia khác.

Apple có nhiều lý do để chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc, trong đó lý do quan trọng nhất là đại dịch COVID-19. Trong một thời gian dài, Apple đã dựa vào Trung Quốc làm nơi sản xuất các sản phẩm của mình, tạo ra những lỗ hổng trong khả năng đưa sản phẩm của mình đến tay người tiêu dùng. COVID-19 khiến các nhà máy phải đóng cửa và ảnh hưởng đến lực lượng lao động sẵn có, dẫn đến việc có ít người và nguồn cung cấp hơn để lắp ráp các sản phẩm của Apple.

Các lực lượng bổ sung đang gây khó khăn cho Apple trong việc sản xuất và phân phối các sản phẩm của mình một cách đáng tin cậy và có tác động lớn hơn nhiều so với chỉ riêng đại dịch. Căng thẳng thương mại đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc, lao động ngày càng trở nên đắt đỏ hơn và lực lượng lao động nói chung đang già đi. Tất cả những điều này đã kết hợp lại để tạo ra các vấn đề cho Apple.

Các vấn đề khác bao gồm tình trạng bất ổn lao động, trong đó có cuộc đụng độ giữa công nhân và nhân viên an ninh tại nhà máy Foxconn ở Trịnh Châu, Trung Quốc. Sau đợt bùng phát COVID-19 gần đây tại nhà máy, các nhân viên đã rời khỏi nhà máy, nơi mất đi những công nhân tích cực khi Foxconn cách ly những người có kết quả xét nghiệm dương tính.

Triển vọng chung cho Apple và các công ty phương Tây sản xuất tại Trung Quốc, có vẻ không khả quan khi quay trở lại mức sản lượng trước đại dịch. Sẽ hợp lý hơn nếu Apple đa dạng hóa cơ sở sản xuất của mình để phòng ngừa những thay đổi bất lợi ở Trung Quốc.

Với tình hình hiện tại, các nhà phân tích cho rằng những rắc rối này sẽ tác động tiêu cực đến Apple. Morgan Stanley đã giảm dự báo lô hàng iPhone của họ xuống 3 triệu chiếc trong tháng 12 sau khi giảm 6 triệu chiếc được xuất xưởng trong tháng 11. Tổng số lô hàng dự kiến là 75,5 triệu chiếc, giảm từ 85 triệu chiếc.

Việc giảm số lượng đơn vị xuất xưởng ước tính là do mất năng lực sản xuất vì nhu cầu đối với dòng sản phẩm iPhone vẫn ổn định. Cổ phiếu của Apple đã giảm 28% trong năm nay, nhưng điều này chủ yếu là do thị trường chứng khoán suy yếu và lo ngại về suy thoái kinh tế vào năm 2023 hơn là do vấn đề của chính công ty. Tuy nhiên, sự gián đoạn nguồn cung đang diễn ra đối với chuỗi cung ứng iPhone có thể dẫn đến doanh số thấp hơn và giảm lợi nhuận của Apple nếu chúng không được giải quyết.

Lợi ích khi sản xuất tại Việt Nam

Theo Forbes, Việt Nam đã tiến lên từ những ngày còn là một quốc gia bị chiến tranh tàn phá và trở thành điểm đến cho các doanh nghiệp phương Tây tìm kiếm sản xuất chi phí thấp. Lực lượng lao động trẻ, ổn định, có trình độ học vấn cao và đông đảo, khiến Việt Nam trở thành một lựa chọn thay thế hấp dẫn cho ngành sản xuất ở Trung Quốc. Các địa phương của Việt Nam hoan nghênh các công ty nước ngoài tìm cách sản xuất các sản phẩm dựa trên công nghệ.

“Ai cũng biết rằng Việt Nam sẽ không thể thay thế Trung Quốc trở thành một cường quốc sản xuất, nhưng Việt Nam có thể đưa các cơ sở sản xuất của mình đi vào hoạt động với tốc độ nhanh chóng”, Forbes nhận định.

Việc đưa nguyên vật liệu, linh kiện từ Trung Quốc về nhà máy Việt Nam cũng dễ dàng do hai nước gần nhau. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, nếu một nhà máy ở Trung Quốc bị đóng cửa, thì nhà máy ở Việt Nam sẽ dư thừa để sản xuất. Apple có thể yên tâm rằng sản lượng của dòng sản phẩm của họ có thể tiếp tục và sự gián đoạn chuỗi cung ứng sẽ ở mức tối thiểu.

Về quản trị, Việt Nam cũng khuyến khích đầu tư từ các quốc gia khác và có tính hợp tác cao khi làm việc với các tập đoàn phương Tây. 

Hạn chế khi sản xuất tại Việt Nam

Forbes cho rằng, mặc dù có rất nhiều lợi ích khi chuyển hoạt động sang Việt Nam, nhưng cũng có những thách thức. Theo Forbes, cũng như Trung Quốc, Việt Nam về quyền sở hữu trí tuệ, như là hàng giả, hàng nhái...vv.

Ngoài ra, Forbes cho rằng, có rất nhiều quy định lao động mà các công ty phải thực thi.

Điểm mấu chốt

Chuyển sản xuất sang nước khác là một quyết định đầy thách thức đối với bất kỳ công ty nào. Nhưng trong trường hợp của Apple, việc chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc có rất nhiều ý nghĩa. Điều này không chỉ giảm nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng mà còn có thể tăng tỷ suất lợi nhuận nếu chi phí lao động thấp hơn ở Việt Nam, theo Forbes.

Mặc dù có thể có những vấn đề ngắn hạn khi nhà máy mới bắt đầu chạy hết công suất, nhưng lợi ích lâu dài vượt xa những vấn đề này, Forbes nhận định.