“Tượng đài” ngành thép một thời tại Thái Nguyên với gần 3.400 lao động chứng kiến khoản lỗ chưa từng có, tiền mặt còn chưa tới 2 tỷ

Lỗ gần 200 tỷ đồng năm 2023

Được thành lập từ năm 1959, Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tiền thân là Công ty Gang thép Thái Nguyên. Đây là khu công nghiệp đầu tiên tại Việt Nam có dây chuyền sản xuất liên hợp khép kín từ khai thác quặng sắt đến sản xuất gang, phôi thép và cán thép.

Tisco được coi là cái nôi của ngành công nghiệp luyện kim Việt Nam. Bên cạnh đó, doanh nghiệp này còn được chú ý với dự án mở rộng giai đoạn 2 nhà máy Gang thép Thái Nguyên (Tisco 2) đắp chiếu nhiều năm nay.

Hiện tại, doanh nghiệp này có 3 nhà máy sản xuất thép cán bao gồm nhà máy cán thép Lưu Xá, nhà máy cán thép Thái Nguyên và cán thép Thái Trung với công suất hơn 1 triệu tấn/năm. Số lượng lao động tính đến thời điểm cuối năm 2023 khoảng gần 3.400 người.

Mới đây, Tisco vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2023 với doanh thu đạt hơn 2.740 tỷ đồng, tăng 26% so với cùng kỳ.

Trong kỳ, giá vốn hàng bán lại tăng mạnh hơn doanh thu khiến lợi nhuận gộp của doanh nghiệp giảm 16,5% còn 127 tỷ đồng. Chi phí quản lý doanh nghiệp giảm mạnh 67,4 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022.

Kết quả, Tisco ghi nhận lợi nhuận sau thuế ở mức 15,6 tỷ đồng, trong khi quý 4/2022 lỗ gần 17 tỷ đồng.

Tính chung cả năm 2023, Tisco ghi nhận doanh thu thuần đạt 9.530 tỷ đồng, giảm hơn 18% so với cùng kỳ năm trước và bị lỗ sau thuế 179 tỷ đồng, trượt dài so với khoản lỗ 9 tỷ đồng ghi nhận năm 2022. Với kết quả này, doanh nghiệp đã không hoàn thành mục tiêu có lãi 39 tỷ đồng trong năm qua.

Lý giải nguyên nhân thua lỗ, ban lãnh đạo Tisco cho rằng trong năm 2023, thị trường tiêu thụ thép gặp nhiều khó khăn, sản lượng và giá bán giảm trong khi giá nguyên vật liệu đầu vào cao.

Tại thời điểm cuối quý 4/2023, tổng tài sản của Tisco đạt 10.250 tỷ đồng, tăng nhẹ so với hồi đầu năm.

Trong đó, hơn 6.600 tỷ đồng là chi phí xây dựng cơ bản dở dang thuộc dự án mở rộng giai đoạn 2 nhà máy Gang thép Thái Nguyên (Tisco 2); hàng tồn kho ở mức 1.418 tỷ đồng, giảm hơn 300 tỷ đồng so với đầu năm; tiền mặt chỉ còn hơn 1,5 tỷ đồng.

Ngoài ra, tổng nợ phải trả của doanh nghiệp này ở mức 8.546 tỷ đồng, trong đó nợ vay tài chính ngắn hạn và dài hạn còn lần lượt 2.770 tỷ đồng và 1.700 tỷ đồng.

Hơn 6.600 tỷ “đắp chiếu” tại dự án Tisco 2

Liên quan đến dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy Gang thép Thái Nguyên, đây là một trong 5 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả của ngành công thương đã được Thủ tướng tích cực chỉ đạo xử lý trong thời gian qua.

Đến nay, dự án Tisco 2 đã kéo dài sang năm thứ 17 chưa hoàn thành, gây lãng phí nguồn lực rất lớn cho Nhà nước và doanh nghiệp.

Được biết, dự án này có tổng mức đầu tư ban đầu hơn 3.800 tỷ đồng, sau đó tăng lên hơn 8.100 tỷ đồng, do Tisco làm chủ đầu tư và Công ty hữu hạn Tập đoàn Khoa học công nghiệp luyện kim Trung Quốc (MCC) làm tổng thầu.

Theo báo cáo, vướng mắc chính của dự án liên quan tới tranh chấp giữa chủ đầu tư và nhà thầu về hợp đồng EPC (hợp đồng nhà thầu trọn gói).

Mặc dù “đắp chiếu” nhiều năm nhưng dự án này vẫn ngốn thêm những chi phí phát sinh do lãi vay ngân hàng hàng năm.

Tính đến thời điểm cuối năm 2023, tổng giá trị đầu tư của dự án Tisco 2 đã thực hiện là 6.627 tỷ đồng. Trong đó, lãi vay vốn hóa là 3.413 tỷ đồng, chi phí phát sinh chủ yếu trong năm vừa qua chủ yếu là chi phí lãi vay vốn hóa.

Mới đây, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã có buổi làm việc với phía MCC do ông Vương Diễm Bưu làm Trưởng đoàn để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tại dự án Tisco 2.

Phía MCC cho biết đã hoàn thành Báo cáo sơ bộ đánh giá thiết bị, công trình và lập phương án mua sắm, sửa chữa thiết bị công trình, phương án khôi phục dự án Tisco 2.

Bên cạnh đó, đoàn công tác của MCC cũng đưa ra những phương án đề xuất sửa chữa máy móc, thiết bị công trình tại dự án này.