Trước tình hình phức tạp đó, Bộ Chính trị khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 35, khẳng định bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là nhiệm vụ hàng đầu của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân. Trong đó, thế hệ trẻ - đặc biệt là lực lượng thanh niên - được xem là nhân tố tiên phong, chủ chốt trong việc nhận diện và đấu tranh với các thông tin xấu độc trên mạng. Với trách nhiệm là chủ nhân tương lai của đất nước, thanh niên không chỉ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng mà còn đóng góp vào sự ổn định và phát triển của xã hội, tạo ra không gian mạng lành mạnh và văn minh. Bài viết này sẽ phân tích cụ thể vai trò và trách nhiệm của thanh niên trong nhiệm vụ quan trọng này.
2. Vai trò của thanh niên trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng
Vai trò tiên phong trong truyền tải thông tin chính thống
Thanh niên là nhóm đối tượng tiếp cận sớm và thành thạo với công nghệ, và điều này mang lại cho họ khả năng truyền tải thông tin với tốc độ và quy mô lớn. Thông qua các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Instagram hay Twitter, họ có thể dễ dàng chia sẻ các bài viết, video và hình ảnh về chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng như các thành tựu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Với khả năng lan tỏa mạnh mẽ của mạng xã hội, thông tin chính thống khi được thanh niên truyền tải sẽ tiếp cận rộng rãi đến các tầng lớp xã hội, từ đó định hướng nhận thức đúng đắn và ngăn chặn ảnh hưởng của thông tin sai lệch.
Việc thanh niên tích cực tham gia vào việc truyền tải thông tin chính thống cũng giúp họ tạo nên ảnh hưởng tích cực trong cộng đồng. Với vai trò này, thanh niên không chỉ là người cung cấp thông tin, mà còn là những nhà định hướng dư luận, giúp mọi người hiểu rõ hơn về các chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng như ý nghĩa của việc bảo vệ nền tảng tư tưởng trong bối cảnh nhiều thách thức. Qua đó, thanh niên đóng góp tích cực vào việc tạo ra một môi trường mạng lành mạnh và xây dựng niềm tin trong xã hội.
Xây dựng cộng đồng mạng lành mạnh, văn minh
Ngoài việc truyền tải thông tin, thanh niên còn giữ vai trò quan trọng trong việc xây dựng một cộng đồng mạng lành mạnh, văn minh. Bằng cách đăng tải và chia sẻ những nội dung tích cực, có giá trị và ý nghĩa, họ góp phần xây dựng một không gian mạng thân thiện, hòa đồng và đoàn kết. Những nội dung này có thể là các bài viết, video khơi gợi tinh thần yêu nước, tình cảm gắn bó, đoàn kết dân tộc, hoặc những thông tin về lịch sử, văn hóa, con người Việt Nam. Những hành động nhỏ này tuy không cầu kỳ, nhưng lại tạo ra sức lan tỏa lớn, khuyến khích những người khác cũng lan tỏa các giá trị tích cực.
Cộng đồng mạng lành mạnh không chỉ giúp lan tỏa những giá trị tốt đẹp của đất nước, mà còn là "bức tường" đầu tiên ngăn chặn thông tin xấu độc. Khi thanh niên cùng nhau xây dựng một không gian mạng tích cực, điều này sẽ tạo sức ép đối với các đối tượng xấu, khiến chúng khó lòng thao túng và truyền bá các thông tin sai trái. Hơn nữa, khi một không gian mạng đoàn kết và văn minh được hình thành, người sử dụng mạng sẽ có ý thức trách nhiệm hơn trong việc chia sẻ và bình luận, từ đó hạn chế những hành vi thiếu văn minh và phản cảm, đồng thời củng cố niềm tin và sự gắn bó của cộng đồng mạng với các giá trị tốt đẹp của Đảng và Nhà nước.
Phản bác và vạch trần các luận điệu sai trái
Không gian mạng ngày nay là nơi tập trung nhiều thông tin trái chiều, trong đó có không ít thông tin xuyên tạc, bóp méo sự thật nhằm phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng. Với khả năng nắm bắt công nghệ và tiếp cận thông tin nhanh chóng, thanh niên có thể dễ dàng nhận diện và phản bác các luận điệu sai trái này. Tuy nhiên, việc phản bác thông tin cần được thực hiện một cách bình tĩnh, có lý có tình, và dựa trên cơ sở kiến thức vững chắc để làm cho các luận điệu sai trái bị vạch trần một cách hiệu quả nhất.
Phản bác thông tin sai trái đòi hỏi thanh niên cần có tư duy phản biện và hiểu biết nhất định về các vấn đề chính trị, xã hội để lập luận chặt chẽ và hợp lý. Ví dụ, khi gặp phải những thông tin xuyên tạc về chủ trương, chính sách của Đảng, thanh niên có thể phản bác bằng cách nêu lên những bằng chứng xác thực và thông tin chính thống để làm sáng tỏ vấn đề. Điều này không chỉ giúp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng mà còn củng cố niềm tin của người dân đối với các chính sách, đường lối của Đảng và Nhà nước.
Đặc biệt, việc phản bác cần tránh rơi vào các hành vi tranh cãi cảm tính, thiếu kiểm soát hoặc cực đoan. Thay vào đó, thanh niên nên giữ sự kiên nhẫn và thái độ khách quan để lập luận một cách lý trí và có sức thuyết phục. Bằng cách làm như vậy, họ sẽ giúp mọi người nhận thức rõ hơn về bản chất của các thông tin xấu độc, từ đó nâng cao sự cảnh giác và không để các luận điệu sai trái làm lay chuyển niềm tin vào Đảng.
Thanh niên là lực lượng truyền cảm hứng và lan tỏa giá trị tích cực
Cuối cùng, thanh niên là những người trẻ tuổi, giàu lòng nhiệt huyết và yêu nước, họ có thể truyền cảm hứng cho những người xung quanh về trách nhiệm và vai trò của mỗi người trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Khi thanh niên tích cực tham gia các hoạt động truyền bá thông tin chính thống và đấu tranh với thông tin xấu độc, họ sẽ trở thành những tấm gương sáng cho cộng đồng. Bằng những hành động nhỏ như chia sẻ một bài viết tích cực, tham gia bình luận và bảo vệ quan điểm chính thống, hay đơn giản là không lan truyền những thông tin chưa xác thực, thanh niên lan tỏa một thông điệp mạnh mẽ về trách nhiệm xã hội.
Qua những hành động này, thanh niên tạo ra một "hiệu ứng đám đông" tích cực, khuyến khích mọi người cùng tham gia vào việc xây dựng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Đây là điều rất quan trọng, vì khi càng nhiều người dân nhận thức rõ và tham gia bảo vệ những giá trị tư tưởng, các thế lực thù địch sẽ khó lòng đạt được mục tiêu phá hoại của mình. Chính thanh niên là lực lượng kết nối cộng đồng, từ đó xây dựng một không gian mạng tích cực, vững mạnh, tạo niềm tin cho mọi người vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
Trước tình hình không gian mạng phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nền tảng tư tưởng của Đảng, thanh niên không chỉ có vai trò quan trọng mà còn mang trong mình trách nhiệm trong việc bảo vệ các giá trị cốt lõi của Đảng. Những trách nhiệm này được thể hiện qua sự nỗ lực nâng cao nhận thức chính trị, chủ động đấu tranh với thông tin sai lệch, tuân thủ pháp luật và hành xử văn minh, cũng như tích cực tham gia các hoạt động của Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam. Thực hiện tốt những trách nhiệm này giúp thanh niên góp phần bảo vệ và phát huy giá trị tư tưởng của Đảng, đồng thời xây dựng một cộng đồng mạng tích cực, đáng tin cậy.
Trước hết, thanh niên cần nâng cao nhận thức chính trị, luôn trau dồi kiến thức tư tưởng để có thể tự tin trước các luận điệu sai trái. Khi có nền tảng nhận thức vững chắc, thanh niên mới có thể giữ vững lập trường và đấu tranh bảo vệ quan điểm đúng đắn. Hơn nữa, chính kiến thức vững vàng này sẽ giúp thanh niên lan tỏa các giá trị tích cực đến cộng đồng một cách hiệu quả và thuyết phục. Đây là yếu tố nền tảng giúp thanh niên phát huy tối đa vai trò của mình trong cuộc chiến bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Trách nhiệm tiếp theo của thanh niên là chủ động đấu tranh với các thông tin sai lệch. Thanh niên cần rèn luyện khả năng sàng lọc thông tin, biết cách phân biệt đâu là nguồn tin chính thống, đâu là thông tin sai lệch. Khi gặp phải những thông tin có dấu hiệu sai trái, thay vì phản ứng vội vã, thanh niên cần bình tĩnh đánh giá và tìm cách phản bác hợp lý. Việc chủ động đấu tranh với thông tin sai lệch không dừng lại ở sự phản bác đơn thuần mà còn cần kết hợp với các giá trị tích cực. Những nội dung chính thống, mang giá trị giáo dục, định hướng đúng đắn khi được thanh niên lan tỏa sẽ có sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng. Hành động này không chỉ giúp khắc phục các ảnh hưởng tiêu cực của thông tin xấu độc mà còn giúp khẳng định lập trường tư tưởng vững chắc, góp phần tạo nên một không gian mạng lành mạnh và văn minh.
Một trách nhiệm không thể thiếu là việc tuân thủ pháp luật và hành xử văn minh trên không gian mạng. Trong quá trình đấu tranh với các thông tin sai lệch, thanh niên cần tránh phản hồi một cách cảm tính hay cực đoan. Những hành vi đúng mực, có văn hóa sẽ tạo dựng niềm tin từ cộng đồng mạng và giúp tăng uy tín của các nguồn thông tin chính thống. Sự văn minh trong hành xử cũng là tấm gương tốt cho người khác noi theo, góp phần xây dựng một không gian mạng lành mạnh và văn hóa.
Cuối cùng, để tăng cường năng lực và kỹ năng trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, thanh niên cần tích cực tham gia các hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam. Đây là những tổ chức tiên phong trong việc định hướng tư tưởng cho thanh niên, thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo, đào tạo về nhận thức chính trị, tư tưởng và truyền thông kỹ năng phản biện trên mạng. Tham gia các hoạt động này giúp thanh niên hiểu rõ hơn về vai trò của mình trong việc bảo vệ tư tưởng của Đảng, đồng thời có thêm kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm trong việc xử lý các tình huống phức tạp trên không gian mạng. Ngoài ra, việc tham gia các hoạt động Đoàn, Hội giúp thanh niên xây dựng tinh thần đoàn kết, gắn bó với các thành viên khác trong cộng đồng. Khi có sự đoàn kết, thanh niên sẽ có thể cùng nhau tạo nên sức mạnh tập thể để đẩy lùi các thông tin sai trái và lan tỏa các giá trị tốt đẹp của Đảng. Điều này không chỉ có ý nghĩa trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng mà còn giúp thanh niên cảm thấy gắn bó, trách nhiệm hơn với cộng đồng và đất nước.
Phát huy vai trò và trách nhiệm của thanh niên trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng là nhiệm vụ cấp thiết trong thời đại số. Với tinh thần yêu nước, lòng trung thành và ý thức trách nhiệm, thanh niên có thể trở thành lực lượng tiên phong, góp phần duy trì và phát triển các giá trị tốt đẹp của Đảng và Nhà nước. Chính thanh niên là cầu nối giữa những giá trị truyền thống và tương lai, giúp lan tỏa niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cách mạng của Đảng trong cộng đồng mạng và trong đời sống xã hội. Sự chung tay của thanh niên trong nhiệm vụ này không chỉ là biểu hiện của lòng yêu nước mà còn là minh chứng cho tinh thần trách nhiệm, sự trưởng thành của thế hệ trẻ Việt Nam, sẵn sàng đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Nguyễn Thị Hòa - Viện Nghiên cứu Thanh niên