Bộ Công Thương đề xuất mua thêm hàng nghìn megawatt điện từ Trung Quốc và Lào

Chính phủ dự kiến tăng trưởng hai chữ số trong những năm tới, để sớm đạt mục tiêu thành nước thu nhập cao vào 2045. Với mục tiêu này, nhu cầu tăng trưởng điện mỗi năm khoảng 12-14%.

Tại dự thảo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đang được lấy ý kiến, Bộ Công Thương tính toán quy mô hệ thống điện Việt Nam phải đạt 210.000 MW đến năm 2030 và tăng lên 840.000 MW vào năm 2050, cao hơn lần lượt 35% và 50% so với Quy hoạch điện VIII đã được phê duyệt.

Bên cạnh các nguồn trong nước (thủy điện, điện khí, năng lượng tái tạo...), điện nhập khẩu là một trong những phương án để đảm bảo nhu cầu sử dụng năng lượng với mục tiêu tăng trưởng cao thời gian tới.

Theo kịch bản của Bộ Công Thương, tỷ trọng điện nhập khẩu có thể chiếm 5% tổng công suất nguồn điện lắp đặt tới năm 2030, cao hơn 1,7% so với quy hoạch hiện hành và 4% tính tới cuối năm 2024.

Trước sự điều chỉnh này, Bộ Công Thương đề xuất nhập khẩu điện khoảng 3.700 MW từ Trung Quốc vào năm 2030, tăng 3.000 MW so với quy hoạch hiện hành.

Trên thực tế, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang đàm phán tăng mua điện từ Trung Quốc lên 2,4 tỷ kWh, công suất 730 MW giai đoạn đến năm 2026. Từ 2027-2028, mức mua có thể lên khoảng 19 tỷ kWh/năm, công suất 4.100 MW.

EVN cũng nghiên cứu đề xuất mua thêm khoảng 3.000 MW từ Trung Quốc qua trạm đặt tại biên giới Việt Nam - Trung Quốc với sản lượng 15 tỷ kWh/năm. Nếu kế hoạch này được duyệt, nguồn điện từ nước láng giềng sẽ đấu nối vào trạm biến áp 500 kV Lào Cai và giải tỏa công suất chủ yếu qua đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên (dự kiến vận hành đầu năm 2026).

Ngoài Trung Quốc, Việt Nam cũng có kế hoạch tăng mua điện từ Lào, dự kiến đạt 6.800 MW vào năm 2030 trong kịch bản tăng trưởng cao. Mức này cao hơn gần 1,6 lần so với công suất đưa ra tại Quy hoạch điện VIII (4.300 MW).

Theo Bộ Công Thương, Việt Nam có khả năng nhập khẩu điện từ hai nước láng giềng bởi các quốc gia này đang dư cung, nhất là thủy điện, và có kế hoạch xuất khẩu.

Những năm qua, lượng điện nhập khẩu tăng đều và đạt 5 tỷ kWh vào cuối năm 2024. Riêng năm 2021, sản lượng giảm còn khoảng 1,4 tỷ kWh do tạm dừng mua từ Trung Quốc.

Hiện Việt Nam nhập khẩu khoảng 1.000 MW điện từ Lào qua các đường dây 220 kV liên kết. Theo hiệp định giữa hai chính phủ, tổng công suất nhập khẩu từ nước này dự kiến tăng lên 5.000-8000 MW vào năm 2030.

Với Trung Quốc, điện được mua qua hai đường dây 220 kV Malungtang - Hà Giang và Maquan - Lào Cai trong mùa khô, với tổng công suất khoảng 550 MW, sản lượng 2-3 tỷ kWh/năm.