Báo động nợ đọng BHXH: Người lao động bị "treo" quyền lợi, gánh nặng cho an sinh xã hội

Những con số biết nói

Theo danh sách mới nhất, hàng loạt doanh nghiệp đang nợ đọng BHXH với số tiền khổng lồ. Dẫn đầu danh sách là những cái tên như Công ty Cổ phần Anh ngữ APAX với số nợ gần 62 tỷ đồng sau hơn 63 tháng chậm đóng. Nhiều doanh nghiệp khác cũng có số tháng nợ đọng lên tới hàng trăm tháng như Công ty CP xây dựng giao thông và thương mại 124 (hơn 179 tháng) hay Công ty Cổ phần LILAMA3 (gần 122 tháng).

Vấn đề này không chỉ tồn tại ở các doanh nghiệp gặp khó khăn, mà còn có cả những doanh nghiệp có thương hiệu như FLC, Công ty Cổ Phần T&T, Công ty CP Lắp máy điện nước - Licogi, Công ty CP đầu tư XD và PT hạ tầng Vinaconex, Công ty CP Constrexim Bắc Hà, Công ty CP ĐTXD phát triển Nhà Hà Nội số 17, Công ty cổ phần COMA 18, Công ty CP Đầu Tư & Xây Lắp Tây Hồ, Công ty CP ẩm thực Mặt Trời Vàng​​​,  Công ty Cổ phần Công nghệ Giáo dục Nova, Công ty TNHH nhà hàng Nhất Nướng, Công ty CP Tập đoàn Tima, Công ty TNHH Trường Kinh doanh PTI, Công ty TNHH Trường doanh nhân PTI, Công ty Cổ Phần Hancorp, Giầy Thượng Đình và hàng chục nghìn doanh nghiệp khác cho thấy tình trạng này đã trở thành một vấn nạn nhức nhối, phản ánh sự thiếu tuân thủ pháp luật lao động của một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp.

Hệ lụy trực tiếp đến người lao động

Đằng sau những con số nợ khổng lồ là số phận của hàng ngàn người lao động đang bị "đánh cắp" quyền lợi. Việc doanh nghiệp trích tiền lương hàng tháng nhưng không nộp cho cơ quan bảo hiểm đã đẩy người lao động vào thế khó.

Khi doanh nghiệp nợ BHYT, thẻ BHYT của người lao động sẽ bị khóa, khiến họ không thể sử dụng khi ốm đau, bệnh tật, phải tự chi trả toàn bộ chi phí.

Không được hưởng các chế độ ngắn hạn như thai sản, ốm đau, tai nạn lao động sẽ không được giải quyết vì hệ thống không ghi nhận quá trình đóng BHXH của họ.

Bị "treo" tương lai hưu trí, đây là hệ lụy nặng nề và lâu dài nhất. Người lao động khi nghỉ việc không thể chốt sổ BHXH, đồng nghĩa với việc không thể nhận trợ cấp thất nghiệp, không được hưởng BHXH một lần, và quan trọng hơn là không thể cộng nối thời gian công tác khi chuyển sang đơn vị mới. Quá trình đóng góp tích lũy trong nhiều năm của họ có nguy cơ trở thành con số không, ảnh hưởng trực tiếp đến lương hưu sau này.

Gánh nặng cho xã hội

Hành vi nợ đọng, trốn đóng BHXH không chỉ gây thiệt hại cho người lao động mà còn tạo ra những hệ lụy tiêu cực cho xã hội như gây mất cân đối quỹ BHXH (Ảnh hưởng đến khả năng chi trả của quỹ trong hiện tại và tương lai). Gây mất niềm tin của người lao động vào chính sách an sinh xã hội của Nhà nước.

Đặc biệt, nó còn làm gia tăng tranh chấp lao động, khiến cho các tranh chấp giữa người lao động và người sử dụng lao động trở nên phức tạp hơn.

Rõ ràng, việc chậm đóng BHXH là một hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, không chỉ là vấn đề tài chính của doanh nghiệp mà còn là vấn đề đạo đức và trách nhiệm xã hội. Các cơ quan chức năng cần có những biện pháp quyết liệt hơn nữa, từ công khai danh tính đến áp dụng các chế tài mạnh như cưỡng chế thi hành, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các trường hợp cố tình chây ì, chiếm dụng tiền đóng BHXH của người lao động để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động.