Kỷ niệm ngày Quốc khánh 02/9 – niềm tự hào và trách nhiệm của thế hệ trẻ

Giá trị bất diệt của ngày Tết độc lập

Ngày 02/9/1945 đã đi vào lịch sử dân tộc Việt Nam như một ngày trọng đại, mở ra một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập, tự do và hạnh phúc. Ngày Quốc khánh 02/9 mang trong mình những giá trị to lớn, xuyên suốt thời gian và trở thành nguồn cội sức mạnh, niềm tin bất diệt cho dân tộc Việt Nam trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Giá trị độc lập, tự chủ và chủ quyền quốc gia là giá trị cốt lõi và quan trọng nhất mà ngày Quốc khánh mang lại. Từ một nước thuộc địa, nửa phong kiến, bị chà đạp, Việt Nam đã đứng lên, đường hoàng trở thành một quốc gia độc lập, có chủ quyền, có tiếng nói bình đẳng trên trường quốc tế. Quyền tự quyết dân tộc, quyền được làm chủ vận mệnh của mình đã được thực hiện trọn vẹn, không còn bị chi phối bởi bất kỳ thế lực ngoại bang nào. Độc lập không chỉ là sự chấm dứt ách thống trị của ngoại bang, mà còn là nền tảng vững chắc để xây dựng một đất nước phát triển theo con đường mà nhân dân đã lựa chọn, không bị áp đặt hay can thiệp từ bên ngoài.

Song hành với đó là giá trị tự do, dân chủ và quyền con người. Bản Tuyên ngôn Độc lập đã khẳng định một cách mạnh mẽ quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc của mỗi người dân Việt Nam, những quyền mà trước đây đã bị tước đoạt một cách tàn bạo. Từ đó, nhân dân ta không còn là nô lệ, không còn bị áp bức, bóc lột, mà trở thành người chủ thực sự của đất nước, được hưởng các quyền dân chủ, tự do căn bản mà không phải quốc gia thuộc địa nào cũng có được. Việc thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã hiện thực hóa khát vọng ngàn đời về một xã hội công bằng, văn minh, nơi mọi người dân đều bình đẳng trước pháp luật, được tôn trọng và có cơ hội phát triển bản thân.

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám và việc khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa còn là minh chứng hùng hồn cho sức mạnh vô biên của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, mọi tầng lớp nhân dân, từ Bắc chí Nam, không phân biệt dân tộc, tôn giáo, giới tính, địa vị xã hội, đã cùng nhau đứng lên, đồng lòng nhất tề giành lại độc lập cho Tổ quốc. Ngày Quốc khánh trở thành biểu tượng sống động của sự thống nhất, gắn kết keo sơn của 54 dân tộc anh em trên mảnh đất hình chữ S, cùng chung một ý chí, một khát vọng vì một Việt Nam độc lập, tự do, phồn vinh và hạnh phúc. Không chỉ mang ý nghĩa dân tộc sâu sắc, việc Việt Nam tuyên bố độc lập còn cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước thuộc địa, phụ thuộc đang khao khát thoát khỏi ách áp bức. Lời tuyên bố của Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ vì lợi ích của dân tộc Việt Nam mà còn là tiếng nói của lương tri nhân loại, khẳng định quyền của mọi dân tộc được sống trong độc lập, tự do.

Do đó, ngày 02/9 còn mang giá trị nhân văn và quốc tế sâu sắc, góp phần vào sự nghiệp đấu tranh chung của nhân loại tiến bộ vì hòa bình, công lý và quyền dân tộc tự quyết. Giá trị nhân văn của Tuyên ngôn Độc lập không chỉ nằm ở việc bảo vệ quyền con người, quyền dân tộc mà còn ở khát vọng hòa bình, hữu nghị, hợp tác giữa các quốc gia, xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn. Ngày 02/9/1945 còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước sau này. Sau ngày độc lập, dù phải trải qua những cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ với biết bao hy sinh, mất mát, nhưng ngọn cờ độc lập đã được dựng lên, trở thành động lực to lớn để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách cam go nhất. Ngày Quốc khánh đã đặt nền móng vững chắc cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước trong những thập kỷ sau đó, từ khắc phục hậu quả chiến tranh nặng nề, xây dựng chế độ mới, kiến thiết đất nước còn non trẻ, đến tiến hành công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng ngày nay, đưa Việt Nam từ một nước nghèo nàn, lạc hậu vươn lên thành một quốc gia có vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế. Ngày Quốc khánh 02/9 không chỉ là một sự kiện trong quá khứ mà còn là nguồn mạch, là lẽ sống, là niềm tin bất diệt của cả dân tộc. Mỗi khi Quốc kỳ tung bay kiêu hãnh trên nền trời xanh, mỗi khi những lời ca hùng tráng của "Tiến quân ca" vang lên, trong lòng mỗi người Việt Nam lại trào dâng cảm xúc tự hào, biết ơn sâu sắc về những hy sinh vĩ đại của các thế hệ cha ông, về giá trị thiêng liêng của độc lập, tự do.

Niềm tự hào, trách nhiệm của thế hệ trẻ hôm nay và mai sau

Ngày Quốc khánh 02/9 không chỉ là ngày để hồi tưởng về quá khứ hào hùng mà còn là dịp để thế hệ trẻ hôm nay nhìn nhận rõ hơn về niềm tự hào và trách nhiệm của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ lịch sử vẻ vang, chúng ta rút ra những bài học quý giá và nhận thức sâu sắc về vai trò của mình trong hiện tại và tương lai. Thế hệ trẻ Việt Nam sinh ra và lớn lên trong hòa bình, được thừa hưởng những thành quả cách mạng vĩ đại, được học tập, rèn luyện trong môi trường tốt đẹp, được sống trong không khí hòa bình, được nghe những câu chuyện về sự hy sinh cao cả, về những khó khăn gian khổ mà thế hệ cha ông đã trải qua, đó là tài sản vô giá để nuôi dưỡng lòng tự hào dân tộc, khắc sâu trong tâm khảm lời thề sắt son về độc lập, tự do. Chúng ta nhớ về câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh "thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ" của dân tộc Việt Nam, một tinh thần thép đã giúp chúng ta vượt qua mọi kẻ thù hùng mạnh.

Không chỉ tự hào về quá khứ, chúng ta còn tự hào về những thành tựu phát triển vượt bậc của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Từ một đất nước bị chiến tranh tàn phá nặng nề, tưởng chừng như không thể gượng dậy, Việt Nam đã vươn lên mạnh mẽ, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử sau gần 40 năm đổi mới, tạo nên một diện mạo hoàn toàn mới cho đất nước. Kinh tế tăng trưởng liên tục ở mức cao, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện, từ việc thoát khỏi đói nghèo đến việc có cuộc sống ấm no, hạnh phúc hơn. Từ một nước nghèo, lạc hậu, bị bao vây cấm vận, Việt Nam đã trở thành một nền kinh tế năng động, là thành viên tích cực và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu. Chúng ta tự hào về những công trình hiện đại mọc lên khắp đất nước, những cây cầu vươn mình ra biển lớn, những tòa nhà chọc trời, về sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ, về vị thế ngày càng nâng cao của Việt Nam trên trường quốc tế, được bạn bè năm châu nể trọng. Thương hiệu Việt Nam, sản phẩm Việt Nam đã vươn ra toàn cầu, khẳng định chất lượng và sức sáng tạo của người Việt. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập sâu rộng, Việt Nam vẫn giữ vững bản sắc dân tộc, phát huy nội lực, vượt qua nhiều thách thức để vững bước đi lên, được thế giới ngưỡng mộ.

Niềm tự hào không chỉ là cảm xúc mà còn phải biến thành hành động, thành ý thức trách nhiệm. Thế hệ trẻ hôm nay, những người được hưởng hòa bình và sự phát triển, có sứ mệnh vô cùng quan trọng trong việc tiếp nối và phát huy những giá trị mà cha ông đã gây dựng, để xây dựng một tương lai tươi sáng hơn cho đất nước. Trách nhiệm của thế hệ trẻ trong kỷ nguyên mới là vô cùng nặng nề nhưng cũng đầy vinh quang.

Trước hết, đó là nỗ lực học tập, rèn luyện và nâng cao tri thức. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, tri thức trở thành yếu tố then chốt, quyết định sự phát triển của mỗi cá nhân và vận mệnh của đất nước. Thế hệ trẻ phải đặt việc học tập lên hàng đầu, không ngừng trau dồi kiến thức chuyên môn vững chắc, rèn luyện kỹ năng mềm cần thiết, và đặc biệt là nắm vững ngoại ngữ, làm chủ công nghệ thông tin. Học tập để làm chủ khoa học, công nghệ, đây là chìa khóa để Việt Nam không bị tụt hậu, mà có thể sánh vai với các cường quốc năm châu, biến thách thức thành cơ hội.

Hai là, tích cực tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là trách nhiệm không thể thiếu của tuổi trẻ. Trách nhiệm của thế hệ trẻ không chỉ dừng lại ở việc học tập mà còn phải biến thành những hành động cụ thể, thiết thực để xây dựng và bảo vệ đất nước. Mỗi bạn trẻ, tùy vào năng lực và sở trường của mình, cần đóng góp sức lực, trí tuệ vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, từ việc lao động, sản xuất, kinh doanh hiệu quả, khởi nghiệp sáng tạo, tạo ra giá trị mới cho xã hội, đến việc tham gia vào các hoạt động phát triển cộng đồng. Bảo vệ chủ quyền quốc gia là mệnh lệnh từ trái tim. Chúng ta phải luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, kiên quyết đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, hải đảo, toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc. Sẵn sàng tham gia vào các lực lượng vũ trang khi đất nước cần, hoặc đóng góp bằng những hành động thiết thực khác như tuyên truyền, đấu tranh trên không gian mạng để bảo vệ hình ảnh, uy tín của đất nước, phản bác các luận điệu xuyên tạc, sai trái.

Ba là, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội là nền tảng cho cuộc sống bình yên. Mỗi bạn trẻ cần chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, tích cực tham gia phòng chống tệ nạn xã hội, xây dựng môi trường sống lành mạnh, an toàn cho bản thân và cộng đồng. Đặc biệt, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu là thách thức toàn cầu và thế hệ trẻ có vai trò tiên phong trong việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, thực hiện lối sống xanh, sạch, đẹp, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước, để lại một hành tinh đáng sống cho các thế hệ mai sau.

Bốn là, trong quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là vô cùng quan trọng để Việt Nam không bị hòa tan, mất đi "linh hồn" của mình. Thế hệ trẻ cần chủ động học hỏi, tìm hiểu về lịch sử, văn hóa, phong tục tập quán của dân tộc, từ đó thấu hiểu và trân trọng những giá trị mà cha ông đã truyền lại. Không chỉ là giữ gìn, mà còn phải biết cách làm cho văn hóa truyền thống sống động, gần gũi hơn với cuộc sống hiện đại, sáng tạo ra những giá trị văn hóa mới mang đậm bản sắc Việt Nam nhưng vẫn phù hợp với xu thế thời đại. Với sự năng động, sáng tạo và khả năng tiếp cận công nghệ, thế hệ trẻ có thể trở thành những sứ giả văn hóa, giới thiệu vẻ đẹp của đất nước, con người và văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế, làm cho thế giới hiểu hơn về một Việt Nam giàu truyền thống và nhân ái.

Năm là, thế hệ trẻ cần chủ động hội nhập quốc tế và xây dựng tình hữu nghị. Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế và văn hóa thế giới. Thế hệ trẻ cần chủ động nắm bắt cơ hội này để học hỏi, giao lưu và đóng góp vào hòa bình, phát triển chung của nhân loại. Tiếp thu những giá trị tốt đẹp, những tiến bộ của các nền văn hóa khác để làm giàu thêm cho bản thân và cho văn hóa dân tộc, tránh tư duy cực đoan hay bảo thủ. Tích cực tham gia các hoạt động giao lưu quốc tế, làm cầu nối cho tình hữu nghị giữa Việt Nam và các nước, đóng góp vào việc xây dựng một thế giới hòa bình, thịnh vượng. Bằng tài năng, trí tuệ và đạo đức của mình, mỗi bạn trẻ có thể góp phần xây dựng hình ảnh một Việt Nam văn minh, hiện đại, năng động và thân thiện trong mắt bạn bè quốc tế, nâng cao vị thế đất nước trên trường quốc tế.

Sáu là, thế hệ trẻ cần phải sống có lý tưởng, hoài bão và đạo đức. Mỗi cá nhân không chỉ sống cho riêng mình mà còn phải sống có trách nhiệm với cộng đồng, với đất nước. Nuôi dưỡng lý tưởng cao đẹp, sống có mục đích, có ước mơ, hoài bão lớn lao, hướng tới những giá trị tốt đẹp, cống hiến cho xã hội. Luôn giữ gìn phẩm chất đạo đức tốt đẹp của người Việt Nam: trung thực, nhân ái, bao dung, trách nhiệm, sống có nghĩa tình, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, kính trọng thầy cô, yêu thương bạn bè. Tích cực tham gia hoạt động xã hội, tình nguyện, dành thời gian, công sức để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, tham gia các hoạt động vì cộng đồng, thể hiện tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ.

Ngày Quốc khánh 02/9 là một ngày để toàn dân Việt Nam nhìn lại chặng đường lịch sử đầy gian khổ nhưng cũng rất đỗi hào hùng, để thêm trân trọng giá trị của độc lập, tự do và hòa bình. Đối với thế hệ trẻ, đây không chỉ là niềm tự hào về quá khứ vàng son mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về trách nhiệm của mình trong việc kế thừa và phát huy những di sản vô giá đó. Mỗi bạn trẻ hôm nay, bằng tri thức, sức trẻ, nhiệt huyết và tinh thần trách nhiệm, hãy nỗ lực học tập, rèn luyện, lao động sáng tạo, cống hiến hết mình để xây dựng một đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước hội nhập và khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Đó chính là cách tốt nhất để tri ân các thế hệ cha ông và là lời hứa thiêng liêng với tương lai rạng rỡ của dân tộc, biến ước mơ về một Việt Nam hùng cường thành hiện thực.

Ths Đinh Thị Chung – Trường Đại học Nguyễn Huệ

---

Tài liệu tham khảo

1. Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030.

2. Kết luận số 166-KL/TW ngày 10/6/2025 của Bộ Chính trị về nâng cao hiệu quả thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương đảng khóa X về "tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa" trong tình hình mới.

3. Tổng Bí thư Tô Lâm, Tương lai cho thế hệ vươn mình, https://www.qdnd.vn/chinh-tri/tin-tuc/tuong-lai-cho-the-he-vuon-minh-821017.