Tăng thêm trách nhiệm cho công an xã trong xác minh sơ bộ tố giác, tin báo tội phạm

 Vừa qua, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Sau khi nghe báo cáo của Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, Quốc hội đã tiến hành biểu quyết, với 466/469 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 93,39% số đại biểu có mặt. Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Trước khi tiến hành biểu quyết, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Kết quả biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự 

Theo đó, về tên gọi của Luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, nội dung chính của dự án Luật là sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS). Việc sửa đổi Điều 44 của Luật Tổ chức Cơ quan điều tra hình sự chỉ nhằm bảo đảm sự thống nhất với nội dung sửa đổi tại khoản 3 Điều 146 của BLTTHS.

Vì vậy, tiếp thu ý kiến của đa số đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giữ tên gọi là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLTTHS. Còn việc sửa đổi Điều 44 của Luật Tổ chức Cơ quan điều tra hình sự, đưa vào nội dung của điều khoản thi hành như dự thảo Luật.

Về bổ sung trách nhiệm cho công an xã trong việc kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, trên cơ sở quy định của Luật Công an nhân dân năm 2018, Bộ Công an đã cơ bản hoàn thành việc triển khai Đề án bố trí lực lượng công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã.

Đến nay, các cơ quan chức năng đều đánh giá lực lượng công an xã có đủ năng lực, điều kiện để thực hiện trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm nếu được giao nhiệm vụ.

Việc giao thêm trách nhiệm cho công an xã là nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, xử lý kịp thời, nhanh chóng các vụ việc ngay tại địa bàn cơ sở, khắc phục khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19.

Vì vậy, việc sửa đổi này có căn cứ áp dụng thủ tục rút gọn theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 146 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến của đa số đại biểu Quốc hội và quy định như tại khoản 1 Điều 1 của dự thảo Luật.

Về sửa đổi quy định Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại và Căn cứ không khởi tố vụ án hình sự, đây là vấn đề các đại biểu Quốc hội còn có ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất tán thành dự thảo Luật về sửa đổi quy định đối với cả nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý. Loại ý kiến thứ hai đề nghị chỉ sửa đổi quy định đối với nhãn hiệu, không sửa đổi đối với chỉ dẫn địa lý.

Để bảo đảm thận trọng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức nhiều cuộc làm việc với Cơ quan chủ trì soạn thảo, Cơ quan chủ trì thẩm tra và đại diện lãnh đạo các cơ quan có liên quan. Qua thảo luận kỹ lưỡng, cân nhắc nhiều mặt cho thấy, việc sửa đổi khoản 1 Điều 155, khoản 8 Điều 157 của BLTTHS theo hướng cho phép cơ quan có thẩm quyền chủ động khởi tố (không cần yêu cầu khởi tố của bị hại) đối với hành vi cố ý xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp với cả nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý là cần thiết, vừa nhằm tăng cường bảo hộ nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý tại Việt Nam, vừa bảo vệ lợi ích của Nhà nước, lợi ích người tiêu dùng, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sản xuất sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý và góp phần phát triển kinh tế.

Về bổ sung căn cứ tạm đình chỉ vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc tiến hành các hoạt động kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra, truy tố, nhất là những hoạt động phải tiến hành trực tiếp tại thực địa (như khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, khám xét nơi ở, nơi làm việc...). Việc giao thêm trách nhiệm cho công an xã trong việc kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm sẽ không tháo gỡ hết những khó khăn này. Do đó, việc bổ sung điểm c khoản 1 Điều 148, điểm d khoản 1 Điều 229 và điểm d khoản 1 Điều 247 của BLTTHS để bổ sung căn cứ tạm đình chỉ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, tạm đình chỉ điều tra, tạm đình chỉ vụ án “vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh” là cần thiết. Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, chỉnh lý như dự thảo Luật.