Chúng ta cần hiểu rõ về các hướng chính được quy ước chung trên thế giới đó là 4 hướng chính để định vị bao gồm: hướng Đông, hướng Tây, hướng Nam, hướng Bắc. Hoặc có tên tiếng anh là: West (W), North (N), East (E), South (S).
Bên cạnh 4 hướng chính thì có thêm 4 hướng phụ để mô tả rõ ràng hơn tọa độ của vật thể và có ý nghĩa lớn trong việc xác định hướng nhà bao gồm: Đồng Bắc, Đông Nam, Tây Bắc, Tây Nam.
Một số trường hợp cần chi tiết hơn về hướng vật thể thì có 8 hướng sau: Bắc Tây Bắc, Bắc Đông Bắc, Đông Đông Bắc, Bắc Đông Nam, Nam Đông Nam, Nam Tây Nam, Tây Tây Nam, Tây Tây Bắc.
Tất cả có 16 hướng được suy ra từ 4 hướng chính Đông, Tây, Nam và Bắc.
Từ xưa, mặt trời được xem là tín hiệu thể hiện phương hướng cơ bản nhất của con người, mặt trời mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây. Vào giữa trưa còn được gọi nhà chính ngọ thì mặt trời sẽ ở trên đỉnh đầu chúng ta, chiếu một phương thẳng đứng so với mặt đất. Sau khi xác định được hướng Đông Tây từ đó có thể suy ra được hướng Bắc Nam bằng phương pháp sau: tay phải chỉ hướng Đông, tay trái chỉ hướng Tây, trước mặt là hướng Bắc, sau lưng thể hiện là hướng Nam.
Tuy nhiên, vị trí của nước Việt Nam ta thì chỉ có ngày Xuân phân và Thu phân mặt trời mới mọc ở chính Đông và lặn ở chính Tây.
Dựa vào bóng của vật thể dưới đất khi mặt trời soi vào là một trong những cách xác định phương hướng dễ dàng. Theo quy luật mặt trời mọc và lặn người ta suy ra được buổi sáng bóng của mọi vật sẽ nghiêng theo hướng Tây còn buổi chiều lại nghiêng sang hướng Đông. Sau khi xác định được hai hướng Đông Tây thì sẽ xác định được hai hướng còn lại là Bắc và Nam.
Có một cách xác định hướng dựa vào bóng vật đó là bạn dùng một cây gậy cắm xuống đất và đánh dấu bóng của nó bằng một điểm, đợi khoảng 15 -20 phút bạn đánh dấu một điểm khác theo bóng mới. Nối hai điểm này với nhau, điểm ban đầu là hướng Tây, còn điểm còn lại là hướng Đông. Kẻ một đường thẳng vuông góc với hai điểm trên là xác định được hướng Bắc và Nam.
Mặt trăng cũng tương tự như mặt trời mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây. Theo dân gian dựa vào hình tròn – khuyết của mặt trăng để xem hướng Đông Tây Nam Bắc. Những ngày đầu tháng trước rằm ( ngày 1 – ngày 14 âm lịch) phần khuyết của mặt trăng sẽ chỉ về phía Đông. Ngược lại từ ngày sau rằm (ngày 17 – ngày 30 âm lịch) phần khuyết của mặt trăng lại chỉ về phía Tây.
Vào những đêm trăng tròn (ngày 15, 16 âm lịch) thì bạn sử dụng phương pháp bóng của chiếc gậy cũng tương tự như mặt trời.
Người ta thường gọi phân biệt sao Hôm – sao Mai nhưng thực chất đó là sao Kim hay còn gọi là Kim tinh (Venus). Tuy vào vị trí của nó trên bầu trời và thời điểm nó xuất hiện mà người ta có thể xác định được phương hướng như sau.
Sao Hôm mọc và lúc mặt trời vừa lặn, trời vừa tối nó sẽ luôn ở hướng Tây.
Sao Mai là khi mặt trời mọc trời vừa hửng sáng và luôn ở hướng Đông.
Đây là kinh nghiệm của những người thường xuyên đi rừng, đi thám hiểm và độ chính xác của nó không quá cao.
+ Hoa hướng Dương thường hướng về phía mặt trời mọc, nên nhiều cây hướng Dương cũng hướng về một phía thì đó là hướng Đông.
+Tại rừng nhiệt đới, xích đạo thì cây rêu hoặc địa y luôn mọc tốt ở phía Tây của thân cây. Còn đối với các nước ôn đới và cận xích đạo thì rêu hoặc địa y sẽ mọc sẫm màu và tươi tốt ở phía Bắc. Thân cây hướng Bắc sẽ có dấu hiệu ẩm ướt hơn ở phía Tây, nó cũng giống với các công trình bỏ hoang lâu năm.
+ Khi bạn gặp một gốc cây bị cưa ngang thân có thể quan sát thấy các vòng trên bề mặt cắt của thân cây là bên nào của thân có các vòng tròn tuổi xếp dày vào nhau hơn thì đó là hướng Bắc.
+ Nhìn vào cách xây dựng của tổ kiến, tổ ong cũng có khả năng giúp ta xác định Đông Tây Nam Bắc. Tổ của chúng thường quay về hướng Nam hoặc Đông Nam. Phần thành tổ dày hơn bao giờ cũng quay về hướng Bắc cho dù tổ trên cây hay dưới đất.
+ Khi chúng ta quan sát trên bầu trời thấy chim bay cao, từng đàn vào mùa đông thì chúng đang bay về phía Nam, còn mùa hè thi chúng đang bay về hướng Bắc.
+ Một số cây cầu hoặc đường quốc lộ có thể có biển báo chỉ hướng để người đi đường biết.
Đây là cách chuẩn xác nhất nhưng bạn cần lưu ý các điểm sau:
+ Không thêm các vật kim loại khi cầm la bàn sẽ khiến kim la bàn bị lệch.
+ Không để la bàn ở gần lửa hoặc môi trường có nhiệt độ cao nó làm ảnh hưởng đến nam châm trên la bàn và mất đi từ tính.
+ Để là bàn ở trên một mặt phẳng nằm ngang, nên để la bàn trên nền đất phẳng để xác định hướng được chính xác nhất.
+ Hướng Bắc của là bàn không trùng với hướng cực Bắc của trái Đất. Nó được gọi là độ Từ thiên, độ này thay đổi tùy theo vị trí đứng của bạn và vào thời điểm bạn sử dụng la bàn mùa nào. Nước ta thì độ Từ thiên nhỏ chỉ xấp xỉ 1 độ.
+ Khi đặt la bàn và đợi kim ổn định thì bạn có thể xác định được hướng Đông Tây Nam Bắc dựa vào ký hiệu tiếng anh của nó.
Theo quy định chung của bản vẽ thì hướng bắc được thể hiện bằng kí hiệu B, là mũi tên thẳng đứng. Mũi tên sẽ chỉ thẳng lên phía trên của trang giấy, thì phía dưới trang giấy là hướng Nam, bên phải trang giấy là hướng Bắc, bên trái trang giấy là hướng Tây.
Đây cũng là cách xác định phương hướng trên google Map.
- Cách xác định hướng nhà: cần căn cứ vào địa thế khu đất làm nhà, hướng gió chủ đạo cũng như cường độ bức xạ của mặt trời chiếu trong ngày. Để xác định hướng nhà bạn đứng ở chính giữa mặt tiền của ngôi nhà và đặt la bàn xuống đất.
Các hướng được người Việt coi là đẹp để xây dựng nhà như:
- Miền Bắc thì chuộng hướng Nam và Đông Nam.
- Miền Trung thì chuộng hướng Đông và Đông Nam.
- Miền Nam thì chuộng hướng Nam.
- Còn các vùng ven biển phía Tây chuộng hướng Tây Nam.
- Các hướng trên được coi là đẹp bởi là các hướng đón gió mát, thoáng khí cũng như đón ánh sáng tốt hơn.
- Cách xác định hướng cửa: đây là yếu tố quan trọng của căn nhà. Nó là hướng của đường thẳng từ tâm nhà nối với trung điểm của cửa chính. Khi cần xác định hướng cửa ngôi nhà thì bạn cần kẻ một đường thẳng rồi đặt la bàn để đo.
Lưu ý khi bạn đo hướng bằng la bàn 3 lần mà có kết quả chênh nhau 15 độ thị bạn cần kiểm tra lại xem xung quanh có vật bằng kim loại nào không vì nó gây ảnh hưởng đến độ chính xác của la bàn.
- Cách xác định hướng căn hộ cao tầng: những căn hộ từ tầng 1 đến tầng 10 của tòa nhà là hướng của căn hộ chính là hướng của tòa nhà. Còn những căn hộ từ tầng 10 trở lên thì hướng không bị ảnh hưởng bởi mặt đất phía dưới nữa. Bạn có thể xác định tại trung điểm của hướng bạn nhìn rộng và bao quát nhất.
Hoàng Phương (TH)
Link nội dung: https://pld.net.vn/cach-xac-dinh-huong-dong-tay-nam-bac-cho-nha-dat-a7414.html