Cổ đông Nhật Bản SMBC sắp rời Eximbank, mở đường rót vốn vào VPBank?

Nguyên nhân được đưa ra là ông Võ Quang Hiển không còn làm người đại diện theo ủy quyền của cổ đông Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) - cổ đông chiến lược, nắm giữ 15% vốn Eximbank - kể từ ngày 14/09/2022.

Ông Võ Quang Hiển sinh năm 1969, đang là Giám đốc điều hành Bộ phận Tài trợ thương mại toàn cầu Ngân hàng Sumitomo Mitsui chi nhánh Singapore. Trong giai đoạn 2017-2019, ông Hiển tham gia vào Eximbank với vai trò Phó Tổng giám đốc kiêm Giám đốc khối khách hàng doanh nghiệp, theo phái cử của SMBC.

Hồi tháng 2/2022, ông Võ Quang Hiển được đề cử tham gia vào HĐQT Eximbank nhiệm kỳ 2022 - 2025 bởi SMBC.

Đầu năm nay, SMBC cũng thông báo chấm dứt thỏa thuận hợp tác chiến lược trước thời hạn với Eximbank được ký kết vào năm 2007. Tuy nhiên, đến hiện tại, SMBC vẫn là cổ đông lớn nhất của Eximbank với 15% cổ phần và chưa công bố kế hoạch thoái vốn.

Đầu năm nay, HĐQT Eximbank đã có Nghị quyết về việc chấm dứt thỏa thuận liên minh với cổ đông Nhật Bản là SMBC. Cụ thể, Eximbank chấm dứt trước thời hạn đối với thỏa thuận liên minh chiến lược ngày 27/11/2007 ký giữa SMBC và Eximbank theo đề nghị của SMBC tại văn bản ngày 5/1/2022.

Trước đó, giữa tháng 5/2021, SMBC đã có ý định thoái vốn khỏi Eximbank.

Tháng 3 năm nay, SMBC cũng đã công bố văn bản chính thức về việc chấm dứt thỏa thuận liên minh chiến lược với Eximbank. Thông cáo cho biết việc thảo luận về số cổ phiếu mà SMBC sở hữu đang được tiến hành và chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra.

SMBC cho biết mặc dù chấm dứt hợp tác với Eximbank nhưng ngân hàng vẫn tiếp tục phát triển đầu tư vào thị trường Việt Nam qua các chi nhánh tại Hà Nội và TP HCM và việc rót vốn đầu tư vào công ty tài chính tiêu dùng FE Credit.

Cụ thể, trước đó SMBC đã mua 49% vốn của FE Credit từ tay Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) và chính thức trở thành cổ đông chiến lược của công ty.

Thương vụ được hoàn tất vào tháng 10/2021. Công ty Tài chính TNHH MTV Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng sẽ được đổi tên thành Công ty Tài chính TNHH VPBank SMBC. VPBank vẫn nắm giữ 50% vốn điều lệ tại FE Credit, trong khi 1% vốn điều lệ còn lại thuộc về một nhà đầu tư khác.

Năm 2007, SMBC chi ra gần 225 triệu USD (tương đương khoảng 3.600 tỷ đồng theo tỷ giá thời điểm đó) để nắm giữ 15% cổ phần của Eximbank, bắt đầu ký thỏa thuận liên minh chiến lược với Eximbank vào ngày 27/11.

Cho đến thời điểm này, cổ đông lớn nhất của Eximbank vẫn là nhà đầu tư ngoại SMBC, chiếm tỷ lệ sở hữu 15% (hơn 185 triệu cổ phiếu) trong cơ cấu cổ đông của ngân hàng này.

Tại ĐHĐCĐ thường niên hôm 15/2/2022, Cựu Chủ tịch Eximbank – ông Yasuhiro Saitoh cho biết SMBC đã giảm bớt lượng nhân viên biệt phái từ đầu năm nay và đã chấm dứt thỏa thuận liên minh, không còn là cổ đông chiến lược từ đầu năm 2021. Tuy nhiên đơn vị này vẫn còn năm giữ 15% vốn và sẽ tiếp tục là cổ đông Eximbank.

Việc SMBC chấm dứt liên minh với Eximbank khiến thị trường đồn đoán nhà đầu tư Nhật Bản cũng sẽ thoái 15% vốn tại Eximbank để mở đường rót vốn vào VPBank - nhất là sau khi mối quan hệ 2 bên trở lên gắn bó sau thương vụ FE Credit.

Sự kỳ vọng này càng được củng cố khi VPBank đã được điều chỉnh room ngoại lên từ 15% lên 17,5%, tỷ lệ đủ để VPBank có thể phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông chiến lược nước ngoài.

Về Eximbank, mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã chấp thuận cho Eximbank tăng vốn điều lệ thêm tối đa 2.458 tỷ đồng từ nguồn lợi chưa phân phối theo phương án tăng vốn điều lệ đã được ĐHĐCĐ.

Sau khi hoàn tất phát hành cổ phiếu chia cổ tức, vốn điều lệ của Eximbank dự kiến tăng lên 14.814 tỷ đồng. Đây cũng là lần đầu tiên Eximbank thực hiện tăng vốn điều lệ sau hơn một thập kỷ. Vốn điều lệ của nhà băng này đã đứng yên ở mức 12.355 tỷ đồng suốt từ năm 2012 đến nay.

Trên thị trường chứng khoán, kết phiên 16/9/2022, cổ phiếu EIB có giá 34.100 đồng/cổ phiếu.