Người mua nhà “quay xe” với chung cư sau đề xuất thời hạn sở hữu

Trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) mới nhất, Bộ Xây dựng đã đưa ra hai phương án đề xuất liên quan đến thời hạn sở hữu nhà chung cư.

Một là bổ sung mới quy định về thời hạn sở hữu nhà xác định theo thời hạn sử dụng của công trình.

Hai là giữ nguyên thời hạn sử dụng như quy định hiện nay – nghĩa là không quy định niên hạn.

Đáng chú ý tại phương án 1, Bộ Xây dựng cho biết thời hạn này được xác định theo hồ sơ thiết kế, phụ thuộc vào cấp hạng công trình và được tính từ khi nhà chung cư được nghiệm thu toàn bộ công trình, đưa vào sử dụng đến khi kết thúc vòng đời của nó.

Cơ quan chức năng khi thẩm định hồ sơ thiết kế phải xác định ngay thời hạn sử dụng nhà chung cư đó là bao nhiêu năm. Thời hạn này cũng được ghi ngay trên hợp đồng mua bán (theo mẫu bắt buộc) và được hiển thị trên sổ đỏ. Quy định trên sẽ không hồi tố đối với các dự án được cấp phép xây dựng trước khi Luật Nhà ở sửa đổi có hiệu lực thi hành (dự kiến 1.7.2024).

Trong giai đoạn giá chung cư tăng nhanh, cùng với thông tin này, nhiều người đã vội vã “quay xe” để chuyển sang loại hình vốn được người Việt ưa chuộng hơn, chính là nhà mặt đất.

Tuy nhiên, thời gian qua, do giá đất tăng phi mã, với mức tài chính eo hẹp rất khó để sở hữu hoặc có chăng là những căn nhà trong ngõ nhỏ, ô tô không vào được.

Anh Phùng Văn Thy (Hà Đông, Hà Nội) cho biết, vợ chồng anh đã mất rất nhiều tháng lên kế hoạch tìm mua chung cư và cũng đã nhiều lần phải trì hoãn khi giá chung cư tháng trước hỏi mua, tháng sau đã chênh từ 100-200 triệu đồng.

“Gần đây, tôi được môi giới giới thiệu cho căn hộ cũ trên đường Phạm Văn Đồng, Nam Từ Liêm với giá 2,6 tỉ đồng. Với mức giá này có thể mua được căn hộ mới ở ngoại thành, đầy đủ tiện ích nhưng trước làn sóng tăng giá mạnh, chúng tôi cuối cùng vẫn lựa chọn căn hộ cũ làm chốn dừng chân. Song khi nghe thông tin về niên hạn sở hữu chung cư, vợ chồng tôi bàn nhau vay mượn thêm gia đình, bạn bè để mua căn nhà mặt đất 4 tầng, 30m2 với giá 3,3 tỉ trong một con ngõ nhỏ tại Hoài Đức”, anh Thy cho hay.

Theo anh Thy, mặc dù ở trong ngõ nhỏ có nhiều bất tiện, nhưng anh tin rằng trong tương lai, ngôi nhà anh mua sẽ tăng giá.

Chị Nguyễn Minh Hoà, một môi giới khu vực Cầu Giấy, Hà Nội cũng cho biết, trước thông tin đề xuất niên hạn sở hữu chung cư, nhiều khách hàng của chị đã huỷ hẹn xem nhà, có người nhờ chị tìm cho những căn nhà đất trong ngõ nhỏ, chấp nhận mức giá cao hơn chung cư 1,5 – 2 tỉ đồng.

Trên thực tế, nhiều người “quay xe” với chung cư không hẳn do thông tin đề xuất niên hạn sở hữu mà là do giá chung cư tăng quá nhanh khi nguồn cung mới quá ít.

Chị Thái Nguyễn Quỳnh Hoa (Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ: “Nếu đề xuất niên hạn chung cư được áp dụng thì cũng phải cần thời gian. Đó không phải là lý do tôi chần chừ bởi chưa chắc gia đình sống cố định ở một nơi suốt mấy chục năm. Tuy nhiên, so sánh với giá trị tăng thêm giữa chung cư và nhà mặt đất thì nhà mặt đất vẫn có tiềm năng tăng giá cao hơn, nó là tài sản tích luỹ cho cả thế hệ sau này. Nên với giá chung cư hiện nay, tôi lựa chọn cố thêm chút nữa để mua nhà đất”.

Anh Nguyễn Hoàng, môi giới phân khúc chung cư tại Hà Đông, cho rằng nhiều khách hàng lo ngại giá chung cư đang bị đẩy lên quá cao là chiêu thức tự ý tăng giá bán để kiếm tiền chênh của môi giới. Nhưng thực chất là do kỳ vọng của chủ nhà quá cao, trong bối cảnh nguồn cung mới đang khan hiếm khi nguồn cầu ở thực lại rất lớn.

TS. Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam, cho rằng nhìn nhận một cách tích cực thì đề xuất niên hạn sở hữu cho chung cư sẽ hỗ trợ phần nào quá trình di dời người dân sinh sống tại các chung cư cũ xuống cấp. Tuy nhiên, nếu đề xuất này được áp dụng vào thực tế, có thể dẫn đến xu hướng dịch chuyển của người dân từ các khu chung cư tại các thành phố lớn sang các khu vực có bất động sản gắn liền đất để gia tăng giá trị tài sản. Điều này sẽ tác động không nhỏ đến thanh khoản của phân khúc căn hộ.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, trong bối cảnh giá căn hộ tăng cao như hiện nay, đề xuất nêu trên sẽ góp phần kéo giảm giá nhà, giúp người dân dễ dàng tiếp cận hơn với nhà ở.

Còn theo Bộ Xây dựng, đặc điểm của nhà chung cư là công trình đặc thù có quy mô lớn, tập trung nhiều người sinh sống. Theo thời gian sử dụng thì công trình sẽ bị xuống cấp, không còn bảo đảm an toàn trong quá trình sử dụng. Chính sách đề xuất sẽ đảm bảo an toàn, tính mạng của người dân, phù hợp với Hiến pháp và không có sự xung đột với pháp luật về dân sự khi đảm bảo quyền và lợi ích được sống an toàn, đảm bảo chỗ ở hợp pháp của công dân.