Hiếu học là truyền thống tốt đẹp của dân tộc, những tấm gương học giỏi ở thời đại nào cũng được xã hội trân trọng, tôn vinh. Trong phát triển của dân tộc, học sinh, sinh viên có vai trò quyết định thực hiện khát vọng như Bác Hồ đã căn dặn: "Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu".
Màu cờ sắc áo Việt Nam được vinh danh rực rỡ
Tiếp nối những kết quả đạt được trong các năm trước, năm 2022, học sinh Việt Nam đã xuất sắc "kéo dài" bảng thành tích trên đấu trường trí tuệ khu vực và quốc tế, mang lại "mùa vàng" cho giáo dục Việt Nam.
Năm 2022, Việt Nam có 7 đoàn học sinh tham dự Olympic khu vực và quốc tế với 38 lượt học sinh tham gia, gồm 1 đoàn Tin học tham dự Olympic khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, 1 đoàn Vật lí tham dự Olympic khu vực Châu Á-Thái Bình Dương và 5 đoàn tham dự Olympic quốc tế là Toán, Hóa học, Sinh học, Vật lí và Tin học.
Kết quả, các đoàn học sinh Việt Nam dự thi Olympic quốc tế đều gặt hái được thành công rực rỡ với những kết quả ngoạn mục. Tất cả các thí sinh của các đoàn đi thi đều đoạt giải, với 13 Huy chương Vàng, 12 Huy chương Bạc, 8 Huy chương Đồng và 5 Bằng khen. Các đoàn học sinh của Việt Nam dự thi liên tục nằm trong tốp 10 quốc gia đạt kết quả cao nhất, nhiều học sinh Việt Nam đạt điểm số cao nhất.
Có thể điểm qua những thành tích đặc biệt ở các thí sinh đặc biệt trong các đoàn Olympic quốc tế năm nay. Tại Olympic Tin học Châu Á-Thái Bình Dương do Ai Cập đăng cai và Olympic Tin học quốc tế do Indonesia đăng cai, góp thành tích chung với Đoàn Việt Nam là em Trương Văn Quốc Bảo - học sinh lớp 12, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, tỉnh Nghệ An đã đoạt Huy chương Vàng Tin học Châu Á-Thái Bình Dương năm 2021; đạt Huy chương Bạc Tin học quốc tế năm 2021; Huy chương Vàng Olympic Tin học Châu Á năm 2022; Huy chương Bạc Olympic Tin học quốc tế năm 2022. Và em Trần Xuân Bách học sinh lớp 11, Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội đạt Huy chương Đồng Olympic Tin học Châu Á năm 2021; đạt Huy chương Vàng Olympic Tin học Châu Á năm 2022 và đạt Huy chương Vàng Olympic Tin học quốc tế năm 2022.
Với đoàn Vật lí, năm 2022, lần đầu tiên có học sinh lớp 10 tham dự Olympic Vật lí quốc tế đoạt Huy chương Vàng. Đó là em Võ Hoàng Hải, học sinh lớp 10, Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Tại Kỳ thi Olympic Vật lí Châu Á-Thái Bình Dương năm 2022 do Ấn Độ đăng cai tổ chức, em Võ Hoàng Hải cũng đã đoạt Huy chương Đồng.
Đoàn Việt Nam tham dự Olympic Toán quốc tế năm 2022 tổ chức tại Na Uy đạt kết quả xuất sắc, xếp thứ 4/104 quốc gia. Trong đó, em Ngô Quý Đăng, Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội đạt điểm tuyệt đối 42/42 điểm. Trước đó, vào năm 2020, em Ngô Quý Đăng cũng đã đã đạt Huy chương Vàng Olympic Toán quốc tế.
Đào tạo nhân tài và kiến quốc
Kết quả Olympic khu vực và quốc tế năm 2022 đã khẳng định sự nỗ lực, cố gắng không mệt mỏi của học sinh, và các thầy cô giáo và các nhà trường đã khắc phục những khó khăn để vươn lên trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức phức tạp. Đây cũng là kết quả của sự đổi mới của ngành giáo dục trong công tác tuyển chọn, bồi dưỡng các đội tuyển quốc gia tham gia các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế theo yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ khẳng định, thành tích cao, huy chương vàng… thể hiện sự nỗ lực lớn nhất từ chính các em, cùng với đó là sự hỗ trợ, đồng hành của gia đình, thầy cô giáo và nhà trường. Kết quả của các em hôm nay cũng là sự khẳng định, sự cụ thể hóa cho chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về đào tạo, phát triển, bồi dưỡng nhân tài, trong đó có chính sách phát triển trường chuyên.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ, đây là kết quả ban đầu rất quan trọng, con đường học tập của các em còn rất dài ở phía trước, mong rằng các em sẽ phát huy được kết quả hôm nay để tiếp tục học tập, thực sự trở thành những tài năng của đất nước.
Cục Quản lý chất lượng - Bộ GD&ĐT cho biết, 5 năm gần đây, Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia được tổ chức hằng năm và được đổi mới theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả. Kết quả thi phản ánh đúng chất lượng thực tế về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của các địa phương, đơn vị trên phạm vi toàn quốc và góp phần nâng cao thành tích của các đội tuyển học sinh giỏi Việt Nam dự thi Olympic khu vực và quốc tế.
Thành tích của các đội tuyển quốc gia Việt Nam dự thi Olympic quốc tế và khu vực liên tục có những chuyển biến, tiến bộ theo hướng năm sau cao hơn năm trước. Cùng nhìn lại kết quả thi Olympic khu vực và quốc tế giai đoạn 2018-2022:
Những năm gần đây, các cuộc thi Olympic quốc tế có sự cạnh tranh vô cùng khốc liệt. Các nước đều cử thí sinh có trình độ rất cao đến tham dự. Để có thể đạt giải trong các kỳ thi này, ngoài tố chất đặc biệt, các em còn phải có sự nỗ lực rất lớn và bền bỉ suốt những năm học phổ thông, nhất là thí sinh năm nay từng trải qua 3 năm học tập và ôn luyện trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 bùng phát.
Thực tế cho thấy thời gian qua, chất lượng giáo dục đại trà nước ta được nâng lên đã trở thành chân đế vững chắc để giáo dục mũi nhọn được đầu tư, quan tâm hiệu quả. PGS.TS. Nguyễn Xuân Thành – Vụ trưởng Vụ Trung học, Bộ GD&ĐT cho biết chủ trương dạy học các môn Toán và Khoa học bằng tiếng Anh tại các trường chuyên đã giúp học sinh có đủ trình độ ngoại ngữ và tiếp cận với các tài liệu nước ngoài. Đội ngũ giáo viên bồi dưỡng không ngừng được tinh tuyển và cập nhật trình độ giáo dục thế giới cả về lý thuyết lẫn thực hành.
Các năm trước đây những môn thi có phần thực hành vốn là điểm yếu của học sinh Việt Nam. Nhưng ở nhiều mùa Olympic quốc tế gần đây, đặc biệt năm nay, điều này đã thay đổi ngoạn mục. Kết quả rực rỡ của đội tuyển Hóa học, Vật lí trong mùa thi 2022 đã minh chứng cho những chuyển biến tích cực của việc học đi đôi với hành với sự quan tâm đầu tư của các nhà trường, Bộ GD&ĐT, tổ chức, cá nhân về cơ sở vật chất, thiết bị thí nghiệm cho nhóm môn thực hành.
Theo Vụ trưởng Vụ Trung học, trong những năm qua, trang thiết bị dạy học trong các nhà trường đã được tăng cường. Thiết bị thí nghiệm trong các trường chuyên được quan tâm đầu tư có trọng điểm. Học sinh vì thế đã được tiếp cận sớm với thiết bị thí nghiệm mang tầm quốc tế. Qua đó, các em vừa nâng cao được năng lực thực hành thí nghiệm, khi tiếp xúc với các công cụ thí nghiệm trong các cuộc thi quốc tế không bị lạ lẫm. Điều này đã khắc phục được điểm yếu của thời kỳ trước, khi các em làm bài lý thuyết rất tốt nhưng làm bài thực hành đôi khi có rào cản vì không quen với những thiết bị thí nghiệm hiện đại.
"Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh!" Câu nói của Tiến sĩ triều Lê Thân Nhân Trung vẫn còn nguyên giá trị trong sự nghiệp giáo dục, đào tạo nhân tài và kiến quốc hôm nay. Kết quả thi Olympic quốc tế 2022 của học sinh Việt Nam không chỉ là niềm tự hào của ngành giáo dục, vinh danh màu cờ sắc áo của Tổ quốc trên bản đồ trí tuệ toàn cầu, quan trọng hơn, thành tích này đã và đang tạo ra những hiệu ứng, tác động to lớn, lan tỏa rộng rãi, tạo động lực thúc đẩy giáo viên, học sinh và toàn thể xã hội nỗ lực thực hiện mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
Nguyễn Hoàng
