Khan hiếm trầm trọng nhà ở cho công nhân
Những số liệu mới đây của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã nêu bật thực trạng nhức nhối về sự khan hiếm trầm trọng nhà ở cho công nhân tại các tỉnh thành phát triển mạnh bất động sản công nghiệp. Sự khan hiếm này là một thực trạng “biết rồi, khổ lắm, nói mãi” của thị trường bất động sản những năm gần đây. Theo đó, hiện cả nước có 214 dự án nhà ở dành cho công nhân với quy mô sử dụng đất khoảng 600ha. Trong số 214 dự án này có 116 dự án đã được xây dựng với 250ha đất, 98 dự án đang tiếp tục triển khai. Các con số đã nêu tương đương với khoảng 41% diện tích đất được đầu tư xây dựng và mới chỉ đáp ứng được khoảng 39% mục tiêu về nhà ở công nhân khu công nghiệp. Trên thực tế, hiện mới chỉ có khoảng 330 nghìn người lao động ở các khu công nghiệp có nhà ở.
Những năm qua, cùng với sự phát triển của các khu công nghiệp, thị trường bất động sản công nghiệp “ăn theo” cũng phát triển mạnh nhưng phần lớn là sự nở rộ của phân khúc đất nền, các dự án khu đô thị với mức chào bán cao. Đơn cử, theo khảo sát của Batdongsan.com.vn, một số dự án đất nền Bắc Ninh, Bắc Giang đang có mức giá trung bình từ 25-50 triệu đồng/m2; đất nền Hải Dương, mức giá trung bình chào bán từ 20-40 triệu đồng/m2; đất nền Vĩnh Phúc là 20-45 triệu đồng/m2. Tình trạng này cũng xảy ra tương tự tại một số thị trường phát triển mạnh về bất động sản công nghiệp khác trên cả nước. Đây là mức giá vượt khả năng tài chính của các công nhân đang làm việc tại các khu công nghiệp.
Nghị định 35/2022/NĐ-CP sẽ là nền tảng cho sự bật tăng của bất động sản công nghiệp, đặc biệt là nhà ở công nhân thời gian tới
Nhà ở thu nhập thấp cho công nhân khan hiếm trầm trọng là bài toán nhức nhối chưa có lời giải thỏa đáng từ nhiều năm nay. Phần lớn các công nhân đều đang sống trong những căn nhà trọ nhỏ, có diện tích trung bình từ 10-20m2 với giá thuê phổ biến từ 1-2 triệu đồng/tháng.
Nghị định 35 “giải” bài toán nhà ở cho công nhân
Nghị định 35/2022/NĐ-CP đặc biệt chú trọng vấn đề phát triển nhà ở công nhân. Đây cũng là điểm mới của nghị định khi công nhân, người lao động được quan tâm về nhà ở và các công trình dịch vụ, tiện ích tại khu công nghiệp. Cụ thể, các chủ đầu tư để được xem xét, chấp thuận chủ trương đầu tư, dự án hạ tầng khu công nghiệp phải có quy hoạch xây dựng khu nhà ở và các công trình dịch vụ, tiện ích công cộng cho người lao động. Bên cạnh đó, việc đưa vào sử dụng khu nhà ở và công trình dịch vụ, tiện ích công cộng cho công nhân là một trong các điều kiện xem xét mở rộng khu công nghiệp.
Ông Phan Văn Chính, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty IDICO cho biết sự xuất hiện của các khu công nghiệp sẽ kéo theo sự gia tăng dân số cơ học lớn, gây áp lực về hạ tầng và nhà ở, đặc biệt là nhà ở cho công nhân ở các khu vực phát triển mạnh các khu công nghiệp. Trên thực tế, việc quy hoạch và hạ tầng thường đi sau, không theo kịp tốc độ phát triển, tốc độ đầu tư của các khu công nghiệp. Do đó, cần có sự chuẩn bị và quy hoạch từ trước. Tuy nhiên thời gian qua, do một số cơ chế chính sách chưa phù hợp nên quy hoạch này chưa được thực hiện một cách triệt để dẫn đến khó thực hiện. Ngoài ra, một số địa phương chưa bố trí các quỹ đất phù hợp nên việc xây dựng nhà ở cho công nhân chưa mang tính khả thi cao, mặc dù Nhà nước đã có những cơ chế để giúp các doanh nghiệp hạch toán các chi phí xây dựng nhà ở cho công nhân vào chi phí hợp lệ của doanh nghiệp, nhưng thực tiễn rất ít doanh nghiệp có thể thực hiện được cơ chế này.
Với Nghị định mới, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty IDICO cho biết nhà ở cho Công nhân lao động và Nhà ở chuyên gia sẽ và cần được quy hoạch bài bản cùng với quy hoạch các khu công nghiệp. Nhà ở cho công nhân tại các khu công nghiệp cần được Nhà nước tạo cơ chế thông thoáng, tháo bớt các rào cản để các nhà đầu tư có thể tiếp cận triển khai đầu tư phát triển một cách hài hòa và đồng bộ cùng với việc phát triển các KCN. “An cư lạc nghiệp” sẽ tạo tâm lý ổn định giúp người lao động yên tâm sản xuất, tạo ra nhiều giá trị gia tăng đóng góp cho xã hội. Cùng với đó, cũng cần chú trọng việc đầu tư phát triển các hạ tầng xã hội khác để tạo thành quần thể sinh thái KCN phát triển bền vững, văn minh, hiện đại, đảm bảo an ninh trật tự và thân thiện môi trường. Bài toán nhà ở cho công nhân tại các khu công nghiệp sẽ từng bước được giải quyết. Phân khúc này sẽ có tiềm năng và dư địa phát triển mạnh trong các năm tới.
