Dự án đầu tư xây dựng công trình tuyến đường vành đai phía Tây được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt tại Quyết định số 3076/QĐ-UBND ngày 8/6/2017 và phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 6323/QĐ-UBND ngày 25/12/2018. Đây là dự án nhóm B, công trình giao thông cấp I, địa điểm xây dựng tại huyện Hòa Vang, thời gian thực hiện từ năm 2017 - 2020 (giai đoạn 1 từ năm 2017 - 2019 và giai đoạn 2 từ năm 2019 - 2020).
Dự án có tổng mức đầu tư giai đoạn 1 hơn 1.134 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách trung ương (vốn trái phiếu Chính phủ) và ngân sách thành phố, chiều dài tuyến 19.177,30m (điểm đầu giao với đường Quốc lộ 14B, điểm cuối Km 19+177,30 nối tiếp vào trục đường chính của Khu công nghệ thông tin tập trung), theo cấp hạng đường là đường phố chính đô thị thứ yếu.
Thanh tra thành phố công bố toàn văn Kết luận thanh tra thực hiện dự án Tuyến đường vành đai phía Tây
Dự án do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông Đà Nẵng (BQL) làm chủ đầu tư, liên danh nhà thầu gồm Tổng công ty xây dựng Trường Sơn và Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 1 - Công ty CP.
Dự án nằm trong định hướng chiến lược về phát triển hạ tầng giao thông đô thị của thành phố. Xác định dự án có tầm quan trọng và cần thiết nên trong quá trình triển khai thi công xây dựng, Lãnh đạo Thành ủy và UBND thành phố rất quan tâm, nhiều lần trực tiếp kiểm tra hiện trường và có văn bản chỉ đạo, tháo gỡ nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Tuy nhiên, từ khi triển khai đến nay dự án đã trễ tiến độ thi công gói thầu xây lắp phần giao thông, thoát nước, do đó Thanh tra TP.Đà Nẵng đã vào cuộc.
Theo kết quả thanh tra, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) và bàn giao mặt bằng có nhiều sai phạm. Cụ thể, tại thời điểm lập dự án, tư vấn chỉ xác định ảnh hưởng khoảng 117 hộ dân, trong đó có 95 hộ cần di dời, tái định cư (TĐC), đồng thời có 5ha chuẩn bị để bố trí TĐC nên tư vấn lập dự án không đề xuất xây dựng khu TĐC.
Tuy nhiên, khi triển khai thực hiện thì có 369 hồ sơ đất ở cần phải thu hồi, số lô đất cần để bố trí TĐC là 625 lô và quỹ đất để bố trí TĐC xung quanh dự án không đáp ứng.
Ngoài ra, theo thuyết minh báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, xác định trong phạm vi GPMB phục vụ dự án có 128 mộ và phương án di dời mộ cũng không được đề cập. Tuy nhiên, khi triển khai thực hiện thì có 1.192 mộ cần phải di dời để thực hiện dự án nên phát sinh nhiều khó khăn trong việc bố trí đất di dời mộ.
Theo Thanh tra, phương án GPMB và TĐC khi lập dự án chưa sát với thực tế dẫn đến khâu chuẩn bị các khu TĐC, chuẩn bị nghĩa trang để di dời mộ, công tác giải phóng mặt bằng bị động phải điều chỉnh. Đây là nguyên nhân trước hết, làm ảnh hưởng đến tiến độ GPMB thực hiện dự án.
BQL với vai trò là cơ quan lập và trình dự án đầu tư xây dựng nhưng đánh giá, kiểm tra phương án GPMB và TĐC của tư vấn lập dự án chưa sát với yêu cầu thực tế, Sở GTVT thẩm định chưa phù hợp với thực tế, Sở KHĐT tham mưu UBND thành phố phê duyệt dự án nhưng không thể hiện phương án GPMB và TĐC.
Việc xây dựng các khu TĐC phục vụ giải tỏa dự án theo tiến độ đã cam kết hoàn thành ngày 29/5/2020 nhưng đến thời điểm thanh tra vẫn chưa đấu thầu lựa chọn đơn vị thi công xây dựng các khu TĐC. Việc phối hợp của BQL, Ban giải phóng mặt bằng huyện Hòa Vang và liên danh nhà thầu chưa đáp ứng yêu cầu công việc.
Ngoài ra, UBND huyện Hòa Vang bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công không liên tục, không đáp ứng yêu cầu tiến độ thực hiện dự án đã được phê duyệt, không hoàn thành đúng theo kế hoạch tiến độ công tác GPMB đã cam kết.
Một góc của dự án đường vành đai phía tây TP Đà Nẵng (ảnh Zing)
Đối với việc thi công gói thầu xây lắp phần thi công thoát nước, UBND Thành phố Đà Nẵng đã tạo điều kiện để liên danh nhà thầu tạm ứng vốn 50% giá trị hợp đồng nhằm huy động máy móc, thiết bị, nhân lực để thi công gói thầu xây lắp phần giao thông, thoát nước. Tuy nhiên, liên danh nhà thầu triển khai thi công không đảm bảo theo tiến độ thi công tổng thể.
Cụ thể, tại những vị trí đã nhận được mặt bằng đáp ứng điều kiện thi công công trình, đến cuối tháng 3/2021, liên danh mới chỉ thực hiện đạt 25,5% tổng giá trị hợp đồng số 87/2018/HĐXD-BCTGT.
Tại thời điểm thanh tra, giá trị thanh toán khối lượng công việc hoàn thành so với khối lượng được giao theo hợp đồng của Tổng công ty xây dựng Trường Sơn là hơn 112 tỷ đồng, đạt 30,78%; Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 1 - Công ty CP (Cienco1) là hơn 43 tỷ đồng, đạt 17,69%. BQL đã ban hành 4 quyết định xử phạt với tổng số tiền xử phạt 176.430.841 đồng.
Thanh tra Đà Nẵng nhận định, năng lực thi công của Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 1 - Công ty CP trong thời gian qua chưa đáp ứng yêu cầu tiến độ của dự án.
Từ kết quả trên, Thanh tra Đà Nẵng đã kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tăng cường công tác phối hợp, đề xuất kịp thời các biện pháp để đẩy nhanh tiến độ GPMB, tiến độ thi công công trình nhằm đảm bảo hoàn thành công trình theo tiến độ đã được gia hạn đối với dự án. Đồng thời, yêu cầu các cơ quan, đơn vị theo thẩm quyền khi lập, thẩm định, trình phê duyệt dự án trong thời gian tới phải chặt chẽ, đảm bảo theo quy định của pháp luật, nhất là việc xây dựng phương án giải phóng mặt bằng và tái định cư phải sát với yêu cầu thực tế...
Thanh tra Đà Nẵng cũng kiến nghị Giám đốc BQL, Chủ tịch UBND huyện Hòa Vang, Giám đốc Ban Giải phóng mặt bằng huyện Hòa Vang, liên danh nhà thầu và các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức kiểm điểm trách nhiệm, chấn chỉnh các bộ phận, cá nhân có liên quan đối với các tồn tại, hạn chế...
BQL kiểm tra, đánh giá năng lực của nhà thầu trong liên danh (biện pháp thi công, việc huy động thiết bị, máy móc và nhân lực...) để hoàn thành công trình đúng theo tiến độ đã được gia hạn; đánh giá, xử lý theo thẩm quyền hoặc đề xuất các giải pháp xử lý tiếp theo khi dự án không đảm bảo hoàn thành theo tiến độ đã gia hạn.
