Thấy gì từ hoạt động “vay tiền siêu nhanh” của hệ thống cầm đồ F88

Công ty CP Kinh doanh F88 được biết đến là chuỗi cửa hàng cầm đồ lớn nhất Việt Nam xét về mạng lưới cửa hàng và quy mô dư nợ cho vay. Tuy nhiên, đằng sau khẩu hiệu “Tài chính bình dân”; “Cần là có, đến là duyệt” của F88 là những vấn đề về hoạt động của hệ thống này đang tồn tại nhiều bất ổn cần được quan tâm.

Thông điệp “Tử tế từ tâm đến hành động – Chính trực đến tận cùng…”

Được thành lập năm 2013 với hơn 10 năm kinh nghiệm, Công ty CP kinh doanh F88 (F88) không ngừng phát triển quy mô hệ thống, cải tiến sản phẩm và dịch vụ tiện lợi, đáp ứng nhu cầu tài chính đa dạng của khách hàng bình dân. Mạng lưới 868 phòng giao dịch trải dài khắp cả nước, F88 đã mang lại những giải pháp tài chính đa dạng, nhanh chóng, dễ dàng phù hợp với từng nhu cầu của xấp xỉ 3,5 triệu lượt khách hàng tìm đến, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân lao động bình thường. Sự tin tưởng của khách hàng chính là minh chứng rõ ràng nhất cho sự uy tín và chất lượng dịch vụ của F88.

Tập trung vào việc tối ưu quy trình cho vay cầm cố và thẩm định tự động các khoản vay giá trị trung bình & nhỏ, F88 đã tạo ra những sản phẩm siêu nhanh, siêu dễ cho khách hàng khi họ thực sự cần. Khách hàng của F88 là những người bình dân có nhu cầu tài chính cơ bản phục vụ nhu cầu sinh hoạt phí, các khoản phát sinh bất ngờ, hoặc nhu cầu xoay vòng vốn kinh doanh buôn bán nhỏ nhưng lại bị hạn chế về khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính truyền thống. Chỉ cần 15 phút kể từ khi hoàn tất thủ tục, họ có thể nhận ngay những khoản tiền có giá trị từ 3 triệu đến 2 tỷ đồng, với thời gian trả góp linh hoạt từ 01 tháng tới 18 tháng.

1-1744079349.jpg
“Vay tiền siêu nhanh” chỉ cần đăng ký xe. Ảnh: F88.

Ngoài việc cung cấp khoản vay cầm cố, F88 còn có thế mạnh trong việc phân phối các sản phẩm tài chính đa dạng khác như các gói bảo hiểm phi nhân thọ, hỗ trợ thanh toán hoá đơn điện, nước, điện thoại… cùng nhiều dịch vụ tài chính tiện ích khác. Chính sự linh hoạt về mặt sản phẩm đáp ứng được nhu cầu đa dạng của đại đa số người lao động, F88 đã trở thành doanh nghiệp dẫn đầu trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ tín dụng cầm cố tại Việt Nam.

Sự tăng trưởng bền vững của F88 chính là minh chứng cho sự thành công của mô hình kinh doanh có trách nhiệm xã hội.

Là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tài chính, F88 luôn tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật. Chúng tôi xây dựng một hệ thống quản lý rủi ro chặt chẽ, đảm bảo tính minh bạch trong mọi hoạt động. Với hệ thống quản trị chuyên nghiệp chuỗi 824 phòng giao dịch, F88 đã và đang góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và phát triển bền vững hơn cho thị trường cho vay thứ cấp. Đồng thời, công ty cũng góp phần tạo ra hàng ngàn việc làm ổn định, đóng góp vào ngân sách nhà nước và các hoạt động xã hội.

2-1744079349.png
 

Với giá trị cốt lõi “Tử tế từ tâm đến hành động – Chính trực đến tận cùng – Đổi mới để dẫn đầu – Lanh lợi để bứt tốc”; với mục tiêu hướng tới việc trở thành tập đoàn dẫn đầu trong lĩnh vực tài chính bình dân tại Việt Nam vào năm 2026 với một số mục tiêu cụ thể được đặt ra là: Chỉ số hài lòng của khách hàng (NPS) đạt trên 75%, Quy mô hệ thống tối thiểu là 1.000 phòng giao dịch trên toàn quốc; Định giá tập đoàn trên 1 tỷ USD.

… Hay chỉ là bức màn che mắt “lách luật” bóc tách lãi suất, muôn kiểu gày bẫy người tiêu dùng

Khác với các mô hình cầm đồ “truyền thống” thường là lẳng lặng hoạt động một cách kín đáo, CTCP Kinh doanh F88 hay còn gọi là hệ thống cửa hàng cầm đồ F88, nổi bật với slogan “quyết tâm thay đổi định kiến của xã hội đối với ngành nghề cầm đồ truyền thống đã tồn tại lâu đời tại Việt Nam”. Họ tích cực quảng bá để hiện đại hóa hình ảnh ngành cầm đồ, tạo dựng niềm tin và sự minh bạch trong dịch vụ của mình, từ đó thu hút khách hàng và góp phần xóa nhòa những định kiến còn tồn tại.

Tuy nhiên, thực tế trải nghiệm của khách hàng cho thấy những lời quảng cáo chưa chắc phản ánh đúng sự thật về chất lượng dịch vụ. Dù F88 mong muốn cải cách ngành cầm đồ, nhưng vẫn tồn tại nhiều vấn đề như lãi suất cao và quy trình không minh bạch, ảnh hưởng đến mức độ tin cậy của họ trong mắt khách hàng.

3-1744079349.png
 

Hiện F88 cho bảng niêm yết lãi và chi phí vay nếu được quy đổi, trên dư nợ cố định, sẽ tương đương 5,5%/ tháng (65,6%/năm). Trong đó bao gồm lãi suất 1,6%/ tháng, tương đương 19,2% mỗi năm, nhằm tuân thủ các quy định pháp luật về điều kiện kinh doanh dịch vụ cầm đồ và trần lãi suất. Song nếu chỉ nhìn vào con số này sẽ thấy lãi suất cho vay của Công ty F88 khá "dễ thở" vì chỉ chênh lệch không nhiều so với hệ thống ngân hàng mà thủ tục, thời gian giải ngân lại hết sức nhanh gọn, thường chỉ dao động từ 10 đến 20 phút đối với các tài sản cầm cố đơn giản, có giá trị nhỏ.

Ngoài ra, khách hàng sẽ phải chịu thêm một số những chi phí như: tiền phạt vi phạm hợp đồng, tiền phí lưu giữ tài sản (nếu là ô tô, xe máy, …); tiền phạt tất toán khoản vay trước hạn (nếu tất toán sau 7 tháng tính từ thời điểm sẽ không bị mất phí phạt – theo nhân viên tư vấn).

Đáng chú ý, tại F88 với các khoản vay cầm cố tài sản đều chủ yếu cầm cố bằng giấy tờ xe ô tô, xe máy hoặc các phương tiện khác làm tài sản đảm bảo, còn người vay vẫn được sử dụng phương tiện của mình. Điều này, tương tự như hình thức cho vay thế chấp bằng chính phương tiện của mình như một số ngân hàng vẫn áp dụng và người vay thế chấp giấy tờ phương tiện để ngân hàng giữ.

Trong khi đó, khoản vay của khách hàng vẫn "gánh" thêm khoản chi phí là "Phí dịch vụ ký gửi" và dù có tên gọi như thế nhưng còn ký gửi, quản lý cái gì thì chính F88 không chỉ ra được? Đây cũng chính là loại "phí" có mức chi phí "nặng" nhất của khoản vay cầm cố tại F88. Điều này, nhiều người tuy biết đến sự bất hợp lý này nhưng vẫn đành chấp nhận, còn F88 cũng dễ dàng lách luật lãi suất của mình bằng cách áp dụng những khoản phí cao gấp nhiều lần lãi vay nhưng thực chất chính là lãi vay mà luật pháp chưa thể "sờ" đến…

4-1744079436.png
Chuỗi cửa hàng F88 tại Hải Phòng.

Qua tìm hiểu thực tế của PV Tạp chí điện tử Việt – Đức ở một cửa hàng F88 tại 133 Trần Nguyên Hãn - Hải Phòng, PV ghi nhận có từ 3 - 4 tư vấn viên của F88. Tiếp cận nhân viên Công ty cổ phần kinh doanh F88, PV đã đề nghị vay tiền mặt 20 triệu đồng, thời hạn 12 tháng. Nhưng người này thông báo, hiện tại bên Công ty có cho vay tiền mặt nhưng bằng phương thức cầm cố đồ có giá trị như ô tô, đăng ký xe ô tô, xe máy, đăng ký xe máy; nên PV đã đồng ý cầm đăng ký xe máy (cà vẹt xe máy). Trong quá trình làm thủ tục vay, Công ty F88 sẽ giữ đăng ký xe và chỉ trả lại chứng minh nhân dân. Sau quá trình nhân viên F88 kiểm tra xe, PV được tư vấn với giá trị khoản vay là 22.531.000 đồng, thời hạn 15 tháng (chỉ được chọn gói vay 15 tháng hoặc 18 tháng theo tư vấn). Nhưng sau khi nộp phí bảo hiểm 2.531.000 đồng thì thực chất PV chỉ nhận được 20.000.000 đồng, với số tiền lãi 1.125/tháng và phí dịch vụ ký gửi trung bình/ tháng 957.261/tháng.

Tính ra số tiền tất toán sau 15 tháng là 2.871.544 + 2.871.274 x 6 tháng + 2.358.456 x 7 tháng + 2.365.777 = 38.974.157 đồng, trừ đi giá trị khoản vay 22.531.000 đồng, có được số tiền lãi là 16.443.157 đồng; cao hơn nhiều mức quy định 20% lãi suất cho vay/năm.

5-1744079350.png
Với giá trị khoản vay 22.531.000 đồng, tổng số tiền người vay phải trả 38.974.157 đồng sau 15 tháng. Bảng chi phí vay được NV F88 cung cấp.

Theo quy định, mọi trường hợp cho vay bên ngoài hệ thống tổ chức tín dụng (tổ chức tín dụng do Ngân hàng Nhà nước quản lý), nếu có mức lãi suất vượt quá 20%/năm đều là bất hợp pháp. Khoản 1, Điều 468 về "Lãi suất", Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, lãi suất vay do các bên thỏa thuận, nhưng "không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác". Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá 20% thì "mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực".

Bộ luật Dân sự năm 2015 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2017 quy định tại khoản 1, Điều 468 về lãi suất, mức lãi suất vay tiền cũng theo thỏa thuận, nhưng không được vượt quá 20%/năm (nếu thỏa thuận không rõ thì sẽ là 10%/năm). Lãi suất vay do các bên thỏa thuận. Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực. Trường hợp các bên có thoả thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ." => 20%/năm tương đương với lãi suất 20:12= 1,67%/tháng.

Theo quyết định số 2868/QĐ-NHNN thì mức lãi suất cơ bản của đồng VN là 9%/năm và theo quy định trên của Bộ luật Dân sự thì tối đa là 9%x150% = 13.5%/năm.

Như vậy, mức lãi suất mà Công ty F88 đang áp dụng cao gấp từ 3,6 lần đến 4,5 lần so với quy định pháp luật.

Theo Điều 201: Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự: "Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

1. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt từ từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Người phạm tội còn có thể bị phạt từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm".