Đáng chú ý, tỷ lệ bảo hiểm chậm đóng phải tính lãi ở Nghệ An đã giảm sâu so cùng kỳ năm 2023. Đây là năm đầu tiên chỉ tiêu này của Bảo hiểm xã hội Nghệ An thấp hơn chỉ tiêu Bảo hiểm xã hội Việt Nam giao.
Thực hiện nhiều giải pháp đột phá
Xác định công tác thu, giảm tiền chậm đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế là nhiệm vụ hàng đầu để chính sách bảo hiểm xã hội ngày càng bền vững, bảo đảm an sinh xã hội cho người lao động, thời gian qua, Bảo hiểm xã hội Nghệ An đã triển khai nhiều giải pháp mang tính đột phá.
Ngay từ đầu năm, đơn vị đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành chỉ thị về việc tăng cường công tác thu ngân sách nhà nước và thu các loại bảo hiểm trên địa bàn; đưa chỉ tiêu bao phủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế vào chỉ tiêu kinh tế, xã hội hằng năm của tỉnh. Đơn vị chỉ đạo Bảo hiểm xã hội cấp huyện tham mưu Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành chỉ thị về thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trên địa bàn.
Thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở và cơ bản Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp làm trưởng ban… Bảo hiểm xã hội tỉnh phối hợp một số cơ quan, ban, ngành cấp tỉnh như: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Công an tỉnh, Cục Thuế, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp, Mặt trận Tổ quốc tỉnh… tuyên truyền về chính sách bảo hiểm các loại và các vấn đề liên quan khác.
Bảo hiểm xã hội thị xã Thái Hòa là một trong những đơn vị đạt kết quả tốt trong năm 2023. Theo Giám đốc Vương Đình Nhất, xác định sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp là một trong những yếu tố then chốt, quyết định đến hiệu quả tổ chức, thực hiện chính sách bảo hiểm cho người lao động và nhân dân, cho nên đơn vị đã tham mưu Thị ủy, Ủy ban nhân dân thị xã ra chỉ thị, giao chỉ tiêu cụ thể cho từng xã, phường. Kết quả thực hiện các loại bảo hiểm được xem là một tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ tại các địa phương. Đơn vị chủ động gửi danh sách các đơn vị nợ và tham mưu Ban Thường vụ Thị ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã chỉ đạo các xã, phường, các phòng chuyên môn đôn đốc thu, giảm nợ bảo hiểm. Đơn vị làm việc trực tiếp với các đơn vị nợ tại trụ sở cơ quan cùng các giải pháp đôn đốc thu và giảm nợ bảo hiểm các loại... Nhờ đó, tổng thu các loại bảo hiểm trên địa bàn năm 2023 đạt 101,74% kế hoạch giao, tăng 12,34% so với năm 2022; số tiền bảo hiểm chậm đóng chiếm 0,72% số phải thu, thấp hơn kế hoạch được giao…
Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội Nghệ An Lê Viết Thức cho biết: Với sự chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt ngay từ đầu năm, Bảo hiểm xã hội Nghệ An đã ban hành các kịch bản, giao cụ thể cho từng cơ quan bảo hiểm cấp huyện về phát triển người tham gia bảo hiểm, số thu, số nợ bảo hiểm các loại theo từng tháng cùng giải pháp thực hiện để đạt được mục tiêu đề ra. Kết quả đạt được làm cơ sở đánh giá xếp loại đối với cá nhân và những đơn vị.
Bảo hiểm xã hội tỉnh phối hợp chặt chẽ với các ngành liên quan tổ chức đối thoại, tư vấn những vấn đề liên quan đến các loại bảo hiểm cho hàng nghìn doanh nghiệp cùng người lao động. Trong năm 2023, đơn vị đã phối hợp ngành Thuế, Công an, Lao động-Thương binh vã Xã hội… tổ chức hội nghị với 751 đơn vị sử dụng lao động chưa tham gia hay tham gia bảo hiểm xã hội chưa đầy đủ cho người lao động để tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về đối tượng đóng, mức đóng, phương thức đóng, trách nhiệm tham gia và đóng các loại bảo hiểm bắt buộc của người sử dụng lao động, người lao động, các hành vi vi phạm pháp luật liên quan…
Đơn vị đã phối hợp, rà soát doanh nghiệp đăng ký kinh doanh, nhưng chưa tham gia đóng bảo hiểm để có giải pháp đưa người lao động vào tham gia bảo hiểm xã hội. Qua rà soát, phát hiện 6.528 lao động thuộc đối tượng tham gia và đã đưa được 5.865 lao động tham gia Bảo hiểm xã hội. Hằng tháng, đơn vị phối hợp với Đảng ủy Khối Doanh nghiệp cung cấp số nợ các loại bảo hiểm; số lao động, số tiền nợ, số tháng nợ của các đơn vị sử dụng lao động có cơ sở đảng thuộc Đảng ủy Khối Doanh nghiệp để làm căn cứ xếp loại…
Trong năm 2023, Bảo hiểm xã hội Nghệ An đã gửi gần 36 nghìn lượt thông báo nợ đến các đơn vị sử dụng lao động; mời 2.425 đơn vị trực tiếp cơ quan Bảo hiểm xã hội để tuyên truyền, đôn đốc nộp tiền các loại bảo hiểm cho người lao động, thu được 42,8 tỷ đồng; tổ chức làm việc trực tiếp tại 7.967 đơn vị để đôn đốc thu và thu nợ được hơn 99,5 tỷ đồng.
Linh hoạt xử lý các doanh nghiệp nợ bảo hiểm
Trưởng phòng Quản lý Thu-Sổ, thẻ Bảo hiểm xã hội tỉnh Nghệ An Hoàng Quang Phúc cho biết: Bảo hiểm xã hội tỉnh đã tiến hành phân loại đơn vị, doanh nghiệp nợ bảo hiểm. Đối với loại hình doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nợ dưới hai tháng sẽ giao cho cán bộ chuyên quản trực tiếp xuống đơn vị lập biên bản làm việc, đôn đốc.
Đối với các đơn vị nợ từ hai tháng đến sáu tháng, Bảo hiểm xã hội cấp huyện mời lên làm việc tại trụ sở để giải quyết những vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp; đồng thời đôn đốc, hướng dẫn đơn vị đóng nộp Bảo hiểm xã hội. Đối với các đơn vị có số tháng chậm đóng lớn, hoặc khi đã mời lên làm việc mà không lên, hoặc không thực hiện đúng cam kết khắc phục số tiền chậm đóng, cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ tổ chức thanh tra chuyên ngành đột xuất theo quy định.
Các đơn vị không chấp hành kết luận thanh tra, quyết định xử phạt vi phạm hành chính, Bảo hiểm xã hội sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan công an. Tuy nhiên, qua làm việc trực tiếp với đơn vị, cơ quan Bảo hiểm thực hiện phân loại các đơn vị chậm đóng bảo hiểm vì lý do làm ăn gặp khó khăn để động viên, chia sẻ và linh hoạt trong thời gian đóng bảo hiểm; hoặc có giải pháp cứng rắn hơn đối với các doanh nghiệp lợi dụng việc làm ăn khó khăn để chây ỳ đóng bảo hiểm. Hằng tháng, Bảo hiểm xã hội tỉnh đăng công khai danh sách các đơn vị nợ bảo hiểm trên website của mình để người lao động biết, buộc các đơn vị sử dụng lao động phải có trách nhiệm đóng bảo hiểm...
Là đơn vị có hơn 800 công nhân, hằng tháng chi hơn một tỷ đồng đóng các loại bảo hiểm, thời gian qua, hoạt động sản xuất, kinh doanh có lúc gặp khó khăn, nhưng Nông trường Tây Hiếu 1 vẫn luôn hoàn thành việc đóng bảo hiểm. Giám đốc Nông trường Lê Đình Linh cho biết: “Được tuyên truyền về trách nhiệm đóng bảo hiểm cho người lao động, chúng tôi đã cam kết “có thể nợ lương, nợ thưởng, nhưng không nợ Bảo hiểm xã hội”.
Hằng năm Nông trường luôn để dành một khoản tiền dự phòng để đóng các loại bảo hiểm. Có những công nhân gặp khó khăn, đến hạn mà chưa đóng bảo hiểm, Nông trường cho ứng tiền trước để đóng. Đặc biệt, do đặc tính mùa vụ, cho nên Nông trường được đơn vị bảo hiểm xã hội thống nhất, đồng ý đóng bảo hiểm theo phương thức đóng sáu tháng/lần”.
Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Nghĩa Đàn Thái Văn Giang chia sẻ: Để hoàn thành tốt các chỉ tiêu được giao ở một số đơn vị đóng bảo hiểm không đầy đủ hoặc chậm đóng, lãnh đạo Bảo hiểm xã hội huyện nhiều lần gặp người đứng đầu doanh nghiệp để từ đó cùng nhau giải quyết vướng mắc. Đối với những doanh nghiệp nợ bảo hiểm vì làm ăn khó khăn, thì linh động trong việc đóng bảo hiểm để chia sẻ cùng doanh nghiệp; với doanh nghiệp cố tình chây ỳ, thì cơ quan bảo hiểm phối hợp đơn vị chức năng xử lý. Do đó, đến cuối năm 2023, tỷ lệ nợ bảo hiểm trên địa bàn huyện Nghĩa Đàn chỉ còn 0,68%, thấp hơn so với dự toán được giao, giảm 0,4% so với cùng kỳ năm 2022...
Hiện, trên địa bàn tỉnh Nghệ An, số lượng doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ khá nhiều, những đơn vị này sản xuất manh mún, thu nhập kinh doanh không ổn định, cho nên việc thanh toán tiền lương và trích đóng các loại bảo hiểm cho người lao động không thường xuyên, kịp thời.
Bên cạnh đó, số tiền thu trên mỗi doanh nghiệp không lớn, nhưng số lượng doanh nghiệp nhiều, dẫn đến tổng số nợ tiền cao. Nhiều doanh nghiệp làm ăn thua lỗ phải giải thể, phá sản, ngừng hoạt động... để lại số nợ các loại bảo hiểm lớn, việc xử lý số tiền nợ đọng đối với các đơn vị này hết sức khó khăn, ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động…
Đây là thách thức trong công tác thu các loại bảo hiểm trong năm 2024 của Bảo hiểm xã hội Nghệ An. Ngày 30/1, tỉnh Nghệ An ban hành Chỉ thị số 04/CT-UBND về việc tăng cường công tác thu ngân sách nhà nước và thu Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế trên địa bàn tỉnh năm 2024. Trong đó, tập trung đổi mới và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ, tư vấn pháp luật về chính sách thuế, Bảo hiểm xã hội để các tổ chức, cá nhân tiếp cận chính sách kịp thời nhằm phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán năm 2024.
Nguyễn Hoàng
