Do phạm vi kinh doanh, thương mại và tài chính trên toàn thế giới, thị trường ngoại hối có xu hướng trở thành thị trường tài sản lớn và có tính thanh khoản cao nhất trên thế giới. Theo báo cáo năm 2019 (3 năm một lần) của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), thị trường ngoại hối trung bình khoảng 6,6 nghìn tỷ USD được thực hiện giao dịch mỗi ngày từ chính phủ, ngân hàng, tập đoàn và các tỷ phú đầu cơ. Năm 2016, trung bình đạt 5,1 nghìn tỷ USD mỗi ngày và năm 2013 là 5,4 nghìn tỷ USD, năm 2010 là 3,98 nghìn tỷ USD.
Đa phần các giao dịch Forex hiện nay đều qua môi trường internet, nên các cá nhân/đơn vị có thể dễ dàng thông qua công nghệ để tiếp cận nhà đầu tư Forex nhằm lừa đảo và trục lợi. Dù đầu tư Forex hay lĩnh vực nào cũng cần phải có kiến thức và kỹ năng cần thiết, phải mất thời gian, công sức và cả tiền bạc để đổi lấy kinh nghiệm thì dần dần mới có thể kiếm tiền.
Chuyên gia tài chính, chứng khoán Lê Trọng Thiện, cho biết: Đầu tư vào tiền tệ, cho dù là tiền tệ truyền thống hay tiền điện tử, về cơ bản khác với đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu hoặc bất động sản. Về dài hạn, đầu tư vào thị trường chứng khoán còn có tổng dương bởi vì giá trị của cổ phiếu tăng trong dài hạn. Còn trong cả ngắn hạn và dài hạn, đầu tư vào tiền tệ là một trò chơi có tổng bằng không. Khi đồng USD mạnh lên so với đồng Yên, những người nắm giữ USD sẽ thắng và những người nắm đồng Yên sẽ mất một lượng tương đương và ngược lại.
Theo ông Thiện, bản thân giao dịch ngoại hối không bất hợp pháp. Các ngân hàng, doanh nghiệp vẫn thường xuyên phải mua bán ngoại hối. Tuy nhiên, có những "sàn" Forex được lập ra để lừa đảo các nhà đầu tư nhẹ dạ. Một khi bị dụ tham gia "sàn", bạn giao dịch với một chương trình máy tính chứ không phải với người khác. Không có ngân hàng nào tham gia. Hầu hết các sàn này đều có nhân viên đi quảng cáo, chào mời nhà đầu tư qua rất nhiều kênh như điện thoại, email, mạng xã hội, tờ rơi, thậm chí đăng bài giới thiệu trên các trang tin điện tử.
Phó thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú khẳng định, tại Việt Nam, chưa cấp phép bất kỳ sàn đầu tư Forex nào. Theo quy định của pháp luật hiện hành, chỉ các tổ chức tín dụng kinh doanh ngoại hối mới được phép mua bán và cung ứng các dịch vụ mua bán ngoại tệ, thực hiện những dịch vụ phái sinh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Nếu có ý định đầu tư vào Forex, người chơi cần phải trang bị đầy đủ kiến thức để tự bảo vệ tài khoản của mình trước những rủi ro và các đối tượng lừa đảo luôn có mặt ở khắp nơi. Thực tế, có không ít người thất bại triền miên khi đầu tư Forex, nhưng nhờ khả năng ăn nói, họ đã dụ dỗ rất nhiều người và tự mở ra các khóa học. Thế nhưng, những kiến thức này không mang tính thực tiễn.
Theo Bộ Tài chính, các vụ việc lừa đảo liên quan đến các sàn giao dịch ngoại hối, tiền ảo, chứng khoán quốc tế đã xảy ra tại nhiều tỉnh, thành và đang có xu hướng diễn ra thường xuyên hơn (sàn Rforex tại TP Hà Nội, sàn Emrfx tại Nghệ An...).
Các sàn giao dịch này có cùng một số đặc điểm tương đồng, chủ yếu hoạt động kêu gọi đầu tư trái phép do nhiều cá nhân và tổ chức trong và ngoài nước (không xác định được tư cách pháp nhân) tự lập, lôi kéo nhà đầu tư tham gia đầu tư dưới nhiều hình thức (mua bán chứng khoán quốc tế, đồng tiền kỹ thuật số, giao dịch quyền lựa chọn nhị phân - Binary Option - với hình thức dự đoán giá trị lên xuống của một tài sản có thể là đồng tiền ảo crypto, vàng, chứng khoán, cổ phiếu, tỉ giá...).
Ông Đào Minh Tú nhấn mạnh, pháp luật quy định việc kinh doanh trao đổi ngoại tệ chỉ được thực hiện bởi các tổ chức tín dụng và tổ chức được phép giao dịch dưới sự đồng ý của ngân hàng nhà nước.
"Đến nay, ngân hàng nhà nước không cấp phép cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào khác kinh doanh sàn Forex. Do vậy, các sàn Forex đang hoạt động hiện nay là không đúng quy định của pháp luật" – ông Đào Minh Tú nói và lưu ý việc người dân tham gia đầu tư vào những sàn này vì thế hết sức rủi ro và không được pháp luật bảo vệ.
Đối với các lời chào mời lợi nhuận "khủng" từ những sàn này, ông Đào Minh Tú cho rằng rất phi lý, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 như hiện nay, việc sản xuất - kinh doanh chung đang gặp khó khăn.
"Chúng tôi đề nghị mỗi người dân hết sức thận trọng, nhất là với dạng kinh doanh mời chào đến mấy trăm phần trăm lãi suất lợi nhuận trong khi điều kiện hiện nay rất khó khăn" - ông Đào Minh Tú nói và cho rằng ngay từ đầu đã có dấu hiệu của sự không minh bạch, lừa đảo. Do vậy, người dân, nhà đầu tư trước khi bỏ vốn vào những lĩnh vực này nên tham khảo, tư vấn thêm từ cơ quan chức năng, các tổ chức tín dụng.
Đặc biệt, thận trọng các sàn Forex lừa đảo. Các sàn Forex lớn và uy tín sẽ đăng ký hoạt động theo luật tại những nước uy tín. Song song đó, cũng có những sàn chui không đăng ký, đa phần là các sàn Forex lừa đảo và khả năng hao hụt tài khoản là điều khó tránh.
Nhiều người thường lựa chọn công cụ Robot Forex để giao dịch, và nhiều đối tượng đã đánh vào tâm lý này để kiếm tiền từ việc bán Robot Forex. Tuy một số loại Robot phát huy tác dụng trong những tình huống thị trường nhất định nhưng thị trường sẽ không đứng im; do đó, Robot Forex cũng có thể khiến chủ tài khoản “cháy túi” trong tích tắc. Trên thị trường, có rất nhiều cách để họ lừa đảo thông qua hình thức này. Các thỏa thuận kèm theo như trả phí hay chia lợi nhuận, và phải mở tài khoản tại sàn mà họ giới thiệu.
Nguyễn Hoàng
