Nâng cao chất lượng xét xử, tuyệt đối không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm

Tham dự buổi làm việc có Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình; đại diện nhiều cơ quan bộ, ban, ngành, cơ quan của Quốc hội…

Qua lắng nghe các ý kiến phát biểu của lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao, đại diện lãnh đạo bộ, ban, ngành, Ủy ban Tư pháp, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Chủ tịch nước nhấn mạnh tòa án các cấp cần đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ nhất là đội ngũ Thẩm phán thật sự trong sạch, thanh liêm, chính trực, đặt lợi ích chung của đất nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân lên trên hết, trước hết.

Chủ tịch nước đề nghị ngành tiếp tục quán triệt đầy đủ, triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng; các Nghị quyết của Trung ương; đặc biệt là Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Để các mặt hoạt động của hệ thống tòa án đạt được kết quả tốt, Chủ tịch nước đồng tình với những mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm và đề nghị Ngành tập trung nâng cao chất lượng xét xử, tuyệt đối không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm và người phạm tội; hạn chế tiến tới không để xảy ra các bản án bị hủy, bị sửa do lỗi chủ quan.

Yêu cầu quan trọng nữa là cần nâng cao chất lượng, tính khả thi, chính xác của các phán quyết, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.

Chủ tịch nước cũng nhấn mạnh kiên quyết khắc phục, thành tâm nhận khuyết điểm khi phát hiện các bản án sai sót, chống khuynh hướng phương tây hóa, hành chính hóa, chống tác động chuyển hóa tư pháp tòa án.

Chủ tịch nước cũng nhấn mạnh tòa án các cấp cần đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ nhất là đội ngũ Thẩm phán thực sự trong sạch, thanh liêm, chính trực, đặt lợi ích chung của đất nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân lên trên hết, trước hết.

Theo đó, chất lượng của cán bộ tư pháp quyết định rất lớn, thậm chí có tính quyết định cao nhất đối với chất lượng bản án, cuối cùng là chất lượng của nền tư pháp.

Việc xây dựng đội ngũ cán bộ thực sự trong sạch, có bản lĩnh chính trị vững vàng, thượng tôn pháp luật, giữ gìn bảo vệ pháp luật, không thiên lệch, hết mực công tâm, không vì lợi riêng tư là yếu tố căn cơ nhất.

Thời gian tới, Chủ tịch nước đề nghị Ngành Tòa án chủ động nghiên cứu và sẵn sàng các phương án đối với thực hiện nhiệm vụ của tòa án trong thời kỳ chủ động hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số; tập trung thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ cải cách tư pháp.

Chủ động lộ trình, bước đi thực hiện công tác xét xử trong thời đại 5.0 với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, các vấn đề về chứng cứ điện tử, tội phạm hoạt động trên không gian mạng, “tội phạm ảo”; tập trung nguồn lực hoàn thành việc xây dựng Tòa án điện tử vào năm 2025, nâng cao năng lực quản trị Tòa án trên nền tảng số, góp phần cung cấp cho nhân dân các dịch vụ tư pháp tiện ích, công khai, minh bạch trong hoạt động của Tòa án.

Nội dung quan trọng khác được Chủ tịch nước quan tâm đề cập, là cần tập trung giải quyết các vụ án, bảo đảm kịp thời, nghiêm minh, khách quan, công bằng, đúng pháp luật, nhất là những vụ án do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo; chú trọng và thực hiện có hiệu quả việc thu hồi tài sản của Nhà nước bị chiếm đoạt, thất thoát, thiệt hại.

Nêu rõ Đảng, Nhà nước và nhân dân luôn dành sự quan tâm, chăm lo, bảo đảm các điều kiện và nguồn lực xây dựng hệ thống tòa án trong sạch, vững mạnh, Chủ tịch nước bày tỏ tin tưởng rằng, với nỗ lực, quyết tâm cao, hành động quyết liệt, hiệu quả, đề cao trách nhiệm nêu gương, tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám nói, dám chịu trách nhiệm, đội ngũ cán bộ, thẩm phán tòa án các cấp sẽ vượt qua mọi thử thách, cám dỗ đời thường, giữ vững tâm sáng, công minh, chính trực, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước và sự kỳ vọng của nhân dân.

Theo báo cáo tại buổi làm việc, thời gian qua, Ban cán sự đảng, lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao ban hành nhiều văn bản chỉ đạo để tăng cường kỷ cương, kỷ luật công vụ, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực nhằm nâng cao chất lượng công tác, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức liêm chính, chuyên nghiệp.

Việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm được thực hiện theo quy trình, thủ tục chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật. (Theo báo cáo của Tòa án nhân dân tối cao)

Về công tác giải quyết, xét xử các loại vụ việc: Số lượng các loại vụ việc mà tòa án phải giải quyết bình quân những năm gần đây tăng khoảng 8%/năm với tính chất đa dạng, phức tạp nhưng các tòa án đã không ngừng đổi mới, triển khai nhiều giải pháp đột phá, sáng tạo nên chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ việc tiếp tục được đảm bảo và có nhiều tiến bộ.

Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của tòa án được hạn chế ở mức thấp (dưới 1,5%), đáp ứng yêu cầu mà Nghị quyết Quốc hội đề ra.

Từ đầu năm công tác 2024 đến nay, mặc dù số lượng các loại vụ việc thụ lý tăng 39.635 vụ so với cùng kỳ năm trước nhưng các tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 62,68%; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của tòa án là 0,82%, đáp ứng được yêu cầu mà Nghị quyết Quốc hội đề ra.

Việc giải quyết, xét xử các vụ án hình sự bảo đảm nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội. Chất lượng tranh tụng được bảo đảm theo hướng thực chất, hiệu quả.

Hình phạt mà tòa án áp dụng đối với các bị cáo bảo đảm tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội. Việc giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự, vụ án hành chính bảo đảm khách quan, đúng pháp luật.

Các tòa án đã chú trọng công tác hòa giải trong giải quyết các vụ việc dân sự và tổ chức đối thoại giữa người khởi kiện và người bị kiện trong giải quyết các vụ án hành chính; khắc phục việc để các vụ việc quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật; làm tốt công tác phối hợp các cơ quan liên quan trong quá trình giải quyết vụ án; tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm giúp nâng cao chất lượng tổ chức phiên tòa.

Trước buổi làm việc, Chủ tịch nước đã thăm Trung tâm giám sát và điều hành hoạt động Tòa án nhân dân. Chủ tịch nước đánh giá đây là “bộ não số” của Tòa án, giúp việc quản lý, chỉ đạo các hoạt động của tòa án được nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả; đồng thời nhấn mạnh đây là bước đi đột phá trong việc hiện thực hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về chuyển đổi số và trong triển khai các nhiệm vụ cải cách tư pháp, là bước quan trọng trong việc thực hiện cam kết quốc tế về xây dựng tòa án điện tử, góp phần xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.