Theo Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Đồng Nai và Bình Phước sẽ được hợp nhất thành một tỉnh mới, giữ tên là tỉnh Đồng Nai, với trung tâm chính trị – hành chính đặt tại thành phố Biên Hòa hiện nay. Việc sáp nhập này nhằm mục tiêu tinh gọn bộ máy, tăng hiệu quả quản lý và thúc đẩy phát triển vùng. Sau sáp nhập, tỉnh mới sẽ có diện tích hơn 12.737 km², dân số khoảng 4,4 triệu người, thuộc top 5 địa phương đông dân nhất cả nước.
1. Hình thành hành lang phát triển mới, kết nối liên vùng mạnh mẽ
Với vị trí địa lý tiếp giáp nhau và đều nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Đồng Nai và Bình Phước đóng vai trò như hai mắt xích quan trọng nối TP.HCM với Tây Nguyên và Campuchia. Nếu được sáp nhập, địa phương mới sẽ sở hữu hệ thống giao thông đa dạng gồm:
- Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Đồng Nai) – điểm trung chuyển hàng hóa quốc tế, đang được xây dựng với tổng vốn đầu tư gần 17 tỷ USD.
- Cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, Cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Cao tốc Bắc – Nam phía Đông chạy qua Đồng Nai.
- Tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Tây, Đường Hồ Chí Minh và hàng loạt tuyến kết nối từ cửa khẩu quốc tế Hoa Lư (Bình Phước) về miền Nam.
Việc sáp nhập giúp tích hợp các trục giao thông chiến lược, tạo thành một mạng lưới xuyên suốt phục vụ cả công nghiệp, logistics và du lịch.
2. Cộng hưởng thế mạnh công nghiệp – nông nghiệp – khoáng sản
Đồng Nai là một trong ba trung tâm công nghiệp lớn nhất cả nước, với hàng chục khu công nghiệp như Amata, Biên Hòa 1-2, Long Đức, Giang Điền… Trong khi đó, Bình Phước có lợi thế đất đai rộng lớn, giá rẻ hơn nhiều so với các tỉnh lân cận, đang thu hút làn sóng FDI mới vào các khu công nghiệp như Becamex – Bình Phước, Đồng Xoài, Chơn Thành, Minh Hưng.
Khi sáp nhập, khu vực này sẽ có khả năng:
- Phân bố lại quỹ đất sản xuất hợp lý, giảm áp lực cho các khu công nghiệp quá tải ở Biên Hòa, Nhơn Trạch.
- Định hướng phát triển cụm công nghiệp – đô thị – dịch vụ theo mô hình vệ tinh, kết nối chặt chẽ với TP.HCM.
- Khai thác tốt hơn tiềm năng nông – lâm nghiệp, khoáng sản và vùng nguyên liệu chế biến tại Bình Phước.
3. Tối ưu bộ máy hành chính, quy hoạch đồng bộ
Một trong những lợi ích nổi bật từ việc sáp nhập là tinh gọn hệ thống hành chính về quản lý. Điều này sẽ tạo điều kiện:
- Rút ngắn quy trình đầu tư, cấp phép xây dựng, chuyển nhượng dự án.
- Giảm chi phí vận hành bộ máy công quyền, tăng hiệu quả quản trị.
- Quy hoạch tổng thể vùng mới có thể linh hoạt hơn, giải quyết bài toán giãn dân cho TP.HCM.
Đây cũng là tiền đề cho các chính sách “một cửa liên thông” trong giải quyết thủ tục hành chính, thu hút nhà đầu tư.
4. Kích hoạt đô thị hóa vùng biên – Đồng Xoài vươn lên trung tâm mới
Nếu TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu được hợp nhất thành siêu đô thị phía Nam, thì việc sáp nhập Đồng Nai – Bình Phước chính là cánh tay nối dài, tạo trục Bắc – Nam liền mạch. Trong đó, TP. Đồng Xoài, thủ phủ của Bình Phước, sẽ là đô thị vệ tinh chiến lược, kết nối trực tiếp với vùng lõi qua cao tốc Bắc – Nam và quốc lộ 14.
Với lợi thế mặt bằng lớn, quỹ đất sạch, cùng hàng loạt khu đô thị mới như Cát Tường Phú Hưng, Nam Đồng Xoài, các chuyên gia nhận định đây sẽ là “mảnh ghép quan trọng” trong hệ sinh thái đô thị mở rộng từ TP.HCM.
5. Thúc đẩy phát triển vùng kinh tế cửa khẩu
Sáp nhập sẽ nâng tầm Bình Phước từ một tỉnh biên giới thành trung tâm kết nối giao thương quốc tế. Cửa khẩu Hoa Lư – tuyến nối Campuchia – sẽ không còn là cửa ngõ xa xôi mà trở thành điểm trung chuyển hàng hóa trực tiếp từ TP.HCM – Đồng Nai – Long Thành.
Các chuyên gia logistics kỳ vọng khi kết hợp cùng cảng hàng không Long Thành và mạng lưới cảng biển Cái Mép – Thị Vải, vùng sáp nhập mới có thể trở thành tam giác logistics trọng điểm phía Nam, cạnh tranh với cả Singapore về năng lực xuất nhập khẩu.
Như vậy việc sáp nhập Đồng Nai và Bình Phước không chỉ mang ý nghĩa địa lý – hành chính đơn thuần, mà còn mở ra một “không gian phát triển mới”, hội tụ đầy đủ yếu tố hạ tầng, công nghiệp, đô thị, logistics và tiềm năng biên giới. Đây có thể là mảnh ghép quan trọng giúp hoàn thiện bản đồ đại đô thị phía Nam trong chiến lược phát triển đất nước đến năm 2045.
