Những ngày qua, dư luận cả nước rúng động vì vụ việc cả gia đình 5 người tại Nhơn Trạch (Đồng Nai) liên tiếp tử vong trong gần 1 năm, nghi bị đầu độc bằng xyanua. Sau đó, cơ quan điều tra nhanh chóng xác định là nghi phạm Nguyễn Thị Hồng Bích (38 tuổi), người thân của các nạn nhân trên.
Theo lời khai ban đầu, nghi phạm thừa nhận, do xuất phát từ mâu thuẫn gia đình, từ tháng 10/2023 đến tháng 6/2024, đã sử dụng xyanua đầu độc 4 người thân, khiến 3 người tử vong và 1 người may mắn sống sót. Tiến hành khám xét nơi ở của Bích, cơ quan chức năng đã tìm được vật chứng là bình xyanua được Bích giấu tại nghĩa trang gần nhà. Hiện vụ việc vẫn đang được tiếp tục điều tra, làm rõ.
Nghi phạm Nguyễn Thị Hồng Bích đã sử dụng xyanua đầu độc 4 người thân, khiến 3 người tử vong và 1 người may mắn sống sót.
Trước đó, vào năm 2022, tại TP. Bà Rịa (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), Tống Thị Tùng Linh (21 tuổi) do mâu thuẫn trong gia đình nên đã mua chất độc xyanua tại chợ Kim Biên (TP. Hồ Chí Minh), sau đó mang về đầu độc cha ruột mình rồi đốt nhà phi tang.
Việc dùng xyanua trong gây án giết người cũng không còn quá mới lạ khi vào năm 2020 tại Thái Bình đã từng có vụ việc Lại Thị Kiều Trang vì muốn "chiếm đoạt" anh rể nên đã bỏ chất độc xyanua vào trà sữa nhằm đầu độc chị họ nhưng lại khiến một nữ điều dưỡng của Bệnh viện Phổi Thái Bình tử vong. Tại cơ quan điều tra, Trang cũng khai chất độc xyanua được đối tượng mua ở trên mạng.
Những vụ việc đau lòng trên không chỉ là một cú sốc lớn với dư luận xã hội mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về việc vì sao xyanua là một chất cực độc nhưng những người đó lại dễ dàng tìm mua để gây án như vậy?
Việc chào bán xyanua công khai, bất chấp sự nguy hiểm gây mất an toàn cho người dân và cộng đồng.
Theo ghi nhận của phóng viên Báo Công Thương, hiện nay, trên mạng xã hội Facebook xuất hiện nhan nhản nhiều hội nhóm mua bán trao đổi hóa chất với nhau. Trong đó xyanua là chất được mọi người hỏi mua và bán lại với số lượng nhiều.
Trong vai người có nhu cầu mua về dùng để phục vụ nghiên cứu, phóng viên đã được nhiều tài khoản chào mời mua chất này.
Theo tài khoản "Hóa Chất T.P", hiện nay cơ sở này đang bán với giá 250.000đ/500g hàng xuất xứ từ Trung Quốc; và 400.000/500g đối với hàng của hãng Merck (xuất xứ Đức). Sau đó người này yêu cầu khách hàng thanh toán 100% đơn hàng sau đó sẽ gửi xyanua đi, thời gian nhận chỉ khoảng 2 ngày.
Tham khảo một tài khoản khác tên "NgocThuyN.", người này cho biết lúc nào cũng sẵn hàng xyanua để giao cho khách hàng. Nhưng người này cũng cho biết hiện chỉ sẵn hàng một loại, được bán với giá 500.000đ/100g. Khi ngỏ ý muốn xem hàng, người này đã gửi những hình ảnh về xyanua. Dễ nhận thấy mặt hàng này được bảo quản rất sơ sài, không đảm bảo an toàn...
Chất xyanua không thuộc danh mục hóa chất bị cấm bán mà nằm trong danh mục hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp. Từ đó loại chất độc này được chào bán tràn lan trên mạng, bất chấp sự nguy hiểm.
Ngoài ra, theo khảo sát trên các hội nhóm mua bán hóa chất, loại mặt hàng xyanua được chào bán và mua rất dễ dàng, không có ràng buộc hay quy chuẩn nào. Chỉ cần có nhu cầu, người bán sẵn sàng chào hàng.
Trả lời phóng viên Báo Công Thương, Luật sư Vũ Văn Lịch (TP. Hồ Chí Minh) cho biết, cá nhân, tổ chức muốn kinh doanh, mua bán hóa chất xyanua cần phải tuân thủ các quy định tại Luật Hóa chất 2007 và Nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 9-10-2017 của Chính phủ. Việc mua bán chất xyanua phải có phiếu kiểm soát.
Tuy nhiên, hiện nay pháp luật lại không quy định cụ thể về việc cá nhân, tổ chức phải đáp ứng các điều kiện nào thì mới được mua, sử dụng chất xyanua. Đồng thời, cũng không có quy định về việc người bán phải kiểm tra điều kiện của người mua mới được bán. Điều này đã dẫn đến tình trạng mua bán chất xyanua diễn ra phổ biến, tràn lan trên thị trường.
Luật sư Lịch cũng cho biết thêm, chất xyanua không thuộc danh mục hóa chất bị cấm bán mà nằm trong danh mục hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp.
"Để tránh những sự việc đau lòng như vừa qua, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cũng cần thường xuyên tiến hành kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ đối với hoạt động sản xuất kinh doanh, mua bán chất xyanua, kịp thời có biện pháp xử lý đối với những trường hợp không tuân thủ quy định pháp luật", Luật sư Lịch kiến nghị
Theo tài liệu, xyanua là chất độc cực mạnh, gây tử vong cho con người. Vì là chất độc cực mạnh, chất này được sử dụng trong ngành công nghiệp, dùng để mạ kim loại, khai thác khoáng sản, sản xuất nhựa,...
Xyanua có tính độc hại rất cao đối với cả người và động vật. Khi tiếp xúc hoặc hít phải xyanua, người dân có thể mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như rối loạn thần kinh, hô hấp, tiêu hóa và gây hại cho hệ thống tim mạch. Ngoài ra, xyanua cũng gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng khi thâm nhập vào đất và nguồn nước, ảnh hưởng đến các sinh vật sống trong môi trường nước và đất.
Do tính độc hại cao và khả năng gây nguy hiểm không lường trước, việc sử dụng xyanua phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt và chỉ được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của các chuyên gia.
