Các yếu tố rủi ro đến sinh kế người dân dưới tác động của biến đổi khí hậu

Nhà nghiên cứu Trần Đức Dũng (Trung tâm Quản lý nước & BĐKH, ĐHQG TP.HCM) và cộng sự trong nước, quốc tế đã triển khai nghiên cứu thực nghiệm tại tỉnh Trà Vinh và Cần Thơ vào tháng 7 và 8/2020 với sự tài trợ của Chương trình Tây Nam Bộ, Bộ GD&ĐT, ĐHQG TP.HCM, Quỹ Khoa học quốc gia Singapore.

Các nhà nghiên cứu đã phỏng vấn 600 nông dân trồng lúa ở 19 xã thuộc sáu quận Cần Thơ (trung tâm đồng bằng) và Trà Vinh (ven biển), sau đó phân tích dữ liệu bằng khung Chỉ số tổn thương sinh kế (LVI) và cách tiếp cận Chỉ số tổn thương sinh kế của Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (LVI–IPCC). Kết quả cho thấy, mặc dù nông dân cả hai khu vực đều bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu và áp lực môi trường nhưng ở duyên hải, nông dân ít có năng lực đáp ứng hơn, nói cách khác, sinh kế của họ phải đối mặt với nhiều rủi ro hơn. Tuy nhiên, thay đổi sinh kế để thích ứng còn tùy thuộc vào quy mô mở rộng diện tích trồng trọt nhưng nông dân ven biển hoặc không đủ năng lực này, hoặc thiếu kinh nghiệm, sợ rủi ro thiên tai. Mặt khác, hạn hán, ô nhiễm môi trường, giảm phù sa, xâm nhập mặn… sẽ gây tác động về dài hạn với sinh kế trong khi nông dân còn thiếu hiểu biết hoặc chưa thực sự quan tâm đến những mối đe dọa này.

Do đó các nhà nghiên cứu cho rằng, các chính quyền địa phương cần có những chiến lược và chinh sách tăng cường hiểu biết và kỹ năng cho nông dân, đồng thời khuyến khích phát triển các hoạt động phi nông nghiệp.

Kết quả được công bố trong “Climate change impacts on rice-based livelihood vulnerability in the lower Vietnamese Mekong Delta: Empirical evidence from Can Tho City and Tra Vinh Province”, xuất bản trên Environmental Technology & Innovation.