Cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây ngập gần 1m: Có phải lỗi tại dòng sông?

Theo báo cáo trước đó của chủ đầu tư và đơn vị thiết kế, cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây bị ngập sâu vào ngày 29/7 có nguyên nhân do mưa lớn, lòng sông Phan gần đó bị hẹp khiến nước dâng cao. Tuy nhiên, kết luận mới đây của Bộ GTVT còn chỉ ra nguyên nhân khác.
cao-toc-phan-thiet-dau-giay-bi-ngap-sau-sau-mua-lon-pld-1691661927.jpeg
Cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây bị ngập sâu sau mưa lớn ngày 29/7 vừa qua

Bộ GTVT vừa phát đi thông tin về kết quả kiểm tra ban đầu về sự việc ngập cục bộ tại lý trình Km25+419 trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, xảy ra vào ngày 29/7 vừa qua.

Bộ GTVT cho biết, ngay sau khi sự cố xảy ra đã cử đoàn công tác bao gồm các các chuyên gia tra thực tế hiện trường, đánh giá chi tiết điều kiện địa hình, thủy văn thượng lưu và hạ lưu khu vực ngập, rà soát hồ sơ thiết kế.

Ngập do đâu?

Kết luận ban đầu của Bộ GTVT cho biết, các đơn vị đã thực hiện đúng đúng hồ sơ thiết kế được duyệt, đảm bảo yêu cầu về chất lượng trong quá trình thi công.

Về khẩu độ cống tại vị trí ngập, đơn vị tư vấn thiết kế đã điều tra khảo sát mực nước lũ lịch sử cao nhất vào năm 1992 tại vị trí cống ngang đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây ở km25+419 là 43,14m. Từ đó tính toán thiết kế cống với khẩu độ 2,5 x 2,5m đáp ứng yêu cầu thoát nước của lưu vực tự nhiên phía thượng lưu.

Tại thời điểm xảy ra ngập, mặc dù lượng mưa chưa đạt tới tần suất tính toán nhưng cao độ đã lên đến 45,23m, cao hơn đỉnh lũ lịch sử, là yếu tố bất thường cần phải nghiên cứu, làm rõ.

Ngoài ra, đoạn tuyến cao tốc nằm sát sông Phan, phía thượng lưu có đập sông Phan cách vị trí ngập 8,6km. Các đập nói chung sau khi đưa vào vận hành, dòng chảy phía hạ lưu thường có biến đổi. Theo kết quả kiểm tra, lòng sông, suối từ vị trí cống về phía hạ lưu cầu sông Phan có hệ thực vật xâm lấn, bồi lắng làm thu hẹp dòng chảy, gây dềnh ứ nước cục bộ dẫn đến mực nước tại khu vực cống dâng cao, gây ngập đường.

Theo báo cáo của Bộ GTVT, cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây là tuyến mới, khu vực tuyến đường đi qua tại thời điểm khảo sát dân cư thưa thớt, việc điều tra số liệu thủy văn khó khăn, tư vấn chưa lường hết được việc thu hẹp dòng chảy phía hạ lưu cống dẫn đến dềnh ứ nước cục bộ.

“Việc tính toán cao độ thiết kế theo tần suất P = 1% (100 năm có lũ cao như thế một lần) tại vị trí cống mà chưa xét đến mực nước dềnh là trách nhiệm của đơn vị tư vấn mặc dù không phải là lỗi cố ý”, Bộ GTVT kết luận.

Giải pháp xử lý như thế nào?

Để xử lý, trước mắt Bộ GTVT đưa ra giải pháp thanh thải các chướng ngại vật lòng sông từ vị trí cống về phía hạ lưu cầu sông Phan để tăng khả năng thoát nước và hạ thấp cao độ mực nước dềnh tại vị trí cống. Phương án này dễ thực hiện và ít tốn kém. Hiện chủ đầu tư đang thực hiện và sẽ hoàn thành trong tháng 8/2023.

Về giải pháp lâu dài, Bộ GTVT yêu cầu chủ đầu tư thuê đơn vị tư vấn đầu ngành để khảo sát tính toán, xây dựng mô hình toán cho toàn bộ khu vực. Từ đó xác định mực nước tương ứng với tần suất thiết kế của dự án.

Trường hợp cần thiết, có thể nâng cao độ đường đỏ khu vực ngập nếu cao độ tính toán cao hơn cao độ tuyến hiện tại.

Báo cáo Phó Thủ tướng trước ngày 20/8

Chiều ngày 9/8, Báo điện tử Chính phủ thông tin, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa giao Bộ trưởng Bộ GTVT cử Tổ công tác kiểm tra, đánh giá nguyên nhân gây ngập lụt tại đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây

Công văn số 6075/VPCP-CN ngày 9/8/2023 của Văn phòng Chính phủ nêu: Ngày 29/7/2023, trên đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây đã xảy ra tình trạng ngập nước làm ảnh hưởng đến việc lưu thông của phương tiện.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà giao đồng chí Bộ trưởng Bộ GTVT cử Tổ công tác kiểm tra, rà soát, đánh giá đầy đủ, khách quan các nguyên nhân gây ngập lụt tại đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây (từ thiết kế, tính toán cao độ đường, thi công, phương án thoát nước,...) và đề xuất các giải pháp khắc phục, báo cáo Phó Thủ tướng trước ngày 20/8/2023.

Dự án cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết vừa được thông xe vào cuối tháng 4/2023. Dự án dài gần 100km đi qua địa bàn hai tỉnh Đồng Nai và Bình Thuận, tổng vốn đầu tư 12.500 tỉ đồng.

Cao tốc có điểm đầu giao với nút giao cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây ở huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai và điểm cuối nối cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết tại huyện Hàm Thuận Nam. Dự án thông xe đã hoàn thiện đường cao tốc liền mạch từ TP.HCM đến Bình Thuận, thời gian di chuyển từ TP.HCM đi Phan Thiết được rút ngắn còn 2 giờ đồng hồ.