Theo đó, Hải Phòng đã triển khai xây dựng thí điểm NTM kiểu mẫu tại 8 xã, gồm: Tân Liên (Vĩnh Bảo), Kiến Thiết (Tiên Lãng), Tân Dân (An Lão), Thuỵ Hương (Kiến Thuỵ), Đồng Thái (An Dương), Gia Minh và Gia Đức (Thuỷ Nguyên), Xuân Đám (Cát Hải) với mục đích rút kinh nghiệm để triển khai đồng loạt ở các địa phương còn lại.
Ông Đỗ Gia Khánh – Giám đốc Sở NN&PTNT Hải Phòng cho biết, đến nay Hải Phòng đã cơ bản hoàn thành xây dựng thí điểm 8 xã nông thôn mới kiểu mẫu năm 2020. Theo đó, nhân dân tự nguyện hiến 125.724m2 đất. Tổng nguồn lực để triển khai hoàn thành các công trình là 1.298 tỷ đồng, trong đó, vốn ngân sách là 1.137 tỷ đồng (ngân sách thành phố 1.083 tỷ đồng, bình quân 135 tỷ đồng/xã; ngân sách huyện 53,92 tỷ đồng) chiếm 88%, nhân dân đóng góp qua hình thức hiến tặng đất, với giá trị tiền đất ước tính theo đơn giá giải phóng mặt bằng khoảng 160 tỷ đồng.
Từ thành công đó, TP Hải Phòng tiếp tục đầu tư xây dựng nông thôn kiểu mẫu tại 14 xã trong năm 2021; 35 xã năm 2022, phấn đấu đến năm 2025 có 100% số xã hoàn thành.
Tuy nhiên, ông Khánh cho biết, qua thực hiện thí điểm, có một số vấn đề cần tiếp tục được giải quyết như thiếu một số chính sách hỗ trợ: hỗ trợ vật kiến trúc, tài sản trên đất của các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công, tổ chức kinh tế; thiếu hỗ trợ cho các trường hợp phải bố trí nơi ở mới; thiếu cơ chế hỗ trợ chỉnh lý, cấp đổi, cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân hiến tặng đất. Việc phân cấp, bố trí kinh phí quản lý vận hành các công trình sau đầu tư chứ kịp thời gây khó khăn cho công tác quản lý, sử dụng và bảo vệ.
Đồng Chí Đỗ Gia Khánh - Giám Đốc sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trả lời chất vấn
Thực tế cho thấy, tại nhiều địa phương việc thu hồi đất theo hình thức vận động người dân hiến đất gặp khó khăn nên tiến độ xây dựng bị chậm. Một số xã phải đến tận cuối năm 2020 mới hoàn thành các tuyến đường thí điểm. Thậm chí, tại xã Tân Liên (huyện Vĩnh Bảo) công trình đường trục xã thiếu mặt bằng phải mãi tới tháng 3 vừa qua mới có mặt bằng xong để thi công.
Ông Nguyễn Văn Thùy - Chủ tịch UBND xã Đồng Thái cho biết, khi biết xã được chọn làm thí điểm xây dựng NTM kiểu mẫu người dân rất vui vẻ, đồng tình. Tuy nhiên, chủ trương không bồi thường về đất mà chỉ vận động dân hiến đất, đó là khó khăn với cấp cơ sở.
Năm 2021, xã được đầu tư hơn 100 tỉ đồng để xây dựng 14 tuyến đường còn lại với diện tích thu hồi khoảng 10.000m2 đất của 500 hộ dân. Giá đất ở tại Đồng Thái “sốt” khiến việc vận động người dân hiến đất vô cùng gian nan. Hộ dân hiến ít cũng hơn chục m² đất, có hộ nhiều 70 - 80 m² đất ở. Giá đất cao, nhẩm tính có nhiều hộ hiến tới vài trăm triệu đồng. Vì việc vận động dân hiến đất khó khăn, nên tiến độ xây dựng nhiều công trình tại Đồng Thái cũng bị chậm vì vướng mặt bằng – ông Thuỳ cho biết thêm.
Chính vì vậy, Sở NN&PTNT tham mưu đề xuất với thành phố xây dựng bộ tiêu chí xã nông thôn kiểu mẫu giai đoạn 2021-2015; đồng thời tham mưu xây dựng đề án trình HĐND thành phố ban hành Nghị quyết về xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025. Theo đó, bổ sung một số cơ chế chính sách còn thiếu như: hỗ trợ tài sản, vật triến trúc trên đấ tặng cho của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng trong phạm vi mặt bằng xây dựng, mở rộng các công trình nông thôn mới kiểu mẫu; hỗ trợ tiền sử dụng đất khi giao đất ở mới đối với các hộ gia đình, cá nhân tặng cho đất khi xây dựng, mở rộng các công trình nông thôn mới kiểu mẫu mà diện tích còn lại không đủ diều kiện để ở. Nguồn lực dự kiến bố trí từ nguồn ngân sách khoảng 17.471 tỷ đồng.
Cũng theo ông Khánh, bộ tiêu trí xã nông thôn mới kiểu mẫu của Hải Phòng giai đoạn 2021-2015 có 19 tiêu chí bảo đảm bao quát toàn bộ các tiêu chí theo dự thảo của TƯ, trong đó chọn mẫu là tiêu chí giao thông tương đương với đường cấp 3 đồng bằng. Ngoài ra, một số chỉ tiêu cao hơn so với dự thảo bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao của TƯ như: chỉ tiêu lao động được đào tạo từ 87% trở lên (TƯ quy định 85%); tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ 40%(TƯ quy định 35%); chỉ tiêu thu nhập bình quân đầu người cao hơn 10%; chỉ tiêu tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung 100% (TƯ quy định 65%); chỉ tiêu cung cấp nước sinh hoạt đạt chuẩn bình quân đầu người 100 lít/người/ngày đêm (TƯ quy định 80 lít/người/ngày đêm)…
Minh Quân - Quang Khải
