Theo báo cáo cập nhật về ngành ngân hàng mới đây của Chứng khoán VNDirect, kết quả kinh doanh của các ngân hàng trong quý 1/2023 thể hiện những khó khăn đang dần hiện hữu.
Cụ thể, tính đến cuối quý 1, tín dụng toàn ngành ngân hàng chỉ tăng 2,1% so với đầu năm, thấp hơn đáng kể so với mức 5-6% của các quý cùng kỳ trước đó.
Trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng chậm lại, các ngân hàng thương mại có tỷ trọng cho vay khách hàng doanh nghiệp lớn đã ghi nhận mức tăng trưởng tín dụng tốt hơn trung bình ngành như HDBank, Techcombank, VPBank, TPBank,... Ngược lại, tín dụng tại các nhà băng cho vay cá nhân lại ghi nhận giảm/chậm lại so với đầu năm như ACB, VIB, Sacombank…
Khó khăn từ thị trường bất động sản vẫn là một thử thách lớn cho triển vọng ngành ngân hàng
VNDirect nhận định, nền kinh tế suy yếu đã ảnh hưởng lên thu nhập cũng như khả năng trả nợ của khách hàng cá nhân, theo đó làm giảm nhu cầu vay và các ngân hàng sẽ thận trọng hơn khi giải ngân cho nhóm này.
Ngược lại với khách hàng doanh nghiệp, cụ thể là bất động sản với vấn đề thanh khoản trước đó đang rất cần thêm dòng tiền.
Về lãi thu nhập cận biên (NIM), VNDirect cho biết NIM của các ngân hàng đang giảm. Theo tính toán, NIM trung bình của 25 ngân hàng niêm yết đã giảm 18 điểm cơ bản trong quý I do các ngân hàng đã phải hi sinh một phần lợi nhuận để hỗ trợ khách hàng. NIM của một số ngân hàng như Techcombank, TPBank, VPBank, MBBank… đã giảm đáng kể do trái phiếu doanh nghiệp và cho vay tiêu dùng đang khó khăn.
“Xu hướng tăng cho vay khách hàng doanh nghiệp và huy động từ khách hàng cá nhân sẽ duy trì tới khi lãi suất hạ nhiệt rõ rệt và nền kinh tế có sự phục hồi (ít nhất đến quý 3/2023). Vì vậy, trong năm nay, NIM của các ngân hàng cho vay khách hàng doanh nghiệp và nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp trong danh mục tín dụng, và huy động chỉ phụ thuộc vào tiền gửi khách hàng, sẽ giảm mạnh hơn toàn ngành”, VNDirect cho biết.
Với nhóm ngân hàng tập trung cho vay bán lẻ và có nguồn huy động đa dạng (từ liên ngân hàng, khách hàng cá nhân, CASA cao…) như HDBank, VIB, MBBank… sẽ hạn chế được rủi ro NIM thu hẹp. Riêng với HDBank, Sacombank, chỉ số này sẽ cải thiện đáng kể.
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối quý 1 năm nay, tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn ngành đã tăng lên mức 2,9%, so với 2% cuối 2022. Đa số các ngân hàng đều ghi nhận tỷ lệ nợ xấu tăng và tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng giảm so với quý trước.
Công ty chứng khoán này đánh giá khó khăn từ thị trường bất động sản vẫn là một thử thách lớn cho triển vọng ngành ngân hàng khi lĩnh vực này chiếm đến 21% tín dụng hệ thống vào cuối 2022. Ngân hàng với bộ đệm dự phòng tốt và danh mục cho vay không tập trung vào bất động sản như HDBank, Vietcombank, ACB… sẽ hạn chế được rủi ro hiện tại.
“Tuy vậy, chúng tôi kỳ vọng áp lực trích lập dự phòng cũng như rủi ro nợ xấu của các ngân hàng sẽ được giảm bớt trong thời gian tới, khi dòng tiền của các doanh nghiệp bất động sản có thể cải thiện phần nào nhờ chính sách hỗ trợ được ban hành và một số các dự án bất động sản được tháo gỡ pháp lý”, VNDirect cho biết.
Minh Quân - Quang Khải
