Ngày 20/11/2025, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy đã ký ban hành Thông báo số 2898/TB-TTCP về kết luận thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc tại tỉnh Ninh Bình. Cuộc thanh tra tập trung vào 4 dự án lớn bao gồm: Dự án cơ sở hạ tầng (CSHT) khu du lịch sinh thái Tràng An, Dự án CSHT khu núi chùa Bái Đính, Dự án cải tạo đê Hữu sông Đáy và Dự án Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Ninh Bình.
Vi phạm quy hoạch và thủ tục đầu tư tại các dự án du lịch
Đối với Dự án CSHT khu du lịch sinh thái Tràng An (triển khai từ năm 2004, tổng vốn bố trí hơn 1.158 tỷ đồng) và Dự án CSHT khu núi chùa Bái Đính (triển khai từ năm 2005, vốn cấp hơn 1.838 tỷ đồng), Thanh tra Chính phủ đánh giá các dự án này đã góp phần quan trọng đưa Quần thể danh thắng Tràng An trở thành di sản thế giới, thúc đẩy du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện hai dự án này tồn tại nhiều vi phạm, cụ thể tại dự án Tràng An: Công tác lập, phê duyệt quy hoạch có sự chồng lấn, thiếu đồng bộ; quy hoạch chi tiết không phù hợp quy hoạch tổng thể dẫn đến phải điều chỉnh nhiều lần. Dù là dự án nhóm A nhưng không đưa ra HĐND thảo luận, quyết định và không trình Bộ quản lý chuyên ngành thẩm định thiết kế cơ sở điều chỉnh.
Tại dự án Bái Đính: Quy hoạch dự án không đảm bảo tính kế thừa, thu hồi đất không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất. Đáng chú ý, dự án không thực hiện đánh giá tác động môi trường; việc bổ sung quy mô làm tăng tổng mức đầu tư nhưng không thẩm định lại thiết kế cơ sở.
Cả hai dự án này hiện vẫn còn dang dở, chưa hoàn thành đúng tiến độ dù đã được gia hạn, gặp khó khăn lớn về nguồn vốn và giải phóng mặt bằng.
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân (Lãnh đạo UBND tỉnh, các sở ngành, chủ đầu tư qua các thời kỳ) để xảy ra các hạn chế, vi phạm nêu trên.
Nợ đọng xây dựng cơ bản hàng nghìn tỷ đồng
Vấn đề nghiêm trọng nhất được chỉ ra tại Dự án đê Hữu sông Đáy và Dự án Bệnh viện Sản Nhi là tình trạng nợ đọng vốn đầu tư rất lớn do vi phạm trong xác định nguồn vốn.
Dự án đê Hữu sông Đáy: Đã hoàn thành và bàn giao từ tháng 5/2024 với giá trị quyết toán hơn 2.486 tỷ đồng. Tuy nhiên, số vốn còn thiếu chưa bố trí lên tới 1.210 tỷ đồng. Nguyên nhân là do UBND tỉnh phê duyệt dự án sử dụng vốn Trái phiếu Chính phủ nhưng không có văn bản ý kiến của Trung ương, không xác định rõ cơ cấu nguồn vốn.
Dự án Bệnh viện Sản Nhi: Đưa vào sử dụng từ năm 2020, phát huy hiệu quả tốt trong khám chữa bệnh. Tuy nhiên, dự án này cũng đang gánh khoản nợ đọng xây dựng cơ bản là 794,125 tỷ đồng. Tương tự, UBND tỉnh đã phê duyệt điều chỉnh dự án vượt tổng mức đầu tư mà không thẩm định lại, sử dụng vốn Trái phiếu Chính phủ khi chưa có ý kiến của cơ quan Trung ương và không lấy ý kiến HĐND.
Xử lý tài chính và kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm
Qua thanh tra, các chủ đầu tư đã thực hiện rà soát và điều chỉnh giảm dự toán, thu hồi nợ. Cụ thể: Dự án CSHT Tràng An giảm dự toán hơn 100 tỷ đồng. Dự án CSHT Bái Đính giảm dự toán hơn 2,2 tỷ đồng. Dự án Đê Hữu sông Đáy và Bệnh viện Sản Nhi đã thực hiện các kiến nghị giảm trừ thanh toán của Kiểm toán Nhà nước với số tiền hàng chục tỷ đồng.
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân (Lãnh đạo UBND tỉnh, các sở ngành, chủ đầu tư qua các thời kỳ) để xảy ra các hạn chế, vi phạm nêu trên.
Đồng thời, tỉnh Ninh Bình cần rà soát, có phương án tháo gỡ khó khăn về vốn, sớm thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản để không làm thiệt hại lợi ích của các bên liên quan. Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh: trong quá trình thực hiện, nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra xử lý theo quy định.
