Nằm cách vị trí khai thác không xa, trên địa bàn xã An Thịnh, một điểm tập kết vật liệu xây dựng đã được hình thành ngay trên bãi bồi của dòng sông. Thiết bị, máy móc và cả lán trại cũng đã được dựng lên để phục vụ cho hoạt động kinh doanh, khai thác cát sỏi.
Theo phản ánh của người dân, bãi tập kết nói trên đã được hình thành từ lâu, hoạt động khai thác, vận chuyển cát sỏi tại khu vực này cũng đang có nhiều bất cập khi gây ra tiếng ồn, bụi bặm, mặt sông thì loang lổ dầu máy gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, vị trí khai thác cát gần với cầu Mậu A, có nguy cơ làm ảnh hưởng tới kết cấu, chất lượng của cây cầu “huyết mạch”.
Nhằm làm rõ thông tin về hoạt động khai thác cát sỏi của những chiếc tàu nói trên, chúng tôi đã liên hệ làm việc với các đơn vị liên quan. Chủ tịch UBND xã Mậu Đông khẳng định, khu vực gần cầu Mậu A không có đơn vị nào được cấp phép khai thác cát sỏi trên địa bàn xã quản lý.
Tiếp tục làm việc với đại diện UBND xã An Thịnh, ông Cao Duyệt - Phó Chủ tịch UBND xã lại cho rằng, trước đây có kiểm tra nhưng hầu hết thấy những chiếc tàu trên khai thác bên địa bàn xã Mậu Đông còn ở thời điểm hiện tại cần phải kiểm tra lại. Khi chúng tôi đặt câu hỏi về các điểm được phép khai thác cát, sỏi trên địa bàn xã thì ông Duyệt lại cho rằng, do mới nhận công tác nên chưa nắm được.
Được biết, sau khi tiếp nhận thông tin, hình ảnh do chúng tôi cung cấp, đại diện UBND và lực lượng công an xã An Thịnh đã xuống hiện trường để kiểm tra. Tuy nhiên, khi chúng tôi đề nghị được tiếp cận biên bản kiểm tra và các thông tin liên quan đến giấy phép hoạt động bến bãi, khai thác khoáng sản tại đây, thì sau nhiều ngày chúng tôi vẫn không nhận được thông tin chính thức nào.
Ngoài bất cập về điểm kinh doanh, tập kết, khai thác cát tại khu vực gần cầu Mậu A, người dân cũng cho biết, trên địa bàn xã An Thịnh đang tồn tại nhiều bến bãi có dấu hiệu chưa đầy đủ thủ tục pháp lý. Cụ thể, chỉ chưa đầy 1 km nhưng có tới 4 bến bãi tập kết vật liệu xây dựng (thuộc thôn An Hoà, xã An Thịnh, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) nằm sát nhau dọc tuyến đường Tỉnh lộ 166, trong đó, có tới quá nửa bến bãi chưa đảm bảo đầy đủ điều kiện giấy phép về thuê đất theo quy định của pháp luật.
Còn trên địa bàn xã Mậu Đông, theo ông Phạm Xuân Mạnh – Chủ tịch UBND xã, hiện nay trên địa bàn có 2 đơn vị được cấp phép khai thác cát, sỏi lòng sông là Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp (HTX) Hương Giang và Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp Hoàng Thắng. Điều đáng nói, tại khu vực Cầu Vải, xã Mậu Đông, mặc dù HTX Hương Giang chưa có kế hoạch khai thác, chưa ủy quyền cho bất kể tổ chức, cá nhân nào đứng ra khai thác cát sỏi. Tuy nhiên, ông Phạm Văn Tấn (xã viên của HTX), đã ngang nhiên khai thác khoáng sản dưới “vỏ bọc” là giấy phép cấp cho hợp tác xã.
Trao đổi với chúng tôi, đại diện HTX Hương Giang cho biết, mặc dù không được ủy quyền nhưng ông Phạm Văn Tấn đã tự ý khai thác khoáng sản tại khu vực Cầu Vải, không có báo cáo khối lượng, không đóng góp kinh phí hoạt động về Ban Quản trị HTX, có nguy cơ gây thất thoát tài nguyên.
Cuối năm 2024, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái đã yêu cầu các đơn vị, địa phương cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động khoáng sản, nhất là các hành vi: không lắp đặt trạm cân, camera giám sát theo quy định, khai báo sản lượng khoáng sản khai thác không đúng thực tế, khai thác gây tổn thất lớn khoáng sản; kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm đối với các hành vi khai thác khoáng sản trái phép, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp trên địa bàn tỉnh.
Quản lý chặt chẽ việc nghiệm thu, thanh toán, quyết toán các công trình xây dựng, giao thông, trong đó có xem xét nguồn gốc hợp pháp của cát, sỏi đã sử dụng; kiên quyết không nghiệm thu công trình đối với trường hợp cát, sỏi không có nguồn gốc hợp pháp.
Như vậy có thể thấy, mặc dù UBND tỉnh Yên Bái, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái đã có Chỉ thị về việc tăng cường công tác quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, nhiều điểm tập kết, khai thác cát, sỏi trên địa bàn huyện Văn Yên vẫn đang có dấu hiệu hoạt động trái phép gây ảnh hưởng xấu tới môi trường, gây nguy cơ “chảy máu khoáng sản”, thất thoát nguồn thu cho ngân sách. Trước thực trạng trên, kính đề nghị UBND tỉnh Yên Bái chỉ đạo cơ quan chức năng và các đơn vị chuyên môn vào cuộc làm rõ và xử lý nghiêm vi phạm nếu có.
