Những năm qua, công tác quản lý đất đai có những tiến bộ đáng kể, trong đó quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là một công cụ quan trọng, góp phần sử dụng đất đai tiết kiệm, hiệu quả và đảm bảo phát triển bền vững. Thực tiễn cho thấy, quy hoạch sử dụng đất trong suốt thời gian qua đã góp phần tăng nguồn thu từ đất, đóng góp đáng kể trong tăng trưởng kinh tế, tăng GDP; góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Quy hoạch sử dụng đất có vai trò phân bổ quỹ đất cho các ngành, lĩnh vực nhằm thực hiện mục tiêu, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của cả nước và các địa phương. Quy hoạch sử dụng đất đã và đang đảm bảo quản lý, phân bổ nguồn tài nguyên hữu hạn cho phát triển kinh tế - xã hội nói chung, cho các ngành, lĩnh vực nói riêng và gìn giữ cho các thế hệ mai sau.
Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là căn cứ để thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; định hướng cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư có hiệu quả vào đất đai
Quy hoạch sử dụng đất với quy trình lập, thẩm định, phê duyệt được quy định chặt chẽ trong pháp luật đất đai, cùng với công tác thống kê, kiểm kê đất đai, điều tra, đánh giá đất là những công cụ có tính thống nhất để quản lý nhà nước về đất đai. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là căn cứ để thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, đấu giá quyền sử dụng đất;... Quy hoạch sử dụng đất định hướng cho các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước đầu tư có hiệu quả vào đất đai. Quy hoạch là công cụ quản lý Nhà nước mà tất cả các ngành kinh tế quốc dân đều phải có; quy hoạch sử dụng đất cùng với các quy hoạch của các ngành, lĩnh vực có sử dụng đất khác là cơ sở để Nhà nước kiểm soát việc sử dụng đất đảm bảo mục tiêu bảo tồn và phát triển.
Đây là thực trạng khách quan, là điều kiện cần để các ngành tồn tại và phát triển. Quy hoạch sử dụng đất là quy hoạch nền tảng, là việc khoanh định và phân bổ các loại đất cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng và điều chỉnh sự khoanh định, phân bổ đó.
Một trong những giải pháp nâng cao vai trò của quy hoạch sử dụng đất, nâng cao chất lượng của phương án quy hoạch sử dụng đất là phải xác định đúng vai trò, vị trí của quy hoạch sử dụng đất trong hệ thống quy hoạch của Nhà nước. Vai trò, vị trí của quy hoạch sử dụng đất đã từng bước thực hiện được các yêu cầu như sau:
Thứ nhất, quy hoạch sử dụng đất là quy hoạch nền tảng, có vai trò phân bổ quỹ đất cho các ngành, lĩnh vực nhằm thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của cả nước và từng địa phương.
Thứ hai, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là công cụ quản lý Nhà nước về đất đai.
Thứ ba, quy hoạch sử dụng đất là căn cứ để lập kế hoạch sử dụng đất; là căn cứ để các ngành, lĩnh vực lập quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, lĩnh vực phù hợp với nhiệm vụ, mục tiêu, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của cả nước và các địa phương.
Thứ tư, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là căn cứ để thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyên mục đích sử dụng đất; định hướng cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư có hiệu quả vào đất đai.
Cuối cùng, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là căn cứ để thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, phân tích, đánh giá tình hình quản lý, sử dụng đất.
Minh Quân - Quang Khải
