Mạo danh Cục Đăng kiểm, Cục Đường bộ Việt Nam
Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa phát đi thông báo khuyến cáo người dân, doanh nghiệp nâng cao cảnh giác, tránh bị lợi dụng và lừa đảo từ một số đối tượng mạo danh cán bộ của cơ quan này, như yêu cầu đổi tem kiểm định, cài đặt app đăng kiểm…
Trong thời gian qua, Cục Đăng kiểm Việt Nam nhận được thông tin phản ánh của người dân và các đơn vị đăng kiểm về việc có nhiều cuộc điện thoại gọi đến từ các số điện thoại như: 098236xxx, 0916712xxx, 0911312xxx, 0916600xxx,… tự xưng là cán bộ của Cục Đường bộ Việt Nam, Cục Đăng kiểm Việt Nam. Qua điện thoại, các đối tượng mời chào và yêu cầu người dân, doanh nghiệp với nội dung như: "Đề nghị các đơn vị mua bộ sách về quản lý các đơn vị đăng kiểm" hoặc "Yêu cầu người dân và doanh nghiệp đổi tem kiểm định theo quy định của Thông tư mới" hoặc yêu cầu cài đặt ứng dụng (App) có logo Cục Đăng kiểm Việt Nam...
Cục Đăng kiểm Việt Nam khẳng định, không có chuyện cán bộ của Cục này yêu cầu người dân, doanh nghiệp và đơn vị mua sách hay đổi tem kiểm định như phản ánh. Tất cả những đối tượng gọi điện với nội dung nêu trên là mạo danh, lừa đảo.
Cục Đăng kiểm Việt Nam đề nghị các đơn vị đăng kiểm nâng cao cảnh giác, tuyên truyền đến các nhân viên của đơn vị và chủ phương tiện đến kiểm định xe được biết.
Đồng thời, Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng khuyến cáo người dân và doanh nghiệp đề cao cảnh giác những đối tượng gọi điện mạo danh Cục Đăng kiểm Việt Nam, tránh bị các đối tượng lợi dụng và lừa đảo.
Trước đó, cuối năm 2023, dư luận xã hội cũng phản ánh tình trạng tại một số địa phương, người dân nhận được nhiều số điện thoại lạ mạo danh cán bộ trung tâm đăng kiểm gọi điện "tư vấn" dịch vụ gia hạn đăng kiểm, bán bảo hiểm "đưa đến tận nhà" với số tiền 300-500 nghìn đồng.
Do các đối tượng hoạt động rất tinh vi, tự xưng là cán bộ đăng kiểm, nắm rõ họ tên chủ phương tiện, biển số xe, địa chỉ, thời gian xe hết hạn đăng kiểm nên người dân không nghi ngờ và làm theo hướng dẫn. Không những vậy, nhiều người còn bị lừa mua bảo hiểm bắt buộc cho ô tô hoặc nhờ đóng phí đường bộ.
Cục Đăng kiểm Việt Nam đã rà soát và khẳng định các trung tâm đăng kiểm không thực hiện dịch vụ nêu trên. Do đó, trường hợp nhân danh cán bộ trung tâm đăng kiểm gọi điện để tư vấn dịch vụ thực hiện việc thu các khoản phí ngoài quy định của đăng kiểm là hành vi mạo danh có dấu hiệu trục lợi cá nhân. Cục Đăng kiểm Việt Nam khuyến cáo người dân và chủ phương tiện nếu có thông tin, nên thông báo tới cơ quan hữu quan để xử lý theo quy định pháp luật.
Các hình thức mạo danh, lừa đảo qua điện thoại
Hiện nay, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao để hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản có chiều hướng diễn biến phức tạp, với nhiều phương thức, thủ đoạn phạm tội tinh vi. Theo Bộ Công an, những hình thức gọi điện thoại nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản phổ biến hiện nay bao gồm:
Một là, mạo danh là giáo viên, nhân viên y tế nhà trường hoặc nhân viên y tế bệnh viện liên hệ trực tiếp với phụ huynh học sinh, báo tin về việc học sinh, người nhà bị tai nạn, đang nhập viện cấp cứu. Sau đó, các đối tượng yêu cầu người nhà phải nhanh chóng chuyển tiền để đóng viện phí, cấp cứu bệnh nhân, từ đó chiếm đoạt tài sản.
Hai là, giả danh cán bộ của các cơ quan như Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, Hải quan, Cảnh sát giao thông… bịa đặt thông tin người được gọi liên quan đến một vụ việc đang bị điều tra. Các đối tượng dùng lời lẽ đe dọa, khiến người được gọi hoang mang, buộc phải chuyển tiền hoặc gửi các thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP, từ đó chiếm đoạt tài sản của bị hại.
Ba là, đối tượng lừa đảo giả danh người của các công ty, doanh nghiệp, ngành nghề như bưu điện, xổ số, du lịch, giải trí…) gọi điện, nhắn tin cho người dân thông báo rằng họ trúng thưởng phần quà, chương trình khuyến mãi có giá trị cao hoặc đang có bưu phẩm từ nước ngoài gửi về.
Đối tượng lừa đảo yêu cầu người dân muốn nhận phần thưởng đó phải mua một sản phẩm hoặc chuyển trước một khoản tiền; hoặc điền các thông tin cá nhân vào các đường link website giả mạo do các đối tượng gửi đến, từ đó chiếm đoạt tài khoản ngân hàng, chiếm đoạt tài sản của các bị hại.
Bốn là, mạo danh là nhân viên chăm sóc khách hàng của các nhà mạng, ngân hàng, ví điện tử để hỗ trợ giải quyết các sự cố cho khách hàng hoặc hướng dẫn bị hại cách nâng cấp sim 4G - 5G, đóng cước phí thuê bao điện thoại...
Khi lấy được lòng tin của bị hại và bị hại làm theo hướng dẫn của đối tượng, chúng sẽ yêu cầu bị hại cung cấp dãy số OTP được gửi đến điện thoại của bị hại, cung cấp tài khoản ngân hàng... từ đó chiếm đoạt tài sản.
Cách nhận biết cuộc gọi lừa đảo
5 dấu hiệu về những cuộc gọi lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Cuộc gọi giả danh công an
Các đối tượng cung cấp những thông tin phù hợp với nhân thân tài sản của người bị hại và thực hiện đe dọa, thậm chí dàn dựng, kết nối cho bị hại nhìn thấy, nói chuyện qua điện thoại với người được cho là công an để bị hại tin tưởng. Sau đó, các đối tượng phạm tội yêu cầu bị hại chuyển tiền vào tài khoản chúng chỉ định, đồng thời bắt bị hại giữ bí mật sự việc để phục vụ công tác điều tra.
Do đó, khi thấy bất cứ cuộc gọi nào tự xưng là công an điều tra vụ án, người dân cần đến ngay trụ sở cơ quan công an gần nhất để trình báo. Ngoài ra, người dân không nên công khai các thông tin cá nhân trên mạng xã hội, các trang thương mại điện tử hoặc khi mua sắm tại các cửa hàng.
Đồng thời, khi nhận các cuộc gọi như trên, người dân không làm theo yêu cầu của người lạ như tải đường dẫn về cài đặt, đăng nhập các thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, tránh việc lộ thông tin cá nhân, khiến tội phạm lợi dụng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
2. Cuộc gọi yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng
Trên thực tế, đã có rất nhiều người bị đánh cắp thông tin cá nhân và bị chiếm đoạt tài sản từ các cuộc điện thoại. Thủ đoạn lừa đảo thường là: Thông báo thông tin giả về trúng thưởng từ ngân hàng hoặc các công ty lớn, yêu cầu cung cấp OTP hay cung cấp thông tin về thẻ hoặc tài khoản ngân hàng điện tử nhằm đánh cắp tiền trong tài khoản.
Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo còn có thể giả mạo cán bộ ngân hàng, yêu cầu cung cấp mật khẩu, mã PIN hoặc thông tin thẻ để xử lý sự cố liên quan đến các dịch vụ ngân hàng hoặc thẻ. Vì vậy, nên cẩn thận với yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng từ những cuộc điện thoại không rõ người gọi.
3. Số điện thoại không đăng ký hoặc không liên quan
Một số đối tượng lừa đảo sử dụng số điện thoại không đăng ký hoặc không liên quan để thực hiện cuộc gọi. Nếu số điện thoại không phải là một số điện thoại cố định hay di động thông thường hoặc không liên quan đến một tổ chức hay đơn vị nào đó, đó có thể là một dấu hiệu lừa đảo.
Theo cảnh báo từ nhà mạng VNPT, người dùng điện thoại cần tăng cường đề phòng trước những cuộc gọi quốc tế không mong muốn. Những cuộc gọi hay tin nhắn đến từ nước ngoài sẽ xuất hiện ký hiệu cộng (+) hoặc 00 ở đầu số, và hai chữ số tiếp theo không phải là 84 - mã số quốc gia của Việt Nam. Ví dụ: đến từ Moldova (+373), Tunisia (+216), Equatorial Guinea (+240), Burkina Faso (+226)...
4. Cuộc gọi từ người bán hàng trực tuyến giả
Nếu mua sắm trực tuyến, có người giả làm người bán và gọi điện thoại nói rằng có vấn đề với một sản phẩm mà chúng ta mua vào thời điểm này không thể được vận chuyển, hoặc vì lý do nào đó cần chuyển tiền. Họ có thể gửi một liên kết, một khi người sử dụng vô tình nhấp vào liên kết này, rất có thể thông tin trong điện thoại di động sẽ bị đánh cắp. Nếu vô tình nhập mật khẩu tài khoản thẻ ngân hàng, người dùng có thể sẽ bị lấy cắp tiền trong tài khoản.
5. Cuộc gọi thông báo trúng thưởng hoặc được tặng quà có giá trị
Một trong những chiêu thức mới nhất của các kẻ lừa đảo là giả danh các công ty, doanh nghiệp hoặc ngành nghề khác nhau, như bưu điện, xổ số, du lịch, giải trí và liên lạc với người dân thông qua điện thoại hoặc tin nhắn.
Những cuộc gọi hay tin nhắn này thường báo tin người dân đã trúng thưởng một phần quà hay chương trình khuyến mãi có giá trị cao hoặc đang có bưu phẩm từ nước ngoài gửi về.
Tuy nhiên, để nhận được phần thưởng, người dân bị yêu cầu mua một sản phẩm hoặc chuyển trước một khoản tiền. Điều này rất nguy hiểm vì khi người dân điền thông tin cá nhân vào các đường link website giả mạo do các đối tượng gửi đến, tài khoản ngân hàng của họ có thể bị chiếm đoạt, tài sản bị lấy cắp.
5 cách nhận biết cuộc gọi video lừa đảo
Thời gian gần đây, nhiều người nhận được cuộc gọi video qua các ứng dụng mạng xã hội từ tài khoản của người thân. Các cuộc gọi diễn ra nhanh chóng, chất lượng kém. Sau đó, người dân nhận được đề nghị vay mượn tiền hoặc đề nghị đăng nhập vào các đường link do tài khoản kia gửi. Do tin tưởng đầu dây bên kia là người thân của mình, nhiều người đã trở thành nạn nhân, chuyển tiền hoặc click vào link, từ đó bị chiếm đoạt tiền.
Để tránh bị lừa đảo từ các cuộc gọi video, người dân có thể tham khảo một số cách nhận biết cuộc gọi video lừa đảo, giúp mọi người phòng tránh các tình huống nguy hiểm không đáng có.
Cuộc gọi video lừa đảo thường có thời gian gọi ngắn
Một trong những cách nhận biết cuộc gọi video lừa đảo chính là thời gian gọi. Theo đó, những cuộc gọi này đều có thời lượng cực kỳ ngắn, chỉ từ vài giây và không đến một phút. Nếu bạn gặp phải tình huống này, hãy ngay lập tức chặn liên hệ trước khi kẻ gian tìm ra lỗ hổng để đánh cắp thông tin cá nhân.
Chất lượng cuộc gọi thấp
Khi cuộc gọi video lừa đảo được thực hiện, chất lượng của cuộc gọi sẽ cực kỳ thấp. Nếu hình ảnh vỡ, mờ, khiến bạn khó có thể nhìn rõ đối phương thì rất có thể đầu dây bên kia đang có âm mưu không tốt.
Bởi vì mục đích của việc này là không cho người dùng biết được vấn đề đang xảy ra trong cuộc gọi. Ngoài ra, chất lượng âm thanh cũng sẽ rất thấp, có thể âm thanh bị rè hoặc môi xung quanh người gọi có những tiếng cực kỳ ồn.
Âm thanh không đồng nhất với hình ảnh
Trong trường hợp này, bạn nhận được cuộc gọi video nhưng rồi bạn nhận ra âm thành và hình ảnh không thể đồng nhất với nhau. Chẳng hạn hình đi trước tiếng và ngược lại, chúng không khớp với nhau.
Hình ảnh khuôn mặt bị đơ khi gọi video
Nếu chịu khó quan sát, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy, trong các cuộc gọi lừa đảo, khuôn mặt của người gọi sẽ cực kỳ giả tạo. Các cơ mặt có phần bị đơ khi nói chuyện và có thể trông rất lúng túng.
Ngoài ra, màu da và màu nền cuộc cuộc gọi không đồng bộ với nhau cũng là một trong những yếu tố giúp bạn biết được cuộc gọi video lừa đảo.
Đối phương vội vàng ngắt cuộc gọi video
Khi nhận được cuộc gọi video từ kẻ gian, bạn sẽ dễ bị thao túng tâm lý nếu không tỉnh táo, một điều chắc chắn luôn sẽ xuất hiện trong các cuộc gọi lừa đảo đó là tạo cho người dùng cảm thấy cần được giải quyết ngay lập tức.
Nếu chúng ta kéo dài thời gian thì đối tượng lừa đảo sẽ dễ bị nhận ra. Cho nên, sau khi nhận cuộc gọi một lúc, bạn sẽ nhận được thông báo tín hiệu mạng thấp và không thể tiếp tục cuộc gọi nữa. Đây cũng là yếu tố giúp đánh giá xem có phải là cuộc gọi video lừa đảo không.
Mạo danh, lừa đảo qua điện thoại bị xử lý như thế nào?
Lừa đảo qua điện thoại đã trở thành một vấn nạn lớn cho toàn xã hội. Các cơ quan chức năng ghi nhận, nhiều trường hợp bị lừa đảo bằng hình thức này đã bị chiếm đoạt tiền tỷ, thậm chí nhiều tỷ đồng. Dư luận băn khoăn, pháp luật hiện nay quy định về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua điện thoại như thế nào?
Theo luật gia Phan Xuân Chiến - Phó trưởng phòng Pháp chế, Công ty Luật TNHH Sen Vàng - tùy vào tính chất, mức độ vi phạm, đối tượng có hành vi lừa đảo qua điện thoại có thể bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Xử phạt hành chính đối với hành vi đảo qua điện thoại nhằm chiếm đoạt tài sản
Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về mức xử phạt hành chính đối với hành vi lừa đảo qua điện thoại nhằm chiếm đoạt tài sản cụ thể như sau:
"Điều 15. Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, cá nhân khác
1. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Trộm cắp tài sản, xâm nhập vào khu vực nhà ở, kho bãi hoặc địa điểm khác thuộc quản lý của người khác nhằm mục đích trộm cắp, chiếm đoạt tài sản;"
“Địa điểm khác thuộc quản lý của người khác” theo điểm a Điều 15 nêu trên cần được hiểu bao gồm trên điện thoại của người sử dụng. Do vậy, khi các đối tượng có hành vi liên hệ để xâm nhập cách trái phép vào điện thoại của người dùng nhằm đánh cắp thông tin, thực hiện chiếm đoạt tài sản của người dùng thì sẽ thuộc trường hợp bị xử phạt vi phạm hành chính theo Khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP.
Tuy nhiên, xét theo thực tế các hành vi lừa đảo nêu trên, các đối tượng thường sử dụng phương thức lừa đảo qua điện thoại với quy mô lớn, không chỉ lừa một người mà lừa rất nhiều người và chiếm đoạt tài sản với giá trị lớn. Bởi vậy, khi phát hiện các đối tượng lừa đảo và xét theo tính chất, mức độ của sự việc thì các đối tượng lừa đảo đa phần bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Lừa đảo qua điện thoại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Luật gia Phan Xuân Chiến phân tích, hành vi lừa đảo thông qua điện thoại là sử dụng các thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác. Do đó, người thực hiện hành vi này có thể chịu trách nhiệm hình sự với tội danh "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại Điều 174 của Bộ Luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.
Cụ thể, hành vi lừa đảo qua điện thoại chiếm đoạt tài sản bị xử lý theo bốn khung hình phạt như sau:
Khung 1: Trường hợp không có tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự: Phạt cải tạo không giam giữ trong khoảng thời gian không quá 3 năm hoặc phạt tù trong khoảng thời gian từ 6 tháng - 3 năm.
Khung 2: Nếu hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thuộc một trong các trường hợp sau đây, sẽ bị phạt tù từ 2 - 7 năm:
- Có tổ chức;
- Có tính chất chuyên nghiệp;
- Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
- Tái phạm nguy hiểm;
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
- Dùng thủ đoạn xảo quyệt.
Khung 3: Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc lợi dụng thiên tai, dịch bệnh sẽ bị phạt tù từ 07 – 15 năm.
Khung 4: Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 500.000.000 đồng trở lên hoặc lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, sẽ bị phạt tù từ 12 đến 20 năm hoặc án tù chung thân.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị áp dụng các hình phạt bổ sung như:
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng - 100.000.000 đồng;
- Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định trong khoảng thời gian từ 01 - 05 năm;
- Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Như vậy, hành vi gọi điện thoại dùng thủ đoạn gian dối lừa đảo chiếm đoạt tài sản người khác với số tiền từ 2.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp theo quy định thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 20 năm hoặc tù chung thân.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
