Sau phần lớn thời gian đầu nhiệm kỳ không can thiệp vào chính sách của Fed, Tổng thống Mỹ Donald Trump hiện đang thúc đẩy ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất để làm "hàng rào bảo vệ" cho kế hoạch áp thuế của ông.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social vào tối thứ Tư (19/3), ông Trump kêu gọi Chủ tịch Fed Jerome Powell cùng các thành viên Fed nới lỏng chính sách tiền tệ khi chính quyền của ông bước vào giai đoạn tiếp theo của chính sách thương mại quyết liệt.
“Fed sẽ TỐT HƠN NHIỀU nếu CẮT GIẢM LÃI SUẤT khi thuế quan của Mỹ bắt đầu được điều chỉnh trong nền kinh tế”, ông Trump viết. “Hãy làm điều đúng đắn. Ngày 2/4 là Ngày Giải phóng của nước Mỹ!!!”.
Phát biểu này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) do Powell đứng đầu quyết định giữ nguyên lãi suất nhưng ám chỉ rằng sẽ có hai đợt cắt giảm trong năm nay, mỗi lần 0,25 điểm phần trăm, nếu tình hình kinh tế thuận lợi.
Ngày 2/4, chính quyền của ông Trump sẽ công bố kết quả nghiên cứu về thương mại toàn cầu, được dự đoán sẽ dẫn đến việc áp thêm thuế quan nhằm cân bằng lại sân chơi thương mại mà ông cho là không công bằng.
Tại cuộc họp báo sau cuộc họp của Fed, Powell nhiều lần đề cập đến tác động không chắc chắn của thuế quan, cho rằng đây là lý do Fed vẫn thận trọng. Ông cũng lưu ý rằng thuế quan có thể làm tăng lạm phát trong ngắn hạn, nhưng tác động này sẽ giảm dần theo thời gian.
"Tôi nghĩ đây là kịch bản cơ bản. Nhưng như tôi đã nói, chúng ta thực sự không thể biết chắc chắn. Chúng ta sẽ phải chờ xem mọi thứ diễn ra như thế nào”, ông Powell phát biểu.
Dù vậy, thị trường tài chính vẫn kỳ vọng Fed sẽ chờ đến tháng 6 mới bắt đầu giảm lãi suất. Một số nhà phân tích cảnh báo rằng việc giảm lãi suất trong lúc thuế quan được áp dụng có thể làm lạm phát tăng mạnh hơn. Trong trường hợp tốt nhất, lãi suất thấp sẽ giúp bù đắp phần nào áp lực tăng giá do thuế quan gây ra.
So với nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump hiện tại ít can thiệp trực tiếp vào Fed hơn, mặc dù ngay sau khi nhậm chức, ông đã có một số phát biểu kêu gọi hạ lãi suất. Vào tháng 1/2025, ông từng tuyên bố rằng sẽ “yêu cầu lãi suất giảm ngay lập tức”, nhưng sau đó không có hành động cụ thể nào để ép buộc Fed.
"Nhà Trắng đang tập trung vào việc giảm lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm để giảm chi phí vay dài hạn hơn là tác động đến lãi suất ngắn hạn do Fed kiểm soát”, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết.
Từ lâu, ông Trump đã liên tục kêu gọi hạ lãi suất. Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới đầu năm nay, ông tuyên bố sẽ "yêu cầu giảm lãi suất ngay lập tức."
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã nhiều lần xung đột với Chủ tịch Fed Jerome Powell, người do chính ông bổ nhiệm. Thậm chí, vào năm 2019, ông Trump từng đặt câu hỏi liệu Powell có phải là "kẻ thù của nước Mỹ" trên Twitter và yêu cầu luật sư Nhà Trắng xem xét việc giáng chức ông Powell xuống vị trí thấp hơn trong Fed.
Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết chính sách thuế quan của ông Trump là một trong những nguyên nhân làm gia tăng lạm phát, mặc dù ông thừa nhận khó xác định mức độ ảnh hưởng chính xác.
"Rõ ràng là một phần lớn áp lực lạm phát hiện tại đến từ thuế quan”, ông Powell nói. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng tác động của thuế quan có thể chỉ là tạm thời.
Bất chấp điều đó, ông Trump vẫn kiên quyết theo đuổi chính sách thương mại của mình. Ngày 2/4 tới, chính quyền ông dự kiến sẽ triển khai chương trình thuế quan đối ứng, mà Trump gọi là "Ngày Giải phóng nước Mỹ”.
Dù nhận áp lực từ Trump, Fed vẫn giữ nguyên chính sách. Theo dự báo kinh tế cập nhật của Fed, hầu hết quan chức Fed tin rằng rủi ro lạm phát vẫn còn cao.
"Không có gì ngạc nhiên khi Fed giữ nguyên lãi suất. Họ đang chờ xem tác động của các mức thuế mới”, Jeffrey Roach, nhà kinh tế trưởng tại LPL Financial, nhận định.
Dự báo mới nhất của Fed cho thấy họ có thể giảm lãi suất tổng cộng 1 điểm phần trăm trong vòng 3 năm tới, với mức lãi suất hiện tại đang dao động trong khoảng 4,25%-4,5%.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump thường sử dụng chỉ số chứng khoán làm thước đo thành công của mình. Tuy nhiên, lần này, ông tập trung hơn vào lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm, một chỉ số quan trọng ảnh hưởng đến lãi suất vay mua nhà và các khoản vay khác.
Hiện tại, lợi suất trái phiếu 10 năm đã giảm hơn 60 điểm cơ bản, từ 4,8% xuống còn 4,22%. Đây là dấu hiệu cho thấy thị trường đang kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tương lai.
