Hiện nay, việc sử dụng các phương tiện “xanh” là xu thế tất yếu của xã hội, nhằm làm giảm gánh nặng cho môi trường và sức khỏe cộng đồng. Trong số đó, phương tiện xe máy, xe đạp, ôtô điện đang ngày càng ưa chuộng và phát triển tại các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Chúng đang dần thay thế xe xăng truyền thống và được dự báo là phương tiện của tương lai.
Mặc dù những tiện ích của xe điện là không ít nhưng bên cạnh đó vẫn tồn tại nguy cơ nguy cơ cháy, nổ từ chính hệ thống điện của xe. Trong thời gian qua đã xảy ra nhiều vụ cháy xe điện, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản: Điển hình như vụ hỏa hoạn ngày 19/7/2023 tại hộ kinh doanh xe đạp, xe máy điện tại thôn Ngãi Cầu, xã An Khánh, huyện Hoài Đức (Hà Nội) làm 3 người trong gia đình thiệt mạng; hay trước đó vụ cháy xe điện tại nhà dân tại thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa xảy ra ngày 12/7/2023 đã khiến hai bà cháu tử vong thương tâm…
Theo điều tra của Bộ Công An, nguyên nhân của những vụ cháy trên đa số xuất phát từ việc người sử dụng sạc điện ắc quy, pin của xe dẫn đến cháy, nổ do: Sử dụng ắc quy, pin kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc sửa chữa cấu trúc làm ảnh hưởng đến chất lượng; sạc điện xe trong thời gian quá dài, tần suất sạc điện quá cao, sạc trong điều kiện nhiệt độ cao và gần đồ dễ cháy nổ; hay do một số tác động ngoại lực khác cũng dẫn đến chập cháy như ổ sạc bị ướt, va đập, dây dẫn điện không đảm bảo yêu cầu…
Do vậy, việc sử dụng sạc xe điện đúng cách là vô cùng cần thiết. Để ngăn ngừa nguy cơ cháy, nổ trong quá trình sử dụng xe điện, Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu hộ cứu nạn (Bộ Công an) đã đưa ra khuyến cáo tới người dân một số kỹ năng phòng tránh như sau:
Thứ nhất, lựa chọn, sử dụng xe điện bảo đảm chất lượng, đã được cơ quan quản lý có thẩm quyền kiểm định theo quy định; tuân thủ tuyệt đối theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
Thứ hai, thực hiện sạc điện theo đúng hướng dẫn và khuyến cáo của nhà sản xuất để đảm bảo độ bền và an toàn khi sử dụng; không sạc điện cho phương tiện khi phát hiện thiết bị sạc hoặc phương tiện gặp lỗi; khi ắc quy, pin có dấu hiệu phù, nứt… cần thay thế ắc quy, pin mới. Trong đó có một số lưu ý:
- Sạc điện lúc ắc quy, pin gần hết, dùng nguồn điện phù hợp (theo mức điện áp nhà sản xuất khuyến cáo) và ổn định; sau khi sử dụng phải chờ bình điện nguội khoảng 20 phút rồi mới bắt đầu sạc, không sạc ngay sau khi chạy xe, không sạc quá 8 giờ liên tục, khi sạc điện cần ngắt khóa điện nguồn, nếu không sẽ ảnh hưởng đến quá trình sạc điện… Nếu lâu không dùng xe, nên sạc ắc quy, pin đầy rồi tháo rời khỏi xe; không để ắc quy, pin ở khu vực nóng, ẩm; bảo quản bình điện ở nơi cao ráo, thoáng mát…
- Sạc điện ở nơi khô ráo thoáng mát, khi sạc trong phòng cần tránh nơi kín đảm bảo điều kiện thông thoáng gió tốt trong điều kiện nhiệt độ từ 0-35℃, nếu không phải có các biện pháp bảo ôn hoặc giảm nhiệt; khi sạc điện không để xe, ắc quy, pin, bộ sạc bên trên hoặc gần các vật dụng, hàng hóa dễ cháy, nổ gần nguồn lửa, nguồn nhiệt, thiết bị sinh lửa sinh nhiệt.
- Trong quá trình sạc điện phải thường xuyên kiểm tra để kịp thời phát hiện, xử lý ngay khi có sự cố; ngừng sạc điện trước khi ra khỏi nhà hoặc đi ngủ, tuyệt đối không sạc qua đêm và không có người lớn ở nhà.
Thứ ba, không được tự ý điều chỉnh thông số kỹ thuật của phương tiện, thiết bị khác so với yêu cầu kỹ thuật của phương tiện; khi thay thế các thiết bị, linh kiện, ắc quy, pin, bộ sạc
Người dùng cần lựa chọn đúng chủng loại ắc quy, pin phù hợp, đồng bộ với các thông số quy định của sạc điện, động cơ và bộ điều khiển, không sử dụng loại không rõ nguồn gốc; không tự ý thay đổi kết cấu xe, không lắp thêm phụ kiện hay thiết bị tác động đến hệ thống dây dẫn và nguồn điện của xe (thiết bị không tương thích, chênh lệch nguồn điện có thể làm ắc quy, pin phát nổ). Thực hiện chế độ kiểm tra, bảo dưỡng theo quy định của nhà sản xuất.
Bên cạnh xe máy, xe đạp điện thì đối với xe ôtô điện có một số lưu ý sau:
- Thực hiện việc sạc tại những trạm sạc xe điện dành cho ô tô đã được cấp phép theo quy định (tại trạm xăng, điểm dừng nghỉ, trong nhà và công trình...) hoặc sử dụng bộ sạc tại nhà bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Các trạm sạc điện phải được duy trì yêu cầu về giải pháp ngăn cháy, chống cháy cháy lan đối với các khu vực xung quanh (cửa hàng kinh doanh xăng dầu, khu vực gara để xe...) và trang bị phương tiện về phòng cháy, chữa cháy theo quy định; có phương án xử lý tình huống cháy nổ tại khu vực sạc điện.
- Thường xuyên kiểm tra, bảo trì, bảo dưỡng các thiết bị, hệ thống điện, phương tiện phòng cháy, chữa cháy tại trạm sạc để kịp thời phát hiện, thay thế các thiết bị hư hỏng trong quá trình hoạt động./.
Nguyễn Hoàng
