Trong báo cáo vừa gửi Quốc hội về kết quả chất vấn tại kỳ họp thứ ba, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cho biết, cơ quan chuyên môn đã thí nghiệm mẫu cát biển lấy tại Trà Vinh và Sóc Trăng để phục vụ dự án cao tốc Bắc Nam. Kết quả cho thấy cát biển tại đây đạt chỉ tiêu cơ lý cơ bản, đáp ứng yêu cầu cho cát đắp nền đường.
Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng đã triển khai ngoài hiện trường (thí điểm trên phạm vi đoạn tuyến hoàn trả ĐT.978 thuộc Dự án thành phần Hậu Giang - Cà Mau), dự kiến hoàn thành công tác thi công trong tháng 5/2023, tiến hành quan trắc đến tháng 11/2023, dự kiến có kết quả đánh giá vào cuối năm 2023.
Như vậy, nhanh nhất cũng phải đến cuối năm 2023 mới có thể xác định được khả năng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của cát biển sử dụng làm vật liệu san lấp cho các dự án cao tốc. Vì vậy, trước mắt trong năm 2023 và 2024, nguồn vật liệu san lấp cho các dự án chủ yếu vẫn là cát sông”, Bộ GTVT thông tin.
Về nguồn vật liệu cung cấp cho các dự án giao thông, Bộ GTVT cho biết với khu vực đồng bằng sông Cửu Long, giai đoạn từ nay đến năm 2025 sẽ triển khai đồng loạt các dự án đường bộ cao tốc, nên nhu cầu cát đắp đường là khoảng 54 triệu m3, chủ yếu phát sinh trong hai năm 2023-2024.
Để giải quyết vấn đề này, Thủ tướng đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì cùng các địa phương trong khu vực rà soát đánh giá nguồn cung, phân bổ cho các dự án đáp ứng tiến độ yêu cầu. Trong đó, với 2 dự án thành phần cao tốc phía Đông đoạn từ Cần Thơ đến Cà Mau, tổng nhu cầu cát đắp khoảng 18,07 triệu m3, hiện vẫn đang gặp khó khăn về nguồn cung.
Bộ GTVT cho biết, theo khảo sát về trữ lượng cát biển, tỉnh Trà Vinh đã cấp phép khai thác một mỏ với 1,1 triệu m3, công suất khai thác 0,4 triệu m3/năm. Ngoài ra, có ba vị trí mỏ đang được quy hoạch. Trong đó, trữ lượng lớn nhất là mỏ tại tỉnh Sóc Trăng quy mô 13,9 tỷ m3, nằm cách bờ biển 40km và hai mỏ ở Trà Vinh 2,1 triệu m3.
Cùng với việc thí nghiệm của Bộ GTVT, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phê duyệt và triển khai nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp quốc gia "Nghiên cứu sử dụng cát nhiễm mặn làm vật liệu san, đắp nền đường". Nghiên cứu đang ở giai đoạn phòng, bắt đầu chuyển sang thực địa.
Trong khi đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đang nghiên cứu tiềm năng khai thác cát biển, đáp ứng nhu cầu san lấp cho dự án giao thông, đô thị vùng đồng bằng sông Cửu Long trên khu vực biển nằm cách bờ 10-25km, độ sâu 10-30m. Kết quả thực hiện dự án sẽ làm rõ chất lượng, tiềm năng cát biển và khả năng khai thác để đáp ứng nguồn vật liệu san lấp đang khan hiếm hiện nay.
Được biết, thí điểm dùng cát biển đắp nền đường được đưa ra trong bối cảnh hàng loạt dự án cao tốc được triển khai, song thiếu vật liệu san lấp. Ở miền Tây, riêng hai dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng và Cần Thơ - Cà Mau cần khoảng 40 triệu m3 cát, nhưng nguồn vật liệu trong vùng không thể đáp ứng.
Nguyễn Hoàng
