Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu biến động mạnh, bài toán của các nhà điều hành Việt Nam là làm sao duy trì được tốc độ tăng trưởng đủ mạnh nhưng không đánh đổi bằng một mức lạm phát quá cao. Để giải bài toán này, việc kiểm soát tốt các nguồn lực, từ chính sách tiền tệ, tài khóa đến tâm lý thị trường trở thành yếu tố then chốt.
Một trong những tín hiệu rõ ràng nhất về sự lo ngại lạm phát là giá vàng trong nước tăng phi mã, lên tới 100 triệu đồng/lượng
Đáng chú ý, giá vàng trong nước đang lập kỷ lục mới, vượt ngưỡng 100 triệu đồng/lượng, tạo ra không ít lo lắng và hưng phấn lẫn lộn trong giới đầu tư. Bức tranh thị trường hiện nay, từ chứng khoán đến vàng, phản ánh những dòng chảy phức tạp của tâm lý và hành động nhà đầu tư trong thời kỳ kinh tế nhiều thách thức.
Theo Tổng cục Thống kê, hai tháng đầu năm 2025, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam tăng 3,27% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức tăng phù hợp với kịch bản dự báo, khi giá cả thường leo thang trong dịp Tết và sau đó dần ổn định. Tuy nhiên, áp lực lạm phát trong những tháng tới được dự đoán sẽ không hề nhẹ, khi Chính phủ đang triển khai nhiều chính sách thúc đẩy kinh tế, đồng thời thị trường tài chính và hàng hóa toàn cầu có nhiều dấu hiệu bất ổn.
Một trong những tín hiệu rõ ràng nhất về sự lo ngại lạm phát là giá vàng trong nước tăng phi mã, lên tới 100 triệu đồng/lượng – mức giá mang đậm yếu tố tâm lý và được cho là con số nhạy cảm với thị trường. Theo phân tích, mức tăng gần 18% kể từ đầu năm đến nay của giá vàng Việt Nam đến từ ba yếu tố chính là giá vàng thế giới, tỷ giá tăng và yếu tố cung – cầu trong nước, đặc biệt là tâm lý trú ẩn an toàn trước rủi ro.
Tâm lý này phần lớn được kích hoạt bởi môi trường lãi suất thấp kéo dài. Hiện lãi suất tiền gửi trung bình tại các ngân hàng thương mại Nhà nước ở mức khá thấp, chỉ khoảng 1,9% cho kỳ hạn 3 tháng, 3,1% cho kỳ hạn 6 tháng và khoảng 4,68% cho kỳ hạn 12 tháng. Trong khi đó, vàng vốn được xem là nơi trú ẩn an toàn truyền thống trở thành kênh đầu tư hấp dẫn hơn. Điều này đã dẫn đến làn sóng người dân rút tiền gửi để mua vàng, đẩy nhu cầu và giá tăng cao.
Song, điều đáng lo ngại là việc “vàng hóa” nền kinh tế. Khi quá nhiều người chuyển tài sản sang vàng, dòng vốn nhàn rỗi không còn chảy vào ngân hàng, khiến thanh khoản hệ thống chịu áp lực. Trong khi đó, tín dụng lại đang tăng lên thể hiện rõ trong dữ liệu ngân hàng, dẫn đến nguy cơ mất cân bằng trong huy động – cho vay. Nếu không kiểm soát tốt, hiện tượng này có thể ảnh hưởng đến khả năng cấp tín dụng cho nền kinh tế thực, vốn rất cần nguồn vốn rẻ để duy trì đà phục hồi.
Tuy vậy, nhà đầu tư cá nhân đang đứng trước những lựa chọn khó khăn, một bộ phận cảm thấy tiếc vì đã bán vàng quá sớm, số khác vui mừng vì đã nắm giữ phần lớn danh mục là vàng. Nhìn từ góc độ kinh tế vĩ mô, việc giá vàng tăng quá nhanh không phải là tín hiệu đáng mừng. Nó không chỉ phản ánh sự bất ổn về tâm lý mà còn cho thấy niềm tin của người dân vào sức mạnh của đồng nội tệ và hệ thống tài chính đang bị thử thách. Một nền kinh tế khỏe không thể phát triển bền vững nếu người dân chủ yếu trữ vàng thay vì đầu tư vào sản xuất, kinh doanh hay các công cụ tài chính hiệu quả hơn.
Ngân hàng Nhà nước cần kiểm soát chặt cung tiền, theo dõi sát diễn biến tỷ giá và lãi suất để ngăn chặn lạm phát vượt ngoài kiểm soát
Trên bình diện quản lý vĩ mô, điều quan trọng lúc này là duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt nhưng thận trọng. Ngân hàng Nhà nước cần kiểm soát chặt cung tiền, theo dõi sát diễn biến tỷ giá và lãi suất để ngăn chặn lạm phát vượt ngoài kiểm soát. Đồng thời, Chính phủ phải đảm bảo cân đối giữa chi tiêu kích thích tăng trưởng và kỷ luật tài khóa, nhằm duy trì niềm tin của thị trường vào sức mạnh điều hành.
Chúng tôi cho rằng trong danh mục đầu tư cá nhân, vàng chỉ nên chiếm tỷ trọng 10%, nhà đầu từ không nên “all-in” hay sử dụng đòn bẩy tài chính để mua vàng, bất chấp đà tăng hiện tại. Cần nhìn thị trường với góc nhìn dài hạn và xây dựng danh mục phân bổ hợp lý, có cả cổ phiếu, trái phiếu, vàng và tiền mặt, tuỳ vào khẩu vị rủi ro và mục tiêu tài chính của mỗi người.
Trong giai đoạn đầy thách thức này, sự bình tĩnh và chiến lược rõ ràng sẽ là lợi thế. Bản thân vàng, dù được ưa chuộng cũng sẽ không bảo toàn giá trị nếu mua ở đỉnh hoặc không kiểm soát được rủi ro. Ngược lại, việc kiểm soát tốt nguồn lực bao gồm cả tài chính cá nhân, lẫn điều hành vĩ mô mới là chìa khóa thực sự để vượt qua sóng gió và hướng tới tăng trưởng bền vững.
