Do đó, việc đầu tư phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, đảm bảo điều kiện vệ sinh môi trường và sức khỏe cho người lao động là giải pháp hết sức cần thiết nhằm phục hồi sản xuất và kinh tế.
Gần 300 dự án chậm tiến độ do thiếu vốn
Theo thống kê của Bộ Xây dựng, tính đến thời điểm cuối tháng 9/2021, trên địa bàn cả nước đã hoàn thành 266 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị, quy mô xây dựng khoảng hơn 142.000 căn, với tổng diện tích hơn 7.100.000m2 (đạt khoảng 56,8 % so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020); đang tiếp tục triển khai 278 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 274.000 căn, với tổng diện tích khoảng 13.800.000m2.
Trong đó, đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 121 dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân khu công nghiệp, với quy mô xây dựng khoảng 54.000 căn hộ, với tổng diện tích 2.700.000m2; đang tiếp tục triển khai 100 dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân khu công nghiệp với quy mô xây dựng khoảng 134.000 căn, tổng diện tích 6.700.000m2.
Việc đầu tư phát triển nhà lưu trú cho công nhân khu công nghiệp là giải pháp cần thiết nhằm phục hồi sản xuất.
Nhu cầu đầu tư xây dựng nhà ở xã hội giai đoạn 2021 - 2025, theo số liệu tổng hợp chưa đầy đủ từ báo cáo của các địa phương là khoảng 294.600 căn, tổng mức đầu tư khoảng 220.000 tỷ đồng, bao gồm: Nhà ở cho người thu nhập thấp khu vực đô thị khoảng 131.100 căn, tổng mức đầu tư khoảng 138.000 tỷ đồng; Nhà ở cho công nhân khu công nghiệp là 163.500 căn, tổng mức đầu tư khoảng 82.000 tỷ đồng.
Hiện số lượng các dự án đang triển khai thực hiện là 278 dự án (các dự án đang triển khai thực hiện nhưng hầu hết chậm tiến độ do thiếu vốn, đặc biệt là sau khi gói 30.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 7/1/2013 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường và giải quyết nợ xấu kết thúc), với quy mô xây dựng khoảng 274.000 căn, tổng mức đầu tư khoảng 214.000 tỷ đồng.
Trong đó, Dự án nhà ở cho người thu nhập thấp là 178 dự án với quy mô xây dựng khoảng 140.000 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 147.000 tỷ đồng; Dự án nhà ở cho công nhân khu công nghiệp 100 dự án với quy mô xây dựng khoảng 134.000 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 67.000 tỷ đồng.
Đề xuất gói tín dụng cấp bù lãi suất 15.000 tỷ đồng
Để tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế, chính sách và vốn, Bộ Xây dựng đã có Văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ KH&ĐT về đề xuất cơ chế chính sách và gói tín dụng hỗ trợ thực hiện chính sách nhà ở xã hội Chương trình phục hồi kinh tế bền vững đến năm 2023, trong đó có vấn đề nhà ở công nhân khu công nghiệp.
Cụ thể, Bộ đề xuất gói tín dụng cấp bù lãi suất 15.000 tỷ đồng cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội và các ngân hàng thương mại để thực hiện phát triển nhà ở xã hội theo các quy định của pháp luật nhà ở hiện hành, pháp luật về đầu tư công trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025.
Gói tín dụng và cơ chế, chính sách đặc thù trong chương trình phục hồi kinh tế bền vững đến năm 2023 với quan điểm đẩy mạnh việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho các đối tượng có khó khăn về nhà ở tại khu vực đô thị, đặc biệt là nhà ở công nhân và người lao động làm việc trong các khu công nghiệp.
Trong đó, về quy hoạch, quỹ đất đối với dự án nhà lưu trú cho công nhân thuê trong quá trình quy hoạch khu công nghiệp, UBND cấp tỉnh phải bố trí đất làm nhà lưu trú cho công nhân khu công nghiệp thuê (đảm bảo đáp ứng tối thiểu 50% số lượng công nhân có nhu cầu về nhà ở) có hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội thiết yếu phục vụ khu nhà ở công nhân, tuy nhiên phải bố trí riêng biệt với khu sản xuất, văn phòng.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát quy hoạch, hiện trạng sử dụng đất khu công nghiệp trên địa bàn toàn quốc. Trường hợp khu công nghiệp có khó khăn về nhà ở công nhân, quỹ đất dịch vụ - thương mại trong khu công nghiệp chưa được sử dụng hết thì giao Chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân để cho thuê; trường hợp quỹ đất dịch vụ - thương mại đã sử dụng hết nhưng đất sản xuất công nghiệp chưa sử dụng hết thì UBND cấp tỉnh báo cáo cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch khu công nghiệp để dành quỹ đất để đầu tư nhà lưu trú công nhân.
Đối với dự án nhà ở xã hội để bán, cho thuê, cho thuê mua, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm căn cứ vào nhu cầu nhà ở xã hội trên địa bàn và chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở đã được phê duyệt để bố trí đủ quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội; chỉ đạo cơ quan chức năng xác định cụ thể vị trí, địa điểm, quy mô diện tích đất của từng dự án xây dựng nhà ở xã hội đồng bộ về hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội.
Đặc biệt, đối với các dự án nhà ở xã hội gần khu công nghiệp, UBND cấp tỉnh phải có các cơ chế, giải pháp, tạomôi trường thuận lợi về đất đai, thủ tục hành chính,hỗ trợ, khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp tích cực tham gia để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội…
