Trong quá trình xây dựng, hoàn thiện Dự thảo Nghị định quy định hoạt động lấn biển, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức thảo luận, lấy ý kiến rộng rãi các Bộ, ngành, địa phương, chuyên gia trong và ngoài nước, cộng đồng doanh nghiệp.
Về cơ bản, các nội dung của Dự thảo Nghị định nhận được sự tán đồng của đa số cơ quan, tổ chức, cá nhân khi được tham vấn. Tuy nhiên, hiện vẫn tồn tại ý kiến trái chiều về một số quy định cụ thể như:
Quy định về cấp phép lấn biển
Trong quá trình soạn thảo Nghị định, có 2 nhóm ý kiến về vấn đề cấp phép lấn biển. Trong đó, có 9/14 Bộ và 10/18 địa phương khi được hỏi đã ủng hộ đề nghị có cấp phép lấn biển. Đồng thời cho rằng, việc lấn biển tác động lớn đến môi trường, hệ sinh thái, thay đổi dòng chảy cũng như các yếu tố về quốc phòng, an ninh, xã hội… Việc cấp phép lấn biển thực chất là thủ tục giao khu vực biển nên không phát sinh thủ tục hành chính mới. Hơn nữa, xét về tác động, ảnh hưởng thì lấn biển có tác động, ảnh hưởng lớn hơn giao khu vực biển, nếu không cấp phép thì khó quản lý, kiểm soát.
Ngược lại, có 2/14 Bộ và 6/18 địa phương khi được tham vấn ủng hộ ý kiến không cấp phép lấn biển. Lý do được đưa ra là các tác động môi trường của hoạt động lấn biển thực tế đã được xem xét, phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án; việc cấp phép lấn biển sẽ làm phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết.
Trước hai luồng ý kiến này, sau khi cân nhắc, Bộ TN&MT đồng tình với ý kiến của đa số Bộ, ngành, địa phương và cho rằng cấp phép lấn biển là cần thiết để tăng cường quản lý Nhà nước, làm cơ sở quản lý, kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động lấn biển bởi hiện tại chưa có quy định cụ thể về vấn đề này.
Ngoài ra, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế cho thấy, lấn biển là một hoạt động phức tạp, tác động lớn đến môi trường, sinh thái biển và ven bờ và hầu hết các nước đều quy định cấp phép lấn biển bên cạnh quy định đánh giá tác động môi trường. Đặc biệt, Bộ TN&MT khẳng định, việc quy định cấp phép lấn biển không làm phát sinh thủ tục hành chính mới, mà thực chất là chuyển (bãi bỏ) quy định giao khu vực biển để lấn biển của Nghị định số 11/2021/NĐ-CP sang Dự thảo Nghị định này để điều chỉnh thống nhất, tập trung tại một Nghị định (chỉ thay đổi tên gọi của thủ tục hành chính).
Ảnh minh họa)
Quy định về thời điểm giao đất, cho thuê đất
Theo Dự thảo Nghị định hiện nay, nhà đầu tư dự án lấn biển được lựa chọn một trong hai thời điểm giao đất, cho thuê đất, cụ thể: Giao đất, cho thuê đất sau khi nghiệm thu lấn biển và quyết toán chi phí đầu tư lấn biển; Giao đất, cho thuê đất ngay sau khi được cấp Giấy phép lấn biển.
Trường hợp nhà đầu tư lựa chọn được giao đất, cho thuê đất sau khi nghiệm thu lấn biển và quyết toán chi phí đầu tư lấn biển, nhà đầu tư sẽ được giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, được khấu trừ chi phí đầu tư lấn biển. Theo lựa chọn này, việc thực hiện lấn biển thực hiện tương tự như Nghị định số 11/2021/NĐ-CP và quy định rõ hơn việc quản lý, sử dụng đất sau khi nghiệm thu lấn biển để đồng bộ với pháp luật về đất đai.
Trường hợp nhà đầu tư lựa chọn được giao đất, cho thuê đất ngay sau khi được cấp Giấy phép lấn biển thì nhà đầu tư dự án lấn biển phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại thời điểm giao đất, cho thuê đất; nhà đầu tư sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và được khấu trừ chi phí đầu tư lấn biển sau khi nghiệm thu lấn biển và quyết toán chi phí lấn biển.
Ngoài ra, hiện nay, một số chuyên gia đang bất đồng quan điểm về quy định khấu trừ chi phí đầu tư lấn biển vào số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp. Nhiều chuyên gia cho rằng, việc khấu trừ này nhằm đảm bảo quyền lợi, khuyến khích nhà đầu tư thực hiện dự án lấn biển, khai thác giá trị tiềm năng của tài nguyên biển. Ý kiến khác lại cho rằng, việc khấu trừ chi phí đầu tư lấn biển vào số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sẽ gây thất thoát nguồn thu của Nhà nước, hơn nữa sẽ không chọn lọc được nhà đầu tư thật sự có năng lực khi thực hiện dự án lấn biển…
Dự thảo Nghị định lấn biển là hành lang pháp lý quan trọng để quản lý, khai thác hiệu quả tài nguyên biển; ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sinh thái, sự phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng và sinh kế của người dân. Chính vì vậy, mọi quy định trong Dự thảo đều được xem xét, đánh giá và lựa chọn cẩn trọng nhằm bảo đảm tính hợp lý, khả thi của quy định, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan. Thời gian tới, Bộ TN&MT tiếp tục thảo luận, hoàn thiện Dự thảo Nghị định, trình Chính phủ ban hành theo đúng kế hoạch đề ra.
TS. Kim In Hwan - Cố vấn chính sách môi trường của Vụ Pháp chế:
Kinh nghiệm từ Hàn Quốc
Tại Hàn Quốc, mỗi vùng đất được xác định trước sẽ được lấn biển phải bao gồm một kế hoạch lấn biển mô tả những chi tiết trong Quy hoạch tổng thể.
Việc xây dựng các kế hoạch tổng thể để lấn biển được quy đinh như sau: Bộ trưởng Bộ Đại dương và Thủy sản lập Quy hoạch tổng thể cải tạo vùng nước công cộng 10 năm một lần, đảm bảo phù hợp với Quy hoạch không gian biển và Quy hoạch quản lý đô thị. Đồng thời, phải xin ý kiến trước của Thủ trưởng cơ quan Trung ương có liên quan và lắng nghe ý kiến của chính quyền địa phương liên quan.
Kế hoạch lấn biển cho từng vùng đất được xác định trước sẽ được khai báo, được lập trong thời hạn 5 năm. Trong đó, phải thể hiện chi tiết các nội dung như: Vị trí và diện tích đất lấn biển được xác định trước; mục đích lấn biển và kế hoạch sử dụng đất; các vấn đề về sự cần thiết của việc lấn biển và cách thức lấn biển; những thay đổi trong môi trường, hệ sinh thái và các biện pháp đối phó (thiệt hại và thay đổi trên đất liền và đất ngập nước nội địa; thay đổi dòng nước biển hoặc dòng thủy triều, và chuyển động của đất và đá; ô nhiễm đất do chôn lấp đất và đá); so sánh tính khả thi về kinh tế trước và sau khi lấn biển.
PGS. TS Vũ Thanh Ca - Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu biển và hải đảo, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam:
Không cho phép lấy cát ở biển để lấn biển
Cá nhân tôi cho rằng, Dự thảo Nghị định nên quy định rõ, không cho phép sử dụng cát ở biển để lấn biển, trừ trường hợp sử dụng cát nạo vét để lấn biển. Bởi hút cát dưới biển sẽ gây ra xói lở bờ biển, gây thiệt hại kinh tế - xã hội lớn hơn nhiều lần diện tích biển có được khi lấn biển. Đồng thời, tất cả các dự án lấn biển đều phải làm báo cáo đánh giá tác động môi trường. Bởi, hoạt động lấn biển - đổ đất đá xuống biển sẽ tác động trực tiếp đến hệ sinh thái biển, dễ gây ra hiện tượng xói lở, bồi đắp xung quanh.
Ngoài ra, Dự thảo quy định, mốc ranh giới để tính một hoạt động lấn biển là từ đường mực nước triều thấp nhất trung bình nhiều năm. Quy định này cần được xem xét và cân nhắc lại bởi hiện nay, trên thế giới, hầu hết các nước đều quy định hoạt động lấn biển tính từ mực nước triều cao nhất trung bình nhiều năm.
TS. Phạm Ngọc Sơn - Nguyên quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam:
Cần chỉ rõ khu vực không được lấn biển
Đồng tình với quan điểm của PGS. TS Vũ Thanh Ca, TS. Phạm Ngọc Sơn cho rằng, Dự thảo Nghị định nên quy định mốc giới để tính hoạt động lấn biển từ mực nước triều cao trở ra. Bởi, nếu tính từ mực nước triều thấp trở ra thì bỏ trống một khoảng diện tích từ chiều cao đến chiều thấp không được quản lý, như vậy sẽ không đảm bảo được tính toàn diện về mục đích xây dựng Nghị định.
Ngoài ra, Dự thảo Nghị định cũng cần liệt kê đầy đủ các khu vực không được lấn biển, đặc biệt là khu bảo tồn biển, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, khu vực biển đã được quy hoạch, sử dụng vào mục đích an ninh, quốc phòng.
Tối 9/8, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội) cùng 02 điểm cầu ở Huế và thành phố Hồ Chí Minh, chương trình chính luận nghệ thuật “Dưới cờ vinh quang” đã chính thức diễn ra, thu hút hơn 10.000 đại biểu và nhân dân tham dự, theo dõi trực tiếp. Đây là sự kiện đặc biệt do Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tổ chức, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.
Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an TP.HCM vừa triệt phá thành công hai đường dây khai thác khoáng sản trái phép với quy mô đặc biệt lớn, lợi dụng vỏ bọc dự án hợp pháp để "rút ruột" tài nguyên quốc gia, thu lợi bất chính hàng chục tỷ đồng. Các đối tượng đã sử dụng thủ đoạn tinh vi, tổ chức chuyên nghiệp, gây thất thoát nghiêm trọng tài nguyên khoáng sản, để lại những hậu quả nặng nề cho môi trường và an ninh trật tự.
Theo kế hoạch thanh tra của Thanh tra Chính phủ với gần 900 dự án trên cả nước, Đồng Nai có 85 dự án. Trong đó có 8 dự án trị giá hàng nghìn tỷ sẽ được Thanh tra Chính phủ trực tiếp thanh tra.
Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đang tiến hành soạn thảo Nghị định thay thế Nghị định số 13/2019/NĐ-CP về doanh nghiệp khoa học và công nghệ nhằm mục tiêu tạo đột phá, thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp này. Dự thảo mới được kỳ vọng sẽ khắc phục những bất cập hiện hành, tăng cường trách nhiệm của các cơ quan quản lý và đơn giản hóa thủ tục hành chính, qua đó góp phần hiện thực hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển KH&CN.
Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo Nghị định mới về kinh doanh casino, trong đó đưa ra một danh sách chi tiết 18 hành vi bị nghiêm cấm nhằm siết chặt hơn nữa công tác quản lý, đảm bảo hoạt động này diễn ra minh bạch, đúng pháp luật và hạn chế các tác động tiêu cực đến xã hội. Dự thảo này được kỳ vọng sẽ tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc, giúp các cơ quan chức năng dễ dàng hơn trong việc kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm.
UBND Thành phố Hà Nội vừa ban hành Công văn số 4373/UBND-KT, yêu cầu các sở, ban, ngành và chính quyền địa phương tập trung triển khai thực hiện dứt điểm Nghị quyết của HĐND Thành phố về việc xử lý các chợ không phù hợp quy hoạch, các tụ điểm kinh doanh tự phát và hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm nhỏ lẻ, gây ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và an toàn thực phẩm.
Tình trạng tàu "không số" khai thác, kinh doanh cát trái phép khu vực sông Hồng, đoạn chảy qua thôn Quyết Hùng, xã Xuân Ái, tỉnh Lào Cai đang diễn ra công khai, xuyên ngày gây thất thoát tài nguyên và tiềm ẩn nguy cơ sạt lở bờ sông.
Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an thành phố Đà Nẵng vừa tống đạt quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Đỗ Thành Nhung (41 tuổi), Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại Thành Chung, về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Nhung, quê ở Quảng Trị, đã lợi dụng chức vụ để lừa đảo hai nạn nhân tại Đà Nẵng, chiếm đoạt số tiền hơn 1,3 tỉ đồng.
Việc tiếp nhận quyền đại diện chủ sở hữu phần vốn nhà nước tại FPT Telecom từ SCIC về Bộ Công an được thực hiện theo chủ trương của Đảng, Nhà nước về việc cơ cấu lại, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp Nhà nước, nhằm tăng cường tiềm lực cho Bộ Công an trong thực hiện các yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đặc biệt là trong đảm bảo an ninh mạng, an ninh thông tin và viễn thông chuyên dùng trong tình hình mới.
